Τα ψυχαναλυτικά κείμενα του Ανδρέα Εμπειρίκου

03.10.2001
Το μέγεθος της ποιητικής παρουσίας του Ανδρέα Εμπειρίκου στα ελληνικά γράμματα έχει αναγκαστικά αφήσει κάπως μακριά από τους προβολείς την ψυχαναλυτική του ιδιότητα και δράση. Κι όμως αυτές αποτελούσαν μεγάλο κομμάτι της ζωής του, το δε ενδιαφέρον του για το φροϋδικό έργο και τα εν γένει τεκταινόμενα στο ψυχαναλυτικό πεδίο έμεινε, καταπώς φαίνεται, αμείωτο και αφού είχε εγκαταλείψει, γύρω στο 1951, την κλινική άσκηση του επαγγέλματος.
Το μέγεθος της ποιητικής παρουσίας του Ανδρέα Εμπειρίκου στα ελληνικά γράμματα έχει αναγκαστικά αφήσει κάπως μακριά από τους προβολείς την ψυχαναλυτική του ιδιότητα και δράση. Κι όμως αυτές αποτελούσαν μεγάλο κομμάτι της ζωής του, το δε ενδιαφέρον του για το φροϋδικό έργο και τα εν γένει τεκταινόμενα στο ψυχαναλυτικό πεδίο έμεινε, καταπώς φαίνεται, αμείωτο και αφού είχε εγκαταλείψει, γύρω στο 1951, την κλινική άσκηση του επαγγέλματος.
Είναι αλήθεια πως απέναντι στο συνολικό λογοτεχνικό έργο (ποίηση και πρόζα) τα δημοσιευμένα ή έστω γνωστά σε μας ψυχαναλυτικά του γραπτά φαντάζουν ως πολύ ισχνή παραγωγή. Δεν θα πρέπει ίσως να βιαστούμε και να βγάλουμε συμπεράσματα για αντίστοιχη δική του ανισόβαρη ενασχόληση. Αλλά να σκεφτούμε πως εκεί που ο ποιητής δεν υπάρχει παρά σε σχέση με το αναγνωστικό του κοινό, δεδομένο ή φανταστικό, και χάρη στην ιδιοσυγκρασιακή του εξωστρέφεια του γράφειν, ο ψυχαναλυτής Εμπειρίκος είναι στραμμένος προς το εσωτερικό του ιδιωτικού του ταμείου, στο καθημερινό χτίσιμο του "αναλυτικού του χώρου" με τον ασθενή του, που θα έχει πάντοτε κάτι το μη ανακοινώσιμο.
Το ψυχαναλυτικό έργο του Ανδρέα Εμπειρίκου δεν μπορεί παρά να αφορά ιδιαίτερα την αναλυτική κοινότητα, μια και πρόκειται για τον πρώτο Ελληνα ψυχαναλυτή, τουτέστι για τον άνθρωπο που πρώτος εισήγαγε τον φροϋδισμό και ως πράξη στη χώρα μας. Αλλά και ο μη ειδικός αναγνώστης μπορεί να βρει ζωηρό ενδιαφέρον στη μαρτυρία της δουλειάς και της σκέψης του ανθρώπου, ο οποίος μέσα σε μια ελληνική κοινωνία παντελώς κλειστή στην ψυχαναλυτική επιρροή που την ίδια εποχή εξαπλωνόταν στον ιατρικό κόσμο και τη διανόηση της Ευρώπης, έταξε τον εαυτό του μοναχικό υπηρέτη μιας επιστήμης για την οποία πίστευε πως θα άλλαζε ριζικά τον κόσμο.
Ανάμεσα στα ψυχαναλυτικά γραπτά του Ανδρέα Εμπειρίκου ξεχωρίζει μία πολυσέλιδη κλινική μονογραφία "Μία περίπτωσις ιδεοψυχαναγκαστικής νευρώσεως με πρόωρες εκσπερματώσεις", δημοσιευμένη του 1950 στη Γαλλική Ψυχαναλυτική Επιθεώρηση. Τα τρία άλλα που ακολουθούν, "Μία περίπτωσις ασυνείδητης φιλομοφυλίας", μία καταγραφή ομιλίας του σε γαλλική γλώσσα και "Εις μνήμην της Μαρίας Βοναπάρτου", είναι αδημοσίευτα και ευρέθησαν στο αρχείο του ποιητή. (απόσπασμα από τον πρόλογο του επιμελητή).

Εκδόσεις Αγρα
Τίτλος: Μία περίπτωσις ιδεοψυχαναγκαστικής νευρώσεως με πρόωρες εκσπερματώσεις και άλλα ψυχαναλυτικά κείμενα
Συγγραφέας: Ανδρέα Εμπειρίκος
Επιμέλεια: Γιώργος Κούριας
Σελίδες:279
ISBN: 960-325-392-8