Η πρώτη παρουσίαση της συλλογής του Δάκη Ιωάννου, από τις μεγαλύτερες συλλογές σύγχρονης τέχνης στον κόσμο, σε αμερικανικό έδαφος, είναι γεγονός. Την περασμένη Τρίτη εγκαινιάστηκε μεγαλοπρεπώς στο Νέο Μουσείο της Νέας Υόρκης, με οικοδεσπότες τον ίδιο τον συλλέκτη και τον επιμελητή Τζεφ Κουνς, σούπερ σταρ καλλιτέχνη και της ίδιας της συλλογής, η οποία περιλαμβάνει πολλά έργα του.
Με παρόντες καλλιτέχνες της συλλογής και άλλα λαμπερά πρόσωπα της νεοϋορκέζικης ζωής, όπως τη διάσημη τραγουδίστρια Σίντι Λόπερ, τον αειθαλή κιθαρίστα των U2, The Edge, τον Πιρς Μπρόσναν - Τζέιμς Μποντ κ.ά.
Μέχρι τις 6 Ιουνίου, οπότε λήγει η έκθεση, οι Αμερικανοί φιλότεχνοι θα γνωρίσουν τη φημισμένη συλλογή Ιωάννου, στην πρώτη της μεγάλη έξοδο από την έδρα της που είναι η Αθήνα.
Από τα 1.500 και πλέον έργα της συλλογής, με τις υπογραφές 400 δημιουργών σύγχρονης τέχνης, ο Τζεφ Κουνς επέλεξε 100 (ζωγραφική, γλυπτική, σχέδια σε χαρτί, βίντεο, κατασκευές), πενήντα δημιουργών, ανάμεσά τους και Ελλήνων, για να παρουσιάσει στο New Museum του Μανχάταν, ένα μουσείο το οποίο ιδρύθηκε το 1977 και ασχολείται αποκλειστικά με τη σύγχρονη τέχνη. Ο τίτλος της έκθεσης είναι «Skin Fruit: Selections from the Dakis Joannou Collection».
Ο επιμελητής, δηλαδή ο Τζεφ Κουνς, με τη συνύπαρξη των λέξεων «δέρμα» και «φρούτο» παραπέμπει στα θεμελιώδη ζητήματα της γένεσης, της εξέλιξης, του προπατορικού αμαρτήματος και της σεξουαλικότητας. «Δέρμα και φρούτο προκαλούν τις απαραίτητες τάσεις ανάμεσα στο εσωτερικό και το εξωτερικό, ανάμεσα σε αυτό που βλέπουμε και σε αυτό που καταναλώνουμε».
Τα έργα της έκθεσης, όπως και σχεδόν ολόκληρης της συλλογής, εστιάζουν στο ανθρώπινο σώμα, ιδωμένο σαν «δοχείο» συλλογής εμπειριών και σαν «μέσο» που οδηγεί σε εμπειρίες.
Ποιες ήταν οι προτιμήσεις του επιμελητή; Μερικά από τα πιο σημαντικά ονόματα της διεθνούς σύγχρονης τέχνης: Μαουρίτσιο Κατελάν, Ουρς Φίσερ, Πολ ΜακΚάρθι, Κρις Οφίλι, Κίκι Σμιθ, Κρίστοφερ Γουλ, Μάθιου Μπέρνεϊ, Βανέσα Μπίκροφτ, Τιμ Νομπλ και Σου Γουέμπστερ, Ρόμπερτ Κόμπερ κ.ά. Ανάμεσά τους η Χάρις Επαμεινώνδα από την Κύπρο και οι Χριστιάνα Σούλου και Γιάννης Βαρελάς από την Ελλάδα.
Ο ίδιος ο Τζεφ Κουνς επέλεξε ένα έργο δικό του, το οποίο δεν είναι τυχαίο. Είναι το «One ball total equilibrium tank», η περίφημη μπάλα του μπάσκετ σε ενυδρείο, του 1985, με το οποίο ο Ελληνοκύπριος συλλέκτης εγκαινίασε τη συλλογή του, που εξελίχθηκε σε μία από τις δημοφιλέστερες στον κόσμο. Από τότε κρατά και η φιλία ανάμεσα στον Δάκη Ιωάννου και τον Τζεφ Κουνς.
Τόσο η έκθεση όσο και η επιλογή του επιμελητή προκάλεσαν μια συζήτηση με αντικρουόμενες απόψεις στους εικαστικούς κύκλους και σε δημοσιεύματα στην άλλη άκρη του Ατλαντικού. Οι λόγοι; Ο συλλέκτης είναι έφορος του συγκεκριμένου μουσείου και η συλλογή του περιλαμβάνει πολλά έργα του επιμελητή Τζεφ Κουνς.
Η έκθεση, πάντως, της συλλογής Ιωάννου είναι η πρώτη ενός προγράμματος του New Museum, με τίτλο «To νοερό μουσείο», στο πλαίσιο του οποίου θα παρουσιάζονται ιδιωτικές συλλογές και πειραματικές προσεγγίσεις από πλευράς επιμέλειας.
«Αλλωστε το πρόβλημα ενός μουσείου όπως το ΜΟΜΑ ή το Γουίτνεϊ είναι ότι δεν έχουν το σθένος να δείξουν καλλιτέχνες όπως ο Ουρς Φίσερ», έγραψε ο κριτικός τέχνης Τζέρι Σαλτζ στο περιοδικό «New York» και πρόσθεσε: «Τουλάχιστον το New Museum με την επιλογή του Τζεφ Κουνς ως επιμελητή όχι μόνο διευρύνει τα όρια, αλλά πατάει και ορισμένα κουμπιά».
Πετυχημένος επιχειρηματίας, από τους μεγαλύτερους (αν όχι ο μεγαλύτερος) συλλέκτες σύγχρονης τέχνης, με μεγάλη επιρροή σε θέματα σύγχρονης τέχνης, μέλος σε διοικητικά συμβούλια, από τους πρωτεργάτες του New Museum της Ν. Υόρκης. Αυτός είναι ο Δάκης Ιωάννου, ο εμπνευστής του Ιδρύματος ΔΕΣΤΕ. Η συλλογή του είναι ανοιχτή στο κοινό στους χώρους του Ιδρύματος, στη Νέα Ιωνία.
Δ. Ρουμπούλα
