Η Δεσποινίδα είναι μια Σέρβα που αναπτύσσει δράση τοκογλύφου πριν από και κατά τη διάρκεια του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου. Για τους συμπολίτες της είναι "ένα πλάσμα δίχως καρδιά και αξιοπρέπεια, μια εξαίρεση για το γυναικείο πληθυσμό της πόλης, κάτι σαν μοντέρνα μάγισσα". Ανέραστη, αγέλαστη, δίχως χαρά και χωρίς αισθήματα φιλίας και αγάπης ακόμα και για την ίδια τη μητέρα της, βλέπει τους άλλους μόνο ως συμβαλλόμενους στις διαρκείς συναλλαγές της και μόνο έτσι τους αναγνωρίζει.
"Για τη Δεσποινίδα, εδώ και πολύ καιρό, υπάρχουν δύο κόσμοι, εντελώς διαφορετικοί μεταξύ τους όχι όμως κι εντελώς χωριστοί. Ο ένας είναι ο γνωστός μας κόσμος, αυτός που όλος ο κόσμος ονομάζει "κόσμο", ολόκληρη τούτη η βουερή κι απέραντη γη με τους ανθρώπους και τη ζωή τους, τα ένστικτα, τις σκέψεις, τις πίστεις και τις επιδιώξεις τους, με τις παντοτινές ανάγκες τους για δημιουργία και καταστροφή και το ανεξήγητο παιχνίδι της έλξης και της απώθησής της. Κι ο άλλος, ο άλλος κόσμος, είναι ο κόσμος του χρήματος, το βασίλειο του κέρδους και της σφιχτής οικονομίας, ο κρυμμένος και σιωπηλός, γνωστός μόνο στους λίγους κόσμος, ένα τοπίο ακαθόριστο, όπου ο σιωπηρός αγώνας και τα ανομολόγητα όνειρα ποτέ δε σταματούν κι όπου οι λογαριασμοί και το μέτρημα του παρά λατρεύονται σαν δύο βουβές θεότητες. Αυτός ο άλλος κόσμος, που ούτε ακούγεται κι ούτε φαίνεται, δεν υπολείπεται του πρώτου, δεν είναι ούτε μικρότερος ούτε λιγότερο ποικίλος κι ούτε λιγότερο πλούσιος από τον πρώτο... Αυτός ο σκοτεινός κι αρνητικός κόσμος ήταν για τη Δεσποινίδα η όψη ενώ ο πρώτος κόσμος ήταν η ανάποδη".
Σκιαγραφώντας το πορτρέτο αυτού του "θηλυκού Σάιλοκ", ο Ιβο Άντριτς ολοκληρώνει την καταγραφή των ιστορικών γεγονότων και την περιγραφή της ιδιαίτερης πατρίδας του, της Βοσνίας, για μια περίοδο που ξεπερνά τα 400 χρόνια - μια καταγραφή που ξεκίνησε με τα άλλα δύο αριστουργηματικά μυθιστορήματά του, Το γεφύρι του Δρίνου και Το χρονικό του Τράβνικ.
Λίγα λόγια για τον συγγραφέα: Ο Ίβο Αντριτς γεννήθηκε στο Ντοτς της Βοσνίας, κοντά στο Τράβνικ, στις 10 Οκτωβρίου 1892. Από το 1912 σπουδάζει διαδοχικά στα Πανεπιστήμια του Ζάγκρεμπ, της Βιέννης, της Κρακοβίας και του Γκρατς. Με το ξέσπασμα του πολέμου φυλακίζεται από τους Αυστριακούς στο Σπλιτ. Μετά τον πόλεμο διορίζεται στο διπλωματικό σώμα, όπου και υπηρετεί μέχρι το 1941. Μεταπολεμικά εκλέγεται βουλευτής της Βοσνίας - Ερτσεγοβίνης και πρόεδρος της Ενωσης Γιουγκοσλάβων Λογοτεχνών.
Το 1961 του απονέμεται το Νόμπελ Λογοτεχνίας. Πρωτοεμφανίστηκε ως ποιητής, αλλά έγινε γνωστός σε όλο τον κόσμο με τα τρία μεγάλα μυθιστορήματά του: Το γεφύρι του Δρίνου, Το χρονικό του Τράβνικ, Η Δεσποινίδα και τη νουβέλα του Η καταραμένη αυλή. Δημοσίευσε επίσης δύο ποιητικές συλλογές και πολλές συλλογές διηγημάτων. Πέθανε στο Βελιγράδι το 1975.

Εκδόσεις: Καστανιώτη
Συγγραφέας: Ιβο Αντριτς
Μετάφραση: Χρήστος Γκούβης
Σελίδες: 266
ISBN 960-03-2729-7