Eξι κορυφαίοι γλύπτες συνομιλούν με τον άνθρωπο στην Εθνική Πινακοθήκη

09.06.2004
"Eξι κορυφαίοι γλύπτες συνομιλούν με τον άνθρωπο. Ροντέν, Μπουρντέλ, Μαγιόλ, Μπρανκούζι, Τζακομέττι, Μουρ" στην Εθνική Πινακοθήκη από τις 9 Ιουνίου έως τις 30 Σεπτεμβρίου.
&00 "Eξι κορυφαίοι γλύπτες συνομιλούν με τον άνθρωπο. Ροντέν, Μπουρντέλ, Μαγιόλ, Μπρανκούζι, Τζακομέττι, Μουρ" στην Εθνική Πινακοθήκη από τις 9 Ιουνίου έως τις 30 Σεπτεμβρίου.

Με την επιστροφή των Ολυμπιακών Αγώνων στην πατρίδα τους, την Ελλάδα, ξαναδίδεται σ' αυτό το κορυφαίο γεγονός η αρχική του αγωνιστική, ηθική και καλλιτεχνική διάσταση. Άλλωστε, η δημιουργία του θεσμού της Πολιτιστικής Ολυμπιάδας από το Υπουργείο Πολιτισμού υπαγορεύτηκε απ' αυτόν ακριβώς το λόγο.

Στη συνέντευξη τύπου που παραχωρήθηκε στην Εθνική Πινακοθήκη την Τετάρτη 9 Ιουνίου, η κ. Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα χαρακτήρισε τη συγκεκριμένη έκθεση ως "μία παγκόσμια γιορτή της γλυπτικής" και τόνισε πως "Θελήσαμε να τιμήσουμε την γλυπτική και τους μεγάλους σύγχρονους γλύπτες, μία τέχνη που έχει αρκετά παραμεληθεί." Διατύπωσε μάλιστα την ευχή "να γίνουν τα γλυπτά αυτά κάλεσμα για τους νέους ανθρώπους", ενώ ανέφερε και τους λόγους για τους οποίους η έκθεση αυτή είναι τόσο σημαντική: "Πρώτον, οι κορυφαίοι αυτοί γλύπτες προσανατολίζονται στον άνθρωπο, η τέχνη τους είναι καθαρά ανθρωποκεντρική. Δεύτερον, όλοι συνομίλησαν με την Ελλάδα και πήραν πρότυπα και διδάγματα απ' αυτή. Για παράδειγμα, ο Ροντέν λατρεύει τον Φειδία. Τέλος, πιστεύω ότι οι γλυπτές αυτοί μας δίνουν το λεξιλόγιο της γλυπτικής στην πιο πλήρη της έκφραση." Επίσης, η κ. Λαμπράκη- Πλάκα μας αποκάλυψε ότι η Εθνική Πινακοθήκη ενδιαφέρεται να αγοράσει δύο έργα: "Τον άνθρωπο που βαδίζει πάνω σε κολόνα" του Ροντέν και τον "θνήσκοντα Κένταυρο" του Μπουρντέλ.

Ο πρόεδρος της Πολιτιστικής Ολυμπιάδας, κ. Μαύρος, αφού ευχαρίστησε θερμά την Εθνική Πινακοθήκη ανέφερε πως "όλες οι εκδηλώσεις του Οργανισμού Προβολής Ελληνικού Πολιτισμού και της Πολιτιστικής Ολυμπιάδας στοχεύουν στην οικουμενικότητα και στην επικοινωνία των πολιτισμών και των λαών."

Οι έξι ευρωπαίοι γλύπτες επελέγησαν με κριτήριο την προσήλωσή τους στην ουμανιστική παράδοση που θεμελίωσε η αρχαία ελληνική γλυπτική, αλλά και τον ρόλο που διαδραμάτισαν στην ριζική αλλαγή αυτής της παράδοσης. Πράγματι, οι έξι αυτές ηγετικές μορφές της νεότερης και μοντέρνας τέχνης μας επιτρέπουν να παρακολουθήσουμε τους αναβαθμούς της πορείας από την παραδοσιακή, αλλά ριζοσπαστικά ανανεωμένη και εμψυχωμένη γλυπτική μορφή της πρώτης τριάδας (Ροντέν, Μπουρντέλ, Μαγιόλ) στις τρεις εκδοχές της μοντέρνας πλαστικής που αντιπροσωπεύουν οι καλλιτέχνες της δεύτερης ομάδας (Μπρανκούζι, Τζακομέττι, Μουρ).

Οι έξι γλύπτες που επελέγησαν σηματοδοτούν και μια άλλη πορεία: μια νέα προσέγγιση, νέα ανάγνωση και επανεκτίμηση των διδαγμάτων της αρχαίας τέχνης: ο Ροντέν είναι ο πρώτος νεότερος γλύπτης που κατανοεί βαθιά το πλαστικό μήνυμα της φειδιακής γλυπτικής, τη ζωτικότητα και την αλήθεια της, τη σχέση της με το ζωντανό μοντέλο καθώς και τις πλαστικές λύσεις που έδωσε στην παράδοση της ανθρώπινης μορφής. Ο Μπουρντέλ μεταθέτει τις προτιμήσεις του στην Ολυμπία και στην αρχαϊκή πλαστική, που τον βοηθάει να ξαναδώσει στη γλυπτική τον μνημειακό της χαρακτήρα. Ο Μαγιόλ αναζητεί την αρχέτυπη, αφηρημένη και πλήθουσα μορφή της μεσογειακής γυναικείας θεάς της ευγονίας που ενσάρκωσε η πραξιτέλεια Αφροδίτη. Ο Μπρανκούζι ανατρέχει στο δίδαγμα των Κυκλάδων. Οι καθαρές, συμπυκνωμένες μορφές του εισάγουν στη μοντέρνα γλυπτική. Ο Τζακομέττι εμπνέεται τις ψηλόλιγνες φιγούρες του από τις ραδινές μορφές της γεωμετρικής γλυπτικής και από ετρουσκικά αγαλματίδια. Τις φορτίζει όμως με δραματικό αίσθημα που εκφράζει την υπαρξιακή αγωνία και τα πάθη του ανθρώπου του 20ού αιώνα. Τέλος ο Χένρυ Μουρ ξαναδίνει στην ανθρώπινη μορφή την εγγενή "κλασική" πληρότητα και αισιοδοξία επινοώντας την πλαστική αρχή της "ζωτικής φόρμας" (vital form). Οι ανακεκλιμένες μορφές του, οι πολεμιστές του, οι μητρικές του θεότητες εμπνέονται συχνά από την Αρχαιότητα, αποδεικνύοντας τη ζωτικότητα και την αντοχή των διδαγμάτων της.