Το νέο ντοκιμαντέρ του γνωστού δημοσιογράφου και κινηματογραφιστή Στέλιου Κούλογλου («Εξομολόγηση Ενός Οικονομικού Δολοφόνου», «Το Ολοκαύτωμα της Μνήμης», «Ολιγαρχία») ρίχνει φως στην προσωπική και πολιτική διαδρομή της Άνγκελα Μέρκελ, από τα χρόνια της νιότης της στην Ανατολική Γερμανία, ως τη γερμανική Καγκελαρία και την ευρωπαϊκή ηγεμονία της στα χρόνια της οικονομικής κρίσης.
Μέσα από μαρτυρίες και συνεντεύξεις, αποκαλύπτονται οι κυνικές, συχνά αδίστακτες πρακτικές που επιστρατεύει η ισχυρότερη, αυτή τη στιγμή, γυναίκα του πλανήτη.
Το φιλμ επιχειρεί να δώσει απάντηση στο πώς εκείνο το «κοριτσάκι από την Ανατολική Γερμανία», όπως υποτιμητικά τη χαρακτήριζαν κάποτε οι συμπολιτευόμενοί της στο Χριστιανοδημοκρατικό κόμμα, κατάφερε να αλλάξει άρδην τις ισορροπίες εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης προς όφελος της Γερμανίας και ειδικότερα των συμφερόντων μιας πανίσχυρης οικονομικής ελίτ, με αφορμή την κρίση του 2008.
Ο χαρακτηριστικά κινηματογραφικός τίτλος του αυτού του πολιτικού ντοκιμαντέρ-πορτρέτου προέρχεται από το ομώνυμο βιβλίο της Γερτρούδης Χέλερ. Πέραν της τελευταίας, στη «Νονά» μιλούν όσοι τη γνώρισαν από κοντά ή μελέτησαν προσεκτικά το βίο και την πολιτεία της Μέρκελ: η επίσημη βιογράφος και φίλη της Καγκελάριου, Έβελιν Ρολ, ο δημοσιογράφος και ερευνητής της βερολινέζικης εφημερίδας Tagerspiegel, Χάραλντ Σούμαν, ο Γερμανός κοινωνιολόγος Ούρλιχ Μπεκ (συγγραφέας του βιβλίου «Από τον Μακιαβέλλι στη Μερκιαβέλλι»), αλλά και η Καναδή συγγραφέας («Το Δόγμα του Σοκ») και ακτιβίστρια Ναόμι Κλάιν.
Ο Κούλογλου προσεγγίζει σημαντικούς σταθμούς στη ζωή της Μέρκελ, οι οποίοι μοιάζουν αφενός κομβικοί στη διαμόρφωση της πολιτικής της κουλτούρας, αφετέρου ενδεικτικοί των πολιτικών τακτικών που υιοθετεί. Τακτικές που άλλοτε προσιδιάζουν σε πειραματισμούς, ενδεικτικούς της επαγγελματικής της ιδιότητας ως Φυσικού, και άλλοτε σε μαφιόζικες πρακτικές στερούμενες κάθε ηθικού φραγμού.
Η προδοσία απέναντι στον ευεργέτη της Χέλμουτ Κολ και οι ανοικτοί εκβιασμοί της ίδιας και των παρατρεχάμενών της απέναντι στους ευρωπαίους ομολόγους τους αναφορικά με τη διαχείριση της οικονομικής κρίσης στην Ευρωζώνη, είναι μερικά μόνο από τα χαρακτηριστικά παραδείγματα των αυτών των πρακτικών.
Μέσα από τις μαρτυρίες και αναλύσεις των συνεντευξιαζόμενων, «Η Νονά» επιλέγει να υπογραμμίσει τη σημασία των πολιτισμικών καταβολών και της προσωπικότητας μίας αναμφίβολα ικανότατης πολιτικού, στη διαμόρφωση της σύγχρονης, ζοφερής ευρωπαϊκής πραγματικότητας.
Παράλληλα, φροντίζει να επαναφέρει στη μνήμη μας χρήσιμες αλήθειες, εξωφρενικά ψέματα και βολικούς μύθους γύρω από την κρίση και τα μνημόνια, στοιχεία τα οποία δυστυχώς ο ορυμαγδός της υπερπληροφόρησης και της συστημικής μιντιακής προπαγάνδας έχει καταφέρει να σκεπάσει κάτω από ένα μείγμα φόβου και ενοχών.
Κι αυτό ακριβώς το μείγμα είναι εκείνο που εύστοχα τονίζεται στο ντοκιμαντέρ ως το συστατικό που κρατά τις μάζες σε καταστολή, παρά το γεγονός ότι π.χ. μία σειρά αβάσταχτων μέτρων λιτότητας που επιβλήθηκαν στην Ελλάδα υπήρξαν ισοδύναμα με το αδιανόητο κόστος άχρηστων υποβρυχίων (αγορασμένων ασφαλώς από χώρες «δανειστές» μας) τα οποία σήμερα σαπίζουν στα ναυπηγεία.
Από το φιλμ του Κούλογλου περνούν ακόμα ευκαιριακοί σταρ της πολιτικής που ονειρεύονται συμμαχία του Ευρωπαϊκού Νότου σαν τον Πέπε Γκρίλο, άνθρωποι που έχουν γευτεί από πρώτο χέρι τι θα πει κρίση στην Ελλάδα και αλλού, ακόμα και ορισμένοι πρώην υπουργοί σαν τη Λούκα Κατσέλη και τον Αντώνη Μανιτάκη, οι οποίοι ομολογούν (σα να πρόκειται για κάποιου τύπου εξωτερικούς παρατηρητές και όχι ως πρώην θεσμικούς εκπροσώπους μιας χώρας) τους αδιανόητους εκβιασμούς των Ευρωπαίων «εταίρων».
Αν όμως η παραπάνω σκηνή αποτελεί μία από τις πλέον αλγεινές – και πιθανώς συζητήσιμες (μαζί με την περιοδική εμφάνιση ενός μίμου της Μέρκελ) - του ντοκιμαντέρ, υπάρχει ακόμα μία που δε μπορεί παρά να χαρακτηριστεί συγκλονιστική. Πρόκειται για ένα «κατά λάθος» τραβηγμένο ντοκουμέντο από κάποια συνδιάσκεψη του Eurogroup.
Στο στιγμιότυπο αυτό, βγαλμένο θαρρείς απευθείας από το «Νονό» του Κόπολα, βλέπουμε τον Ισπανό υπουργό να σκύβει στο αυτί κάποιου κραταιού ομολόγου του, διαβεβαιώνοντάς τον πως τα μέτρα για τα εργασιακά θα κριθούν από την Επιτροπή άκρως ικανοποιητικά. Παρά την απουσία της Μέρκελ, η εν λόγω σκηνή στοιχειοθετεί όσο ελάχιστες τη μαφιόζικη αισθητική που διέπει την πανίσχυρη ομάδα επιρροής της Γερμανίδας Καγκελάριου εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Κόντρα στη μάλλον περισσότερο διαδεδομένη πεποίθηση που θέλει τις πολιτικές να καπελώνουν τα πρόσωπα, «Η Νονά» κατορθώνει να επιχειρηματολογήσει πειστικά προς την αντίθετη κατεύθυνση. Όντας ένα καθαρόαιμο πολιτικό ντοκιμαντέρ πληροφορίας, το αποκαλυπτικό πορτρέτο του Στέλιου Κούλογλου για την Άνγκελα Μέρκελ έρχεται τονίσει τη σχεδόν ξεχασμένη σημασία του ατόμου-ηγέτη στην άσκηση εξουσίας.
Επίσης, φροντίζει να υπενθυμίσει ποιοι είναι οι πραγματικοί υπαίτιοι, τα θύματα, οι ωφελημένοι, αλλά και οι χρήσιμοι ηλίθιοι στο όλο παιχνίδι της περιβόητης κρίσης. Πέραν αυτών, όμως, «Η Νονά» αποτελεί το επίλογο μίας άτυπης τριλογίας (μαζί με την «Εξομολόγηση» και την «Ολιγαρχία») πάνω στις πλέον αθέατες και απειλητικές για την ευημερία των πολλών και τη δημοκρατία εκδοχές της εξουσίας.
