Η ημέρα των ελληνικών ταινιών ήταν η χθεσινή στο 67ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Βενετίας. Αφενός το «Attenberg» της Αθηνάς Ραχήλ Τσαγγάρη, αφετέρου η «Χώρα προέλευσης» του Σύλλα Τζουμέρκα.
Τα αφενός και αφετέρου έχουν τη σημασία τους εδώ, όχι απλά επειδή τα φιλμ προβάλλονται σε ξεχωριστά τμήματα - Επίσημο Διαγωνιστικό το πρώτο, Εβδομάδα κριτικής το δεύτερο - αλλά κυρίως γιατί εκπροσωπούν στιλιστικά δύο διαφορετικές μεταξύ τους σχολές.
Την αφαίρεση και τη σημειολογία χρησιμοποιεί ως οχήματα το «Attenberg» για να περιγράψει το πέρασμα της 23χρονης ηρωίδας του (Αριάν Λαμπέντ) από την ολική αθωότητα στην καθυστερημένη ενηλικίωση, δια της γνωριμίας της με το σεξ (ο νιόφερτος νεαρός που γνώρισε στην καφετέρια του παράκτιου χωριού της) και τον θάνατο (ο αρχιτέκτονας πατέρας της που πεθαίνει από κάποια ανίατη ασθένεια). Η μύηση τελείται με χιούμορ, που συχνά παρεκκλίνει στον υπερρεαλισμό.
Εχουν την πλάκα τους τα λεκτικά παιχνίδια με τον μπαμπά και τα σωματικά με την κολλητή της φίλη (η κοπέλα εκφράζεται με πρωτογονισμό ανάλογο με τα ντοκιμαντέρ περί ζωικού βασιλείου που διαρκώς παρακολουθεί στην τηλεόραση, και τα οποία παρουσιάζει ο σερ Ντέιβιντ Ατένμπορο - μήπως ο τίτλος του φιλμ είναι παραφθορά του ονόματος;), έχει εξεπιτούτου και ένα ιδιαίτερο βάρος η όλη αμηχανία της στην παρθενική της επαφή με το έτερο φύλο.
Το τελευταίο δίνει και τα θερμότερα σημεία μιας συνολικά «κλινικής» ταινίας, που μπορεί να μη σε απορροφά εντελώς στο «δράμα» της, πάντως σε εντυπωσιάζει με τις ολοκληρωμένες προθέσεις και τη στιλιστική της συνέπεια.
Καθόλου τυχαία τον ρόλο του νεαρού κρατά ο Γιώργος Λάνθιμος, στου οποίου το σινεμά (και κυρίως την «Κινέτα») παραπέμπει άμεσα το «Attenberg», αν και πρέπει να θυμηθούμε πως η Τσαγγάρη είχε προηγηθεί στην εν λόγω φόρμα προ 12ετίας με τη «Διαρκή αναχώρηση της Πέτρα Γκόινγκ».
Αφηγηματικό σινεμά
Από την άλλη με θέματα ευρύτερα και πολύ πιο φιλόδοξα καταπιάνεται ο Σύλλας Τζουμέρκας με τη «Χώρα προέλευσης», ως εκπρόσωπος ενός σινεμά καθαρά αφηγηματικού, κειμένων και διαλόγων, χαρακτήρων και ερμηνειών.
Μέσα από τα 30 χρόνια πορείας μιας δυσλειτουργικής θεσσαλονικιώτικης φαμίλιας, με μονίμως ματωμένη την πληγή μιας ενδοοικογενειακής υιοθεσίας που οδήγησε σε παράνομους έρωτες και απρόβλεπτες αντιζηλίες, απόγνωση και τρέλα, η ταινία μελετά την έννοια της ελευθερίας έτσι όπως αυτή προσδιορίζεται (σωστότερα, νοθεύεται) από το κύτταρο της ελληνικού τύπου οικογένειας με όλες τις αγκυλώσεις της.
Πρόσωπα και καταστάσεις εγκλωβίζονται καίρια μέσα στα πλάνα από τη δονούμενη κάμερα στο χέρι, η φάτσα του Θάνου Σαμαρά βγάζει σπίθες, εξόχως πειστικές είναι οι Ιωάννα Τσιριγκούλη και Αμαλία Μουτούση, φοβερό και το πολυεπίπεδο θέμα, που όμως νομίζουμε συνθλίβεται τελικά παρά υπηρετείται από μια παραφορτωμένη δραματουργία με ανοικονόμητο μάλιστα μοντάζ.
Βραβείο 3D
Στο πλαίσιο της φετινής Μόστρα θα απονεμηθεί και το βραβείο Persol 3D για την πιο δημιουργική τρισδιάστατη ταινία της χρονιάς. 10 φιλμ διαγωνίζονται για τη διάκριση, τα περισσότερα ήδη προβεβλημένα μέσα στο τελευταίο 12μηνο στην Ιταλία, αλλά και κάποια που κάνουν την παγκόσμια πρεμιέρα τους στο τρέχον Φεστιβάλ.
Ρόμπυ Εκσιέλ
