Σύμφωνα με τον Φρόιντ, κατάθλιψη και πένθος είναι ψυχικές εκδηλώσεις διαφορετικές μεταξύ τους. Ενώ βασικό σύμπτωμα του καταθλιπτικού ατόμου είναι η απώλεια της αυτοεκτίμησης που οδηγεί σε πλήρη απαξίωση του Εγώ, στην αντίληψη εκείνου που πενθεί είναι ο κόσμος που έχει χάσει το νόημά του, που φαίνεται εντελώς κενός.
Η ηρωίδα της νέας ταινίας του Μεξικανού σκηνοθέτη Αλφόνσο Κουαρόν, η δόκτωρ Ράιαν Στόουν, ανήκει στη δεύτερη κατηγορία. Εξακολουθεί να πιστεύει στην αξία της ως επιστήμονα, εργάζεται και είναι όσο το δυνατόν κοινωνική, όμως δεν έχει πάψει να κατατρύχεται από το πένθος για τον χαμό της κόρης της σε σχολικό ατύχημα πριν από χρόνια. Αυτό εκμυστηρεύεται στον συνάδελφό της, τον αστροναύτη Ματ Κοβάλσκι, ενώ οι δυο τους αιωρούνται 500 χιλιόμετρα πάνω από τη Γη μετά την καταστροφή της ακάτου τους από θραύσματα διαλυμένου ρωσικού δορυφόρου που έχουν μπει στη δική τους τροχιά.
Οι Στόουν και Κοβάλσκι είχαν αποστολή να επισκευάσουν ένα διαστημικό τηλεσκόπιο. Τώρα, με το σκάφος τους και το υπόλοιπο πλήρωμα αφανισμένα, αγωνίζονται να προλάβουν να φθάσουν «με τα πόδια» στον κοντινότερο διαστημικό σταθμό και να επιβιβαστούν σε ένα Σογιούζ διαφυγής, πριν τους τελειώσει το οξυγόνο. Υπό την παραπάνω φροϊδική έννοια, το «Gravity» συνιστά στη βάση του μια ψυχαναλυτική μελέτη. Την οποία ο ευφυής Κουαρόν δουλεύει με τους όρους μιας θεαματικής διαστημικής περιπέτειας επιβίωσης, τοποθετώντας τη στο «φυσικό» της, θαρρείς, περιβάλλον, πάνω και πέρα από την ατμόσφαιρα, εκεί όπου η κενότητα ζει και βασιλεύει στην απόλυτη σιωπή, όπου το «τίποτα» μοιάζει πιο απέραντο απ’ οπουδήποτε αλλού. Η Στόουν, το υποκείμενο της μελέτης, θα μείνει από ένα σημείο κι έπειτα ολομόναχη.
Αν η καταστροφή του σκάφους ήταν ο κύριος καταλύτης στη δράση, η εξαφάνιση του Κοβάλσκι ακολουθεί ως δεύτερος και διογκώνει την απροσμέτρητη κενότητα που βιώνει η Στόουν σε τέτοιο αφόρητο βαθμό που την οδηγεί στην απόφαση, δοθέντων και των ελάχιστων πλέον αποθεμάτων της σε οξυγόνο, να απορροφηθεί διά παντός σ’ αυτή.
Ωσπου ένας τρίτος καταλύτης (χωρίς να συνεχίσουμε να μπαίνουμε σε λεπτομέρειες, ας πούμε απλά πως είναι ένας από μηχανής θεός, ούτε πραγματικός ούτε μεταφυσικός, αλλά προϊόν του ίδιου του υποσυνείδητου) έρχεται να της υπενθυμίσει την ανάγκη να επανακτήσει τη «βαρύτητά» της (άλλωστε, καθόλου τυχαία, λέγεται Στόουν, δηλαδή βράχος, πέτρα, χώμα, γη) και να αναγεννηθεί.
Τα σημεία και τα σύμβολα είναι εκεί, αιωρούνται σε ρυθμούς χορευτικούς μαζί με τους χαμένους στο διάστημα ήρωες. Ομως ο Κουαρόν -μαγκιά του- δεν δείχνει πουθενά να ζητά από τον θεατή του να τα σκαλίσει.
Το φιλμ, πέρα ίσως από ορισμένες υπέρ το δέον επεξηγηματικές διαλογικές σκηνές στο πρώτο του μισό, λειτουργεί εξαίσια και στο εντελώς πρώτο του επίπεδο, σαν περιπέτεια φαντασίας και αγωνίας, με μια πρωτόγνωρη σε δημιουργικότητα, μάλιστα, χρήση του τρισδιάστατου φορμάτ.
Θα λέγαμε δε πως είναι από τις σπανιότατες φορές που μια 3D ταινία αξίζει με το παραπάνω το αντίτιμο του τσιμπημένου της εισιτηρίου.
