Τι συνέβη και στο αποκορύφωμα της καριέρας του διάλεξε να εξαφανιστεί; Τι κρύβει η διακριτική επιστροφή του μετά από καιρό; Και ποιος είναι ο άνθρωπος που κρύβεται πια πίσω από τη σκιά ενός από τους σημαντικότερους ηθοποιούς του 80;

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΝ ΛΟΥΚΑ ΚΑΤΣΙΚΑ

Μισή ώρα μετά την θεσπέσια κουβέντα μας και σου ζητά συγγνώμη για την φλυαρία. «Είναι απόρροια» εκμυστηρεύεται «ενός ανθρώπου που μεταχειρίζεται τις λέξεις για να μην αφήσει τους άλλους να καταλάβουν ότι δεν είναι στην πραγματικότητα έξυπνος». Η δική μου γνώμη τείνει να διαφέρει από την τρανταχτή ταπεινότητά του. Μέσα σε ένα συρφετό επωνύμων που πάνε και έρχονται δίχως να έχουν τίποτα ουσιαστικό να σου πουν, η επιβλητική φιγούρα του Γουίλιαμ Χαρτ και η σοφή αύρα που μεταφέρει στάθηκαν αρκετές να γεμίσουν με σκέψεις ένα ηλιόλουστο μεσημέρι στο φετινό φεστιβάλ Καννών. Στην παραθαλάσσια γαλλική κωμόπολη, ο Χαρτ είχε πρωτοέρθει το 1985. Από τότε, βέβαια, άφθονο νερό κύλησε στο αυλάκι...

η μεγάλη ανατριχίλα
Υπήρχε μια εποχή όπου ο Γουίλιαμ Χαρτ βρισκόταν στην κορυφή του κόσμου. «Θα αναφέρεστε στα χρόνια, όταν ένας ψηλός αλαζονικός νεαρός προσπαθούσε να γίνει ηθοποιός» λέει, αναφερόμενος στον εαυτό του. Η περιγραφή του, απόρροια ενός γνήσιου μετριόφρονα ανθρώπου, δεν θα μπορούσε να είναι πιο ανακριβής. Αρχές της δεκαετίας του 80, ο Χαρτ που όλοι θυμόμαστε αποτελούσε την πιο συναρπαστική ερμηνευτική άφιξη στην πόλη. Τα ελκυστικά φυσιογνωμικά του χαρακτηριστικά γίνονταν πόλος έλξης για τις γυναίκες και για τις λίστες περιοδικών που του κρατούσαν για καιρό σταθερά μια θέση στις λίστες με τους πιο σέξι άντρες στο σινεμά. Για χρόνια ο Χαρτ χρημάτισε ως θηλυκή φαντασίωση, σίγουρη υποκριτική δύναμη και υπολογίσιμος πρωταγωνιστής. Οι ρόλοι του εναλλάσσονταν από τις Ανεξέλεγκτες Καταστάσεις και την Εξαψη στη Μεγάλη Ανατριχίλα και το Φιλί Της Γυναίκας Αράχνης, που του δώρισε δικαιωματικά ένα Οσκαρ Α' αντρικού ρόλου. Κι έπειτα, ξαφνικά σιωπή. Σε μια κρίση εσωστρέφειας και αναχωρητικής διάθεσης αποφασίζει να τα παρατήσει όλα και να αφοσιωθεί στη δική του εκδοχή για το τι θα πει ηρεμία και προσωπική ζωή. Το Χόλιγουντ έμοιαζε με ένα μέρος από το οποίο έπρεπε πάση θυσία να απομακρυνθεί.

altered states
Αρχές του 90, ένας από τους καλύτερους ηθοποιούς της προηγούμενης δεκαετίας δεν έμενε πια εκεί. Και δεν θα επέστρεφε ποτέ. «Δεν μου έλεγε τίποτα όλη αυτή η ατέλειωτη παρέλαση», θυμάται τώρα. «Μπορεί στην αρχή να ήταν για λίγο συναρπαστικά, όπως η εμπειρία από κάτι καινούργιο και έντονο, μετά από λίγο καιρό, όμως, το όλο πράγμα κατάντησε αφόρητο και άστοχο. Διαπίστωσα πολύ νωρίς στη ζωή μου ότι δεν υπάρχει τίποτα που να αξίζει την καθημερινή και διαρκή σου προσπάθεια ή τις θυσίες σου, όσο κάτι με το οποίο να παθιάζεσαι. Κι εμένα αυτός ο συρφετός δεν με αφορούσε». Ολον αυτό τον καιρό, δελεαστικές προτάσεις για ρόλους σε ταινίες όπως το Μίζερι ή το Τζουράσικ Παρκ του χτυπούσαν επανειλημμένως την πόρτα. Εκείνος όμως δεν άνοιγε.

Μια διαφορετική εκδοχή στο φαινόμενο Χαρτ διηγείται μια εντελώς αλλιώτικη ιστορία. Αφορά έναν καταξιωμένο ηθοποιό με τη συνήθεια να πίνει πολύ και να χάνει τον έλεγχο. Οι σχέσεις του καταρρέουν η μια μετά την άλλη, με αποκορύφωμα τον πικρό χωρισμό από τη σύντροφό του, Σάρα Τζένινγκς, η οποία περιέγραψε σε μαρτυρίες της έναν βίαιο μέθυσο που υπό την επήρεια του αλκοόλ παραδινόταν σε θρησκόληπτες παραισθήσεις και ακατάληπτα οράματα. Οπως όμως θα πει και ο ίδιος ο ηθοποιός, «είναι εύκολο να κρίνεις κάποιον αν δεν έχεις βρεθεί στη θέση του. Πρόσεξε, ωστόσο, καλά προτού σπεύσεις να τον αποκαλέσεις καλό ή κακό».

τo τέλος της βίας
Στα πενήντα πέντε του και με στιβαρό παρουσιαστικό το οποίο ελάχιστα έχει αγγίξει ο χρόνος, ο Γουίλιαμ Χαρτ μοιάζει ένας γαλήνιος άνθρωπος σε πλήρη αρμονία με τον εαυτό του. Η φασαρία των φεστιβαλικών Καννών δεν φαίνεται να διακόπτει τον ειρμό των πολλών και βαθιών σκέψεών του αυτή τη στιγμή. Είναι σαν να μην υφίσταται γι αυτόν. Τα κόκκινα χαλιά και οι άνετες, βελούδινες πολυθρόνες των επίσημων προβολών, οι φωτογράφοι, τα φλας, οι τυπικότητες, οι λιμουζίνες, οι στάρλετ, τα πολυτελή γιοτ που έχουν αράξει στο λιμάνι, περνούν αλλά δεν αγγίζουν. «Ολη αυτή η επιφάνεια», ισχυρίζεται, «κινδυνεύει να ρουφήξει σύσσωμο το δημιουργικό ταλέντο που έχει συγκεντρωθεί σε αυτή την πόλη».

Ο ίδιος ουδέποτε υπήρξε άνθρωπος της δημοσιότητας. «Καταρχάς δεν ένιωθα ποτέ άνετα ντυμένος με σμόκιν» εξηγεί. «Επειτα δεν βρίσκω τίποτα ελκυστικό σε αυτό το θέαμα των γυναικών με τις στενές τουαλέτες, τα στήθη που πιέζουν να βγουν από μέσα και όλους τους κοστουμαρισμένους άντρες που μοιάζουν με πιγκουϊνους».

Δυο εντούτοις σημαντικές ταινίες επιβάλλουν την παρουσία του στις εκεί κινηματογραφικές εκδηλώσεις. Η μια είναι το Τέλος Της Βίας του Ντέιβιντ Κρόνενμπεργκ. Η άλλη, το King του Τζέιμς Μαρς. Στην τελευταία, ο Χαρτ υποδύεται έναν Τεξανό ιερωμένο που αναστατώνεται από την καταλυτική άφιξη ενός σκοτεινών προθέσεων γιου, τον οποίο δεν γνώριζε ότι έχει «και είναι ενδιαφέρον», συμπληρώνει, «να δείτε τις ομοιότητες που συνδέουν τους χαρακτήρες των δυο αυτών ταινιών. Δυο άντρες ανήθικοι και εγκληματικοί, τους οποίους κατατρέχουν φαντάσματα από το παρελθόν».

Τα δικά του φαντάσματα δείχνουν ευτυχώς να τον έχουν εγκαταλείψει προ πολλού. Ποια είναι η εικόνα, αναρωτιέμαι, που θα αφήσει πίσω του ο Γουίλιαμ Χαρτ, όταν θα έχει φτάσει οριστικά πλέον γι αυτόν η στιγμή να αποσυρθεί; «Δεν μπορώ να το απαντήσω εγώ αυτό», αντιδρά με ένα χαμόγελο. «Ο δρόμος που αφήνεις πίσω σου είναι ο δρόμος που έχεις περπατήσει. Γράφεις διαρκώς σελίδες σε ένα βιβλίο που ελπίζεις να προλάβεις και να τελειώσεις. Οταν αυτό το πράγμα που αποκαλώ καριέρα λάβει πλέον τέλος, τότε μπορείτε να διαβάσετε το βιβλίο. Και να βγάλετε μόνοι τα συμπεράσματά σας. Προς το παρόν, το προνόμιο και μόνο της ζωής εμένα μου αρκεί. Για να γεμίσω σελίδες...».