"Ιωάννα στην πυρά" με τη Νόνικα Γαληνέα

20.02.2004
Το δραματικό ορατόριο "Ιωάννα στην πυρά" σε μουσική Αρτούρ Ονεγκέρ και λιμπρέτο Πωλ Κλωντέλ, ανεβαίνει στο Μέγαρο Μουσικής στις 26 και 27 Φεβρουαρίου με τη Νόνικα Γαληνέα στον ομώνυμο ρόλο και με την υπογραφή του σκηνοθέτη Θωμά Μοσχόπουλου.
Σε συμπαραγωγή του Οργανισμού Μεγάρου Μουσικής Αθηνών, του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος και του Ελληνικού Φεστιβάλ, το δραματικό ορατόριο "Ιωάννα στην πυρά" σε μουσική Αρτούρ Ονεγκέρ και λιμπρέτο του Γάλλου ποιητή Πωλ Κλωντέλ, ανεβαίνει στην Αίθουσα Φίλων της Μουσικής στις 26 και 27 Φεβρουαρίου. Με τη Νόνικα Γαληνέα στον ομώνυμο ρόλο, η μεγάλη αυτή παραγωγή περιλαμβάνει ηθοποιούς, μουσικούς, λυρικούς τραγουδιστές και χορευτές, με την υπογραφή του σκηνοθέτη Θωμά Μοσχόπουλου.

Η πρεμιέρα δόθηκε στις 12 Μαίου του 1938 στην Ελβετία, ενώ ένα μήνα αργότερα θριάμβευσε στο Παρίσι με πρωταγωνιστές την Μαρί Ελέν Νταστέ και τον Ζαν Λουί Μπαρώ. Τον Απρίλιο του 1954, η ηθοποιός Ινγκριντ Μπέργκμαν, ερμήνευσε το ρόλο της Ιωάννας στη Σκάλα του Μιλάνου, ενώ ένα μήνα αργότερα, η ίδια παράσταση ανέβηκε σε θεατρική εκδοχή στην Οπερα του Παρισιού, με σκηνοθέτη τον Ρομπέρτο Ροσελίνι.

H ιστορία της Ιωάννας γοητεύει μέχρι σήμερα: στις αρχές του 15ου αιώνα, η νεαρή χωριατοπούλα από τη Λωρραίνη είχε αρχίσει να οραματίζεται τις δύο Χριστιανές μάρτυρες, την Αγία Αικατερίνη και την Αγία Μαργαρίτα. Τα οράματα μετατράπηκαν σε "φωνές" που την καθοδηγούσαν στο δρόμο της αρετής και την παρότρυναν να ηγηθεί με στρατό εναντίον των Αγγλων και να στέψει βασιλιά της Γαλλίας τον Κάρολο Ζ'. Ο τραγικός της θάνατος στην πυρά, όταν συλλαμβάνεται αιχμάλωτη στη μάχη και καταδικάζεται με την κατηγορία της μαγείας, την ανέδειξε σε ηρωίδα και ενέπνευσε πολλούς δημιουργούς να ασχοληθούν με την ιστορία της.

Το έργο, μια σύζευξη πολλών ετερόκλητων στοιχείων με μουσική, λόγο και κίνηση, δεν αφηγείται απλώς την ιστορία της ηρωίδας, αλλά αφήνει το θεατή να συνθέσει μόνος του το παζλ των αισθήσεων και των εντυπώσεων, ξεπερνώντας τα όρια της απλής ερμηνείας του κειμένου, όπως επισημαίνει ο σκηνοθέτης της παράστασης.
Ζητήματα όπως η θέαση της ζωής σαν κάτι ευάλωττο και αναλώσιμο στο βωμό της πίστης, αλλά και ο φόβος του ανθρώπου για το θάνατο, αναδεικνύονται σε αυτήν την παράσταση όχι μόνο με θεατρικά και μουσικά, αλλά και με εικαστικά μέσα.
Οι τραγουδιστές είναι οι αφηγητές της ιστορίας, οι ηθοποιοί οι ερμηνευτές των ρόλων, ενώ οι χορευτές παρεμβάλλονται ως μορφές που σε λίγα μόνο σημεία εντάσσονται δραματουργικά στο έργο, ενώ στο μεγαλύτερο μέρος ενσωματώνονται , με διακριτική ποιητική κίνηση, στο εικαστικό περιβάλλον της παράστασης.

Η "συνάντηση" της σύνθετης μουσικής γραφής του Ονεγκέρ, του ποιητικού κειμένου του Κλωντέλ σε ελληνική μετάφραση, των λυρικών και θεατρικών ερμηνειών, της κίνησης και του εικαστικού στοιχείου, μπορεί να χαρακτηριστεί επικίνδυνη, συμφωνούν οι συντελεστές της παράστασης, χαρακτηρίζοντας το όλο εγχείρημα ως ένα αισθητικό όραμα, όπου ο καθένας βρίσκει τη θέση του.

Συντελεστές:
Μετάφραση: Αμαλία Παπαδοπούλου-Συμεωνίδου
Σκηνοθεσία: Θωμάς Μοσχόπουλος
Σκηνικά - Κοστούμια: Διονύσης Φωτόπουλος
Φωτισμοί: Λευτέρης Παυλόπουλος
Χορογραφία: Κωνσταντίνος Ρήγος

Ερμηνεύουν: Νόνικα Γαληνέα (Ιωάννα), Άρης Λεμπεσόπουλος, (Αδελφός Δομήνικος), Τζούλια Σουγλάκου (Παρθένος), Μαριέττα Δελώτη (Αγία Μαργαρίτα), Μαργαρίτα Συγγενιώτου (Αγία Αικατερίνη), Γιάννης Δρίτσας, Δήμητρα Καλπάκη, Γιώργος Συμεωνίδης, Δημήτρης Πλειώνης, Αννα Μάσχα. Μετέχουν επίσης ο τενόρος Βαγγέλης Χατζησίμος και ο μπάσος Χριστόφορος Σταμπόγλης.

Την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών διευθύνει ο αρχιμουσικός Νίκος Τσούχλος. Συμπράτουν ακόμη, το Χοροθέατρο του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος, η Χορωδία της ΕΡΤ, Τμήμα της χορωδίας Φονς Μουζικάλις υπό τον Κωστή Κωνσταντάρα και η Παιδική Χορωδία του Ωδείου Kodaly υπό τον Μιχάλη Πατσέα.