Η 17χρονη Αλεχάντρα και ο πατέρας της μετακομίζουν σε μια νέα πόλη, ελπίζοντας να αφήσουν την παλιά, επώδυνη ζωή τους πίσω τους και τον αιφνίδιο θάνατο της μητέρας της οικογένειας. Η φιλική, έξυπνη και όμορφη Αλεχάντρα κάνει αμέσως φίλους στο νέο της σχολείο ή, μάλλον, έτσι νομίζει: γρήγορα η παρέα της θα στραφεί εναντίον της και θα την υποβάλλουν σε ολοένα σκληρότερους σωματικούς και ψυχολογικούς εξευτελισμούς. Εκείνη θα τους υπομείνει υπομονετικά και - το κυριότερο - μυστικά από τον πατέρα της...
Η δεύτερη ταινία του Μισέλ Φράνκο («Daniel & Ana»), «Μετά τη Λουτσία», συγκλόνισε και προβλημάτισε τους θεατές του φεστιβάλ Καννών, από όπου έφυγε με το πρώτο βραβείο του τμήματος Ένα Κάποιο Βλέμμα, αλλά και οπουδήποτε προβλήθηκε, με την αμείλικτη ειλικρίνειά του και την ωμή σκληρότητα των χαρακτήρων του στον τρόπο που αντιμετωπίζει ένα σοκαριστικό κοινωνικό φαινόμενο, αυτό της ενδοσχολικής βίας.
Μιλήσαμε με τον σκηνοθέτη Μισέλ Φράνκο για την αφορμή πίσω από την ταινία, την έρευνα που έκανε για το σενάριο και την ενδοσχολική βία, και τις τραγικές αποφάσεις των πρωταγωνιστών του.
Η ιδέα για την ταινία ξεκίνησε με μια εικόνα, έναν χαρακτήρα, μία σκηνή ίσως;
Η πιο προσωπική μου σχέση με την ιστορία, ο λόγος που την έκανα, έχει να κάνει με δικές μου παλιές αναμνήσεις από όταν ήμουν παιδί, από κάποια μέλη της οικογένειάς μου που έπασχαν από κατάθλιψη μετά από έναν θάνατο και περνούσαν περιόδους πένθους. Επίσης, με ενδιαφέρει να καταλάβω γιατί η κοινωνία μας έχει γίνει τόσο βίαιη, που ήταν το θέμα και της πρώτης μου ταινίας. Και όταν συνέδεσα τις δύο αυτές κλωστές, σκέφτηκα ότι μπορεί να είναι μια ενδιαφέρουσα ταινία.
Είπατε ότι έχετε κάποια εμπειρία με την κατάθλιψη. Υποθέτω όμως ότι η βία στον κόσμο των εφήβων πρέπει να ήταν κάτι το καινούριο, κάτι το εξωγήινο σχεδόν. Ήταν για μένα, τουλάχιστον - στα χρόνια που έχω αποφοιτήσει από το σχολείο, τα πράγματα μοιάζουν να έχουν ξεφύγει.
Είναι αλήθεια αυτό. Είμαι 33 χρονών και όταν ήμουν 17, δεν υπήρχε Ίντερνετ, αυτό άλλαξε τους κανόνες του παιχνιδιού. Δεν σημαίνει ότι παλιά δεν συνέβαινε, φυσικά, θυμάστε το «Lord of the Flies». Η ταινία μου έχει συγκριθεί με αυτό, αν και δεν ήταν μέσα στις προθέσεις μου. Αλλά μπορώ να δω γιατί, λόγω της σκληρότητας. Είναι στη φύση μας. Αλλά τώρα τα πράγματα έχουν αλλάξει. Για μένα δεν είναι απλώς το να καταλάβεις τη βία, είναι περισσότερο για την αποδοχή της βίας.
Όντως το πιο σοκαριστικό για μένα ήταν το πόσο εξοικειωμένοι είναι με τη βία και πόσο αδιαμαρτύρητα - ίσως η λέξη χαλαρά το μειώνει κάπως - η ίδια αλλά και ο Χαβιέ [σ.σ. συμμαθητής που έχει παρόμοιες εμπειρίες] το αποδέχεται.
Ναι, αυτός είναι ένας πολύ ενδιαφέρων χαρακτήρας και μου κάνει έκπληξη το ότι δεν τον αναφέρουν πιο συχνά όσοι μου μιλούν για την ταινία. Στην αρχή είναι θύμα αυτής της βίας και μετά είναι ο πιο ισχυρός δράστης, και υπάρχει και το σεξουαλικό στοιχείο αλλά είναι και ο πρώτος που νιώθει ενοχές. Σίγουρα είναι πολύ ενδιαφέρων.
Ήταν σημαντικό να μη χωρίσω τα παιδιά σε καλά και κακά. Κανένα από τα παιδιά δεν είναι κακά, απλώς «παίζουν» ένα σκληρό παιχνίδι και δεν καταλαβαίνουν τις συνέπειες. Και η βία είναι καθημερινή, από όλους - και ο πατέρας της δείχνει μια συμπεριφορά αντίστοιχη.
Αυτός ο κόσμος μοιάζει κάπως κλειστός, αποκλειστικά για εφήβους. Ήταν δύσκολο να κάνετε έρευνα και να τους κάνετε να σας εμπιστευθούν τις εμπειρίες τους, για να είναι αυθεντική η απεικόνισή τους, να πάρετε τις απαντήσεις που ζητούσατε, την αλήθεια;
Δεν πήγα σε αυτούς με καθαρές ερωτήσεις - είναι σημαντικό να μην πηγαίνεις έχοντας στο μυαλό σου τι θες να αποσπάσεις από αυτούς ή να ξέρεις τι ακριβώς θες για την ταινία. Τα μισά πράγματα που κατέληξαν στην ταινία είναι εκεί από ένστινκτο ή τύχη. Αλλά όχι, δεν ήταν δύσκολο - αυτά τα φαινόμενα είναι παντού γύρω μας, διαβάζεις για αυτά, ακούς ιστορίες κλπ. Οπότε είναι παντού.
Είχαν συμμετοχή στο σενάριο οι νεαροί ηθοποιοί, συνέβαλαν με κάποιο τρόπο;
Ναι, είμαι πολύ ανοιχτός σε αυτό, ειδικά στις ομαδικές αναγνώσεις του σεναρίου. Αλλά η συμβολή τους ήταν περισσότερο στο γύρισμα, το να αλλάξουν διαλόγους και αντιδράσεις.
Είχατε από την αρχή στο μυαλό σας ότι ο κεντρικός σας ήρωας θα είναι κορίτσι;
Όχι, αρχικά ήταν αγόρι και το ξαναέγραψα για αυτήν την ηθοποιό και τους φίλους της.
Ίσως το ψυχολογικό προφίλ της είναι πιο πλούσιο έτσι.
Ελπίζω! Κάποιος που εμπιστεύομαι πολύ, μου είπε ότι έχασε τη δύναμή του όταν άλλαξα το φύλο. Όταν κάνεις μια ταινία, παίρνεις τέτοιες αποφάσεις. Θεώρησα ότι είχε ενδιαφέρον το να πάρει εκείνη κατά κάποιο τρόπο τη θέση της μητέρας της, το σεξουαλικό στοιχείο της βίας...Αν και βέβαια υπάρχει σεξουαλική παρενόχληση και ανάμεσα στα αγόρια.
Μοιάζει τόσο δυνατή - πιστεύει ότι φαίνεται πιο δυνατή όταν σιωπά;
Πιστεύω πως ναι. Βρίσκω ότι οι γυναίκες είναι πιο δυνατές από τους άντρες, με την πολύ υποκειμενική ματιά μου. Είναι κάτι σαν ηρωίδα, κάτι σαν την Ιωάννα της Λορένης ή κάτι τέτοιο. Πιστεύει ότι είναι πιο δυνατή από τον πατέρα της αλλά δεν είναι αλήθεια. Αυτό την κάνει να κουβαλά πιο βαρύ φορτίο απ' ό,τι μπορεί και στο σχολείο και στο σπίτι, και καταρρέει.
Όταν ο πατέρας το μαθαίνει, αντιδρά σπασμωδικά, οργισμένα. Πιστεύετε όμως ότι συνειδητοποιεί το μερίδιο της ευθύνης του σε αυτήν την ιστορία; Πόσο μόνη την άφησε, πόσο η θλίψη τούς είχε απομακρύνει και αφήσει εκείνη εκτεθειμένη;
Νομίζω πως ναι, και ξέρει πολύ καλά τι κάνει. Αρχικά, του παίρνει μερικές μέρες να αποφασίσει και ελπίζει ότι οι αρχές θα το χειριστούνε με ικανοποιητικό τρόπο. Αλλά μετά παίρνει την κατάσταση στα χέρια του. Η εκδίκηση είναι μια φαντασίωση, πιστεύω, τον παρασέρνει.
Σας έχει εκπλήξει κάποια αντίδραση προς την ταινία μέχρι σήμερα;
Κάποιες φορές είναι περίεργο να παρακολουθείς μαζί με εφήβους την ταινία. Στην αρχή γελάνε με τις σκηνές βίας και γελοιοποίησης [της ηρωίδας] - μόνο αργότερα γίνονται πιο σιωπηλοί και σκεφτικοί. Στην αρχή είναι σαν παιχνίδι για αυτούς...
Η ταινία «Μετά τη Λουτσία» κυκλοφορεί στους κινηματογράφους από τη Feelgood Entertainment.
