Paddle to the Sea (1966)

20.01.2012
Με μια αφήγηση που θυμίζει παλαιομοδίτικο ντοκιμαντέρ, χωρίς πραγματική πλοκή και δίχως να προσπαθεί να επιβάλλει ανθρωπομορφικά χαρακτηριστικά στον άψυχο πρωταγωνιστή του, ο Μέισον αναζητά διαρκώς την αίσθηση του θαυμαστού ή του τρομερού, ανεξάρτητα αν αυτό γεννιέται από το χέρι του ανθρώπου ή τη δύναμη της φύσης και το απαθανατίζει σε εικόνες όπου η γαλήνη εναλλάσσεται με την αγριότητα.

«Παρακαλώ, ρίξε με πάλι στο νερό» εκλιπαρεί η σκαλιστή επιγραφή στην καρίνα του μικροσκοπικού, ξύλινου πλεούμενου, ευφυής έμπνευση του δημιουργού του για να αποτρέψει τυχόν αγνώστους που θα το συναντήσουν και θα το βγάλουν από τη ρότα του. Με αυτήν την μοναδική οδηγία και το όνομά του, «Paddle to the Sea», σκαλισμένο επίσης στην επιφάνειά του, ο φιλόδοξος «ταξιδιώτης» ξεκινά γλιστρώντας σαν επιδέξιος σκιέρ στο χιόνι, που πνέει πλέον τα λοίσθια κάτω από τις ακτίνες του ανοιξιάτικου ήλιου, για να καταλήξει στα νεογέννητα ρυάκια που σχηματίζονται.

Από τον ορεινό Καναδά, στη λίμνη Σουπίριορ και από’ κει σε μυριάδες ποταμάκια και λίμνες, ο μοναδικός Ινδιάνος αντιστέκεται σε πεινασμένους γλάρους, γίνεται σανίδα σωτηρίας για κυνηγημένα ζώα, παγιδεύεται ανάμεσα σε κομμάτια πάγου, θάβεται από χιονοθύελλες, ακινητοποιείται σε αποκρουστικά, βιομηχανικά λύματα, κινδυνεύει να συνθλιβεί από θηριώδη πλοία, γίνεται μάρτυρας του αγώνα για επιβίωση των άγριων πλασμάτων, κάνει μικρές στάσεις στα χέρια περίεργων περαστικών και αποκτά ξανά τα κατεστραμμένα από το νερό στιλπνά του χρώματα χάρη στο ταλέντο μοναχικού φαροφύλακα, για να αφεθεί τελικά πάλι ελεύθερος και να συνεχίσει απτόητος το ταξίδι του προς την απεραντοσύνη του Ατλαντικού Ωκεανού.

Μια ιστορία δίχως τέλος, το «Paddle to the Sea» γεννήθηκε στο μυαλό του συγγραφέα Χόλινγκ Κ. Χόλινγκ. Το ομότιτλο βιβλίο του, που πρωτοεκδόθηκε το 1941, αποτέλεσε στην εποχή του ένα από τα πιο αγαπημένα παιδικά αναγνώσματα. Λάτρης του βιβλίου, ο Μπιλ Μέισον βρήκε σε αυτό συμπυκνωμένες όλες τις εμμονές που τον χαρακτήριζαν. Ορκισμένος οικολόγος, ζωγράφος, φωτογράφος, συγγραφέας και σκηνοθέτης, ο Μέισον υπήρξε πολυσχιδής προσωπικότητα που όλη του η δημιουργικότητα υποκινούνταν από την αγάπη του για τη φύση και τη συνεχή προσπάθειά του για αρμονική συνύπαρξη του ανθρώπου μαζί της. Παθητικός επιβάτης ενός πεπρωμένου ικανού να μας παρασύρει σε άγνωστα μονοπάτια, ο ήρωας του φιλμ γίνεται μάρτυρας εντυπωσιακών θεαμάτων είτε πρόκειται για τους καταρράκτες του Νιαγάρα, είτε για τους ενθουσιώδεις εορτασμούς της 4ης Ιουλίου στο λιμάνι του Ντιτρόιτ.

Με μια αφήγηση που θυμίζει παλαιομοδίτικο ντοκιμαντέρ, χωρίς πραγματική πλοκή και δίχως να προσπαθεί να επιβάλλει ανθρωπομορφικά χαρακτηριστικά στον άψυχο πρωταγωνιστή του, ο Μέισον αναζητά διαρκώς την αίσθηση του θαυμαστού ή του τρομερού, ανεξάρτητα αν αυτό γεννιέται από το χέρι του ανθρώπου ή τη δύναμη της φύσης και το απαθανατίζει σε εικόνες όπου η γαλήνη εναλλάσσεται με την αγριότητα. Καθώς το μικρό κανό γίνεται έρμαιο των αφηνιασμένων κυμάτων, της αιώνιας ροής του νερού και της μοίρας, ο ατάραχος επιβάτης του αρχίζει να θυμίζει μια αλλιώτικη, φυσιοδιφική εκδοχή του παραμυθιού με τον ξύλινο στρατιώτη χωρίς το… μελόδραμα. Αντίθετα ο Μέισον επιστρατεύει άλλοτε το χιούμορ και άλλοτε το δέος και με μια απλότητα που αφοπλίζει, περιγράφει ένα επικό ταξίδι μέσα σε μόλις 28 λεπτά, εκεί όπου άλλοι σκηνοθέτες θα χρειάζονταν ώρες ολόκληρες για έναν αντίστοιχο άθλο.

Για τα γυρίσματα της ταινίας ο Μέισον κάλυψε μια γεωγραφική απόσταση εικοσιδύο χιλιάδων μιλίων μέσα σε περίπου δύο χρόνια, διανύοντας την ίδια ακριβώς πορεία που περιγράφεται στο βιβλίο και κινηματογραφώντας κάτω από τις πιο αντίξοες καιρικές συνθήκες την οδύσσεια του υδρόβιου ξυλόγλυπτου. Τέτοιος ήταν ο ζήλος του Μέισον που για τις ανάγκες ενός πλάνου έφτασε να δέσει την 16 χιλιοστών κάμερά του σε ένα καλώδιο και την πετάξει από τους καταρράκτες του Νιαγάρα! Οι κόποι του ανταμείφθηκαν μεταξύ άλλων και με μια υποψηφιότητα για Όσκαρ καλύτερης μικρού μήκους ταινίας.

Ωστόσο, το «Paddle to the Sea» υπήρξε μονάχα η κορυφή του παγόβουνου στην καριέρα του Μέισον, ο οποίος προσέφερε στο κοινό εντυπωσιακά ντοκιμαντέρ, ανέπτυξε πρωτοποριακές τεχνικές κινηματογράφησης από νερό και αέρα, συνέγραψε βιβλία και γύρισε εκπαιδευτικές ταινίες για την τέχνη της κωπηλασίας και την άγρια φύση. Για τον γεμάτο λίμνες και ποτάμια άγριο Καναδά η προσφορά του υπήρξε ανεκτίμητη και οι συμπατριώτες του τον τίμησαν, κάνοντάς τον ακόμα και γραμματόσημο!

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΣΤΗΝ ΙΔΙΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ