Η ζωή μιας φωτογράφου

23.04.2001
Η Ελλη Σουγιουλζτόγλου- Σεραϊδάρη, που αργότερα υιοθέτησε το καλλιτεχνικό ψευδώνυμο Nelly' s, γεννήθηκε το 1899 στο Αϊδίνι της Μικράς Ασίας. Στα τέλη του 1920 πήγε με τον αδερφό της Νίκο στη Δρέσδη για να σπουδάσει ζωγραφική και μουσική. Φοίτησε για λίγο καιρό κοντά στον Ιταλό ζωγράφο Ernst Oskar Simonson - Castelli, σύντομα όμως, το 1921, αποφάσισε να ασχοληθεί με τη φωτογραφία. Δάσκαλοί της ήταν ο hugo Erfurth και αργότερα ο Frannz Fiedler, από τους οποίους διδάχθηκε τη φωτογράφηση έργων τέχνης και μεθόδους εκτύπωσης φωτογραφιών. Το 1923 πήρε το δίπλωμα της φωτογράφου από τη σχολή του Fiedle
Η Ελλη Σουγιουλτζόγλου- Σεραϊδάρη, που αργότερα υιοθέτησε το καλλιτεχνικό ψευδώνυμο Nelly' s, γεννήθηκε το 1899 στο Αϊδίνι της Μικράς Ασίας. Στα τέλη του 1920 πήγε με τον αδερφό της Νίκο στη Δρέσδη για να σπουδάσει ζωγραφική και μουσική. Φοίτησε για λίγο καιρό κοντά στον Ιταλό ζωγράφο Ernst Oskar Simonson - Castelli, σύντομα όμως, το 1921, αποφάσισε να ασχοληθεί με τη φωτογραφία. Δάσκαλοί της ήταν ο Ηugo Erfurth και αργότερα ο Frannz Fiedler, από τους οποίους διδάχθηκε τη φωτογράφηση έργων τέχνης και μεθόδους εκτύπωσης φωτογραφιών.
Το 1923 πήρε το δίπλωμα της φωτογράφου από τη σχολή του Fiedler. Ως βοηθός του φωτογράφησε κυρίως γυμνά στο στούντιο και σε ανοιχτούς χώρους και αποτύπωσε τον μοντέρνο χορό της εποχής φωτογραφίζοντας χορεύτριες της σχολής Mary Wigman στη σαξονική Ελβετία. Στα τέλη του 1924 η Nelly's εγκαταστάθηκε στην Αθήνα, όπου σύντομα άνοιξε και ένα μικρό ατελιέ. Γρήγορα γνώρισε εμπορική επιτυχία με πορτρέτα εύπορων Αθηναίων. Στο ατελιέ της εξέθετε τα έργα της, μεταξύ των οποίων η σειρά φωτογραφιών με τους Ελληνες πρόσφυγες από τη Μικρά Ασία και φωτογραφίες της από την Πλάκα. Από το 1927 άρχισε να περιοδεύει στην ελληνική επαρχία, που ήταν ακόμη αλώβητη από τον τουρισμό, και να φωτογραφίζει τους ανθρώπους και τα τοπία. Στην Αθήνα φωτογράφησε τη Mona Paiva, πρώτη χορεύτρια της Opera Comique του Παρισιού, στο στούντιο και γυμνή ανάμεσα στις κολώνες του Παρθενώνα. Η δημοσίευση μιας από τις φωτογραφίες αυτές στο γαλλικό περιοδικό Illustration ξεσήκωσε κύμα αγανάκτησης στους συντηρητικούς αθηναϊκούς κύκλους. Τον ίδιο χρόνο όμως η Nelly's φωτογράφησε την Ουγγαρέζα χορεύτρια Nikolsa γυμνή στην Ακρόπολη και οι φωτογραφίες της δημοσιεύτηκαν αργότερα πάλι στον γαλλικό τύπο. Με τη σειρά φωτογραφιών στην Ακρόπολη η Nelly's συνδύασε τον σύγχρονο πολιτισμό με την κλασική αρχιτεκτονική, τον μοντέρνο χορό με το αρχαίο ιδεώδες και διαμόρφωσε έτσι ένα πολύ προσωπικό στυλ.
Την εποχή εκείνη έγινε γνωστή και εκτός Ελλάδας. Ως επίσημη φωτογράφος του νεοσυσταθέντος τότε Γραφείο Τύπου και Τουρισμού ταξίδευε συχνά στην ελληνική επαρχία και δημιουργεί με τις φωτογραφίες της την πρώτη τουριστική εικόνα της Ελλάδας στο εξωτερικό. Το 1936 πήγε ξανά στη Γερμανία για να μάθει κοντά στον Johannes Herzog τη μέθοδο έγχρωμης φωτογραφίας Duxochrome που είχε εφεύρει ο ίδιος. Με την επιστροφή της στην Αθήνα τράβηξε τις πρώτες έγχρωμες φωτογραφίες στην Ελλάδα, κυρίως τοπία και πορτρέτα του βασιλιά.
Το 1939 ετοίμασε γιγαντοαφίσες κολάζ για το ελληνικό περίπτερο στην παγκόσμια έκθεση της Νέας Υόρκης. Προσπάθησε να αποτυπώσει έναν διαχρονικό φυσιογνωμικό χαρακτήρα των Ελλήνων, συνδυάζοντας φωτογραφίες αρχαίων ελληνικών αγαλμάτων με πορτρέτα σύγχρονών της Ελλήνων. Με το ξέσπάσμα του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου αποφάσισε να μείνει στη Νέα Υόρκη με το σύζυγό της Αγγελο Σεραϊδάρη. Ανοιξε το ατελιέ της στο κέντρο του Μανχάταν και προσέλκυσε πελάτες από την τοπική ελληνική κοινότητα. Αργότερα οργανώθηκαν εκθέσεις με φωτογραφίες της από την Ελλάδα, τα έργα της δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό Life και αγοράστηκαν από το Metropolitan Museum Art. H Nelly's έμεινε ωστόσο ανεπηρέαστη από τις επαναστατικές σύγχρονες τάσεις της μοντέρνας τέχνης που εκφράζοντας τότε στην Αμερική. Το 1966 επέστρεψε με το σύζυγό της στην Αθήνα, ύστερα από 27 χρόνια παραμονής στη Νέα Υόρκη. Εκτοτε όμως σταμάτησε να φωτογραφίζει. Το 1985 δώρισε το αρχείο της στο Μουσείο Μπενάκη, το οποίο είχε εκθέσει και δημοσιεύσει τα έργα της στην Ελλάδα, την Ιαπωνία, την Ισπανία και τις ΗΠΑ. Στη Γερμανία η Nelly's έχει λάβει ως τώρα μέρος σε δύο ομαδικές εκθέσεις. Το 1987 τιμήθηκε για το έργο της από την τότε υπουργό πολιτισμού Μελίνα Μερκούρη.
Πέθανε στην Αθήνα το 1988 σε ηλικία 99 ετών.