Δεν ξέρω αν υπάρχει άλλη φιλμογραφία μεγάλου δημιουργού που να κλείνει με τόσο αυστηρή συνέπεια όπως αυτή του Ρομπέρ Μπρεσόν. Το κύκνειο άσμα του ορίζεται τόσο ως σύνοψη ολόκληρου του έργου του όσο και ως νομοτελειακή εξέλιξη των μέσων, ιδεών και τεχνικής που ο ίδιος καθιέρωσε.


Βασισμένη σε ένα διήγημα του Λέοντα Τολστόι με τίτλο «Το Πλαστό Χαρτονόμισμα», το «Χρήμα» είναι η πιο «καθαρή» ταινία του Μπρεσόν, το σημείο μηδέν μιας κινηματογραφικής θεώρησης που εδώ, περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη προηγούμενη απόπειρα, βρίσκει το σινεμά απογυμνωμένο από οτιδήποτε περιττό. Αφαιρώντας κάθε επιτήδευση (ερμηνείες, μουσική, ψυχολογία των ηρώων, κάθαρση) από την αφήγηση του, ο Μπρεσόν κινηματογραφεί τελικά με το «Χρήμα» την πτώση του Δυτικού Πολιτισμού σαν έναν επιθανάτιο ρόγχο που ζητάει χωρίς ίχνος οίκτου τη θεία χάρη.


Ο Ιβόν, γνήσιος απόγονος του Ρασκόλνικοφ από το «Εγκλημα Και Τιμωρία» του Ντοστογιέφσκι δεν είναι παρά ο απόλυτος μπρεσονικός ήρωας, ένα σύμβολο της αδυναμίας της ανθρώπινης φύσης να επιλέξει το «καλό» μέσα σε έναν κόσμο όπου οι έννοιες της συγχώρεσης, της μετάνοιας και της τιμωρίας μοιάζουν πια χωρίς νόημα. Και που ο Μπρεσόν, στα 81 του χρόνια, θα τις ορίσει από την αρχή σε μια βασανιστική διαδρομή που ξεκινάει από μια σύμπτωση, κορυφώνεται σε μια σκηνή φόνου, όπου αυτό που δεν φαίνεται μοιάζει πιο άγριο από το προφανές, και ολοκληρώνεται σε ένα από τα πιο μεγαλειώδη φινάλε της ιστορίας του κινηματογράφου.


ΜΑΝΩΛΗΣ ΚΡΑΝΑΚΗΣ