Ο φεμινισμός έχει διανύσει έναν μακρύ δρόμο από τις πρώτες του μέρες, όταν οι γυναίκες πάλευαν για το δικαίωμα ψήφου και την είσοδο στην αγορά εργασίας. Το 2025, ο φεμινισμός παραμένει εξίσου επίκαιρος, αλλά οι προκλήσεις έχουν αλλάξει μορφή. Η ισότητα των φύλων είναι πλέον θεσμικά κατοχυρωμένη σε πολλές χώρες, αλλά στην πράξη, οι γυναίκες εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν εμπόδια, τόσο εμφανή όσο και αόρατα.
Τι σημαίνει λοιπόν να είσαι γυναίκα σήμερα και πώς ο σύγχρονος φεμινισμός συνεχίζει να παλεύει για έναν δικαιότερο κόσμο.
Η οικονομική ανεξαρτησία ως εργαλείο ελευθερίας
Οι γυναίκες σήμερα έχουν περισσότερες επαγγελματικές ευκαιρίες από ποτέ. Ωστόσο, το μισθολογικό χάσμα εξακολουθεί να υπάρχει, οι γυναίκες αναλαμβάνουν δυσανάλογα περισσότερη απλήρωτη εργασία (όπως η φροντίδα των παιδιών και του σπιτιού) και σε κάποιους χώρους εξακολουθούν να υποεκπροσωπούνται σε ηγετικές θέσεις. Ο σύγχρονος φεμινισμός προωθεί τη δίκαιη αμοιβή, τη μεγαλύτερη ευελιξία στην εργασία και την ισότιμη πρόσβαση στις ευκαιρίες.
Η μητρότητα ως επιλογή, όχι ως υποχρέωση
Για χρόνια, η κοινωνία θεωρούσε αυτονόητο ότι κάθε γυναίκα θέλει να γίνει μητέρα. Σήμερα, οι γυναίκες απαιτούν το δικαίωμα να αποφασίζουν αν και πότε θα γίνουν μητέρες, χωρίς να αντιμετωπίζουν κοινωνική πίεση. Παράλληλα, η στήριξη των εργαζόμενων μητέρων παραμένει ζήτημα-κλειδί, με αιτήματα όπως μεγαλύτερες γονικές άδειες, ίσες ευθύνες μεταξύ των γονέων και προσβάσιμες δομές φροντίδας παιδιών.
Η τεχνολογία και τα social media: Σύμμαχοι ή εμπόδιο;
Το διαδίκτυο έχει δώσει στις γυναίκες βήμα για να ακουστούν, να μοιραστούν τις εμπειρίες τους και να οργανωθούν. Τα κινήματα #MeToo και #TimesUp έφεραν στο φως τη σεξουαλική παρενόχληση και την κακοποίηση, αναγκάζοντας τις κοινωνίες να αντιμετωπίσουν τη βία κατά των γυναικών. Ωστόσο, τα social media είναι και ένας χώρος όπου οι γυναίκες γίνονται στόχος διαδικτυακής κακοποίησης, σεξιστικών επιθέσεων και απειλών. Η ασφάλεια στο διαδίκτυο και η καταπολέμηση της διαδικτυακής βίας είναι πλέον αναπόσπαστο μέρος του φεμινιστικού αγώνα.
Συμπεριληπτικός φεμινισμός: Όλες οι γυναίκες, όλες οι φωνές
Ο φεμινισμός του 2025 δεν αφορά μόνο τις γυναίκες των ανεπτυγμένων χωρών, αλλά και όσες ζουν υπό καταπίεση, πολέμους ή περιορισμούς. Αφορά γυναίκες κάθε φυλής, κοινωνικής τάξης, ταυτότητας φύλου και σεξουαλικού προσανατολισμού. Ο αγώνας για δικαιώματα δεν μπορεί να είναι προνόμιο μόνο των λίγων, αλλά πρέπει να αγκαλιάζει κάθε γυναίκα ανεξαρτήτως καταγωγής και εμπειριών.
Η μάχη ενάντια στη βία κατά των γυναικών
Ακόμα και σήμερα, εκατομμύρια γυναίκες υφίστανται βία – σωματική, ψυχολογική, οικονομική. Σε πολλές χώρες –δυστυχώς και στη δική μας- οι γυναικοκτονίες παραμένουν ανησυχητικά συχνό φαινόμενο, ενώ η ενδοοικογενειακή βία συνεχίζει να θεωρείται «οικογενειακή υπόθεση». Ο φεμινισμός του 2025 απαιτεί αυστηρότερη νομοθεσία, καλύτερη προστασία των θυμάτων και αλλαγή στη νοοτροπία που ακόμα δικαιολογεί ή υποβαθμίζει τη βία.
Το δικαίωμα να είσαι ο εαυτός σου
Ίσως το πιο σημαντικό μήνυμα του σύγχρονου φεμινισμού είναι το δικαίωμα κάθε γυναίκας να είναι αυτό που θέλει – χωρίς να πρέπει να απολογείται. Να είναι δυναμική ή ευαίσθητη, να επιλέγει καριέρα ή οικογένεια (ή και τα δύο), να ντύνεται όπως επιθυμεί, να έχει τον έλεγχο του σώματός της και των επιλογών της. Ο φεμινισμός δεν ζητά από τις γυναίκες να χωρέσουν σε ένα συγκεκριμένο καλούπι – αντίθετα, παλεύει για το δικαίωμα τους να σπάσουν όλα τα καλούπια.
Και τώρα, τι;
Ο φεμινισμός του 2025 είναι ένας αγώνας που σίγουρα συνεχίζεται. Σαφέστατα έχουμε διανύσει μεγάλη απόσταση, αλλά δεν έχουμε φτάσει ακόμα στον προορισμό. Η ισότητα δεν είναι δεδομένη, αλλά κάτι που πρέπει να διεκδικούμε καθημερινά.
Αν η Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας μας διδάσκει κάτι, είναι πως ο φεμινισμός δεν αφορά μόνο τις γυναίκες. Aφορά κάθε άνθρωπο που θέλει να ζει σε μια δίκαιη κοινωνία. Και αυτή η μάχη είναι όλων μας.
