Στο «Τhe Bad And The Βeautiful» του Βινσέντε Μινέλι (συγκλονιστική ματιά στα ενδότερα του Χόλιγουντ) υπάρχει μια εξαίσια σκηνή που σταθερά την τοποθετώ στο ΤΟΡ-10 των πιο αγαπημένων μου σκηνών από ολόκληρη την ιστορία του σινεμά.
Βρισκόμενος στο πλατό ενός γυρίσματος, ο αδίστακτος παραγωγός Τζόναθαν Σίλντς (Κερκ Ντάγκλας) κατηγορεί με αλαζονεία τον σκηνοθέτη Φον Ελστάιν (Ιβάν Τρισόλτ) ότι «δεν έχει φαντασία». Εκείνος αντιδρά. «Τι εννοείτε φαντασία, κύριε Σίλντς; Τη δική σας ή τη δική μου;» και του προτείνει να σκηνοθετήσει αυτός την ταινία για να τη φτιάξει όπως ακριβώς θέλει. Και καθώς γυρίζει την πλάτη του να φύγει του πετάει μια φράση καίρια και δηλητηριώδη: «Τo direct a picture, a man needs humility. Do you have humility, Mr. Shields?»
Είναι η φράση που κοσμεί τη ράχη αυτού του τεύχους- η θέση για το φυλακτό μας, όπως μου αρέσει να λέω.
Βλέπω αυτή τη σκηνή όποτε έχω τις μαύρες μου. Οποτε πνίγομαι από τους αδίστακτους Σίλντς που μας περιτριγυρίζουν. Οποτε αηδιάζω από τους ταχυδακτυλουργούς των κρατικών βραβείων και τους οσφυοκάμπτες των υπουργικών αποφάσεων. Οποτε αγανακτώ από την αλαζονεία των απαίδευτων που φέρουν ηχηρούς καλλιτεχνικούς τίτλους αυταπατώμενοι ότι διακονούν την τέχνη.
Δεν είναι βέβαια τυχαίο που ο Μάρτιν Σκορσέζε διάλεξε αυτήν ακριβώς τη σκηνή για να αρχίσει το αριστουργηματικό ντοκιμαντέρ «Α Personal Journey With Martin Scorsese Through American Μovies» το οποίο διανέμεται μαζί με το ΣΙΝΕΜΑ αυτό το μήνα. Ούτε βέβαια το ότι αφιερώνουμε 12 σελίδες (σελ. 92) στον παρεξηγημένο Μινέλι, που το έργο του είναι γεμάτο με παρόμοιες σκηνές-εκπλήξεις.
Δείτε αυτή τη σκηνή στην αρχή του ντοκιμαντέρ του Σκορσέζε, τώρα που η έννοια της ταπεινοφροσύνης έχει εξανεμιστεί εντελώς από αυτή τη χώρα. Προσέξτε το ακίνητο και παθιασμένο βλέμμα του καλλιτέχνη δημιουργού, απέναντι στον φιλόδοξο παραγωγό που δεν υπολογίζει παρά μονάχα το εμπορικό βάρος σε όλων των ειδών τις σχέσεις του. Ακούστε τον ήχο των λέξεων που ορίζουν την υπερασπιστική μας γραμμή, που καθορίζουν την ελευθερία των επιθυμιών μας.
Μετά παγώστε για λίγο την οθόνη κι αφιερώστε μερικές στιγμές στην ηθική αυτής της υπέροχης φράσης. Είναι η δική μας η ηθική και την κρατάμε σαν φυλακτό. Το φυλακτό των φετινών Χριστουγέννων.
Καλές γιορτές.
