Από το 1985 έως το 1989 ο Κωνσταντίνος Πίττας ταξίδεψε στη Δυτική και Ανατολική Ευρώπη φωτογραφίζοντας σκηνές δρόμου και από τις δυο πλευρές του Τείχους. Με ελάχιστο φωτογραφικό εξοπλισμό, μια Minox και κάμποσα ρολά ασπρόμαυρο φιλμ TriX, ξεκίνησε ένα έργο, το οποίο έμελλε να μείνει ημιτελές. Σκοπός του ήταν να δείξει ότι κοινός τόπος της διηρημένης Ευρώπης ήταν οι ίδιοι οι πολίτες της και η καθημερινότητα της ζωής τους, ανεξάρτητα από τον «κόσμο» στον οποίο ανήκαν. Και τότε, περί τα τέλη της δεκαετίας του ’80, σχεδόν ταυτόχρονα, συνέβησαν δυο πράγματα.
Η κατάρρευση του Τείχους ακύρωσε το «θέμα» του, καθώς όλες οι χώρες σε λίγο θα γινόντουσαν μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, προβάλλοντας τις κοινές τους ρίζες. Την ίδια επίσης εποχή, η φωτογραφία εισήλθε σε μια περίοδο έντονης κριτικής και αμφισβήτησης της σχέσης της με την πραγματικότητα και ο Κωνσταντίνος Πίττας θεώρησε ότι το αρχείο των μοναδικών φωτογραφιών που είχε συγκεντρώσει σε λίγα μόλις χρόνια εργασίας δεν είχε πια νόημα. Εγκατέλειψε το σχέδιό του και «έθαψε» κυριολεκτικά τα αρνητικά του χωρίς να τα δείξει σε κανέναν. Σήμερα μετά από είκοσι πέντε χρόνια η πολύτιμη αυτή εργασία παρουσιάζεται στο σύνολό της για πρώτη φορά στο κοινό σε μια μεγάλη έκθεση που φιλοξενεί το μουσείο Μπενάκη. Και ίσως δεν είναι τυχαίο ότι η απόφαση να μας δείξει τις φωτογραφίες του σήμερα συμπίπτει με την αρχή μιας διαφαινόμενης κρίσης της ευρωπαϊκής ένωσης.
Οι φωτογραφίες του Κωνσταντίνου Πίττα φέρνουν στην επιφάνεια συναισθήματα που αφυπνίζει το καθαρό βλέμμα και η αγνή πρόθεση.«Κράταγα οπτικές σημειώσεις με τη μηχανή μου» λέει ο ίδιος. Ταπεινή δήλωση. Φωτογραφίες, σημειώσεις ενός εσωτερικού διάλογου, σκέψεις και παρατηρήσεις που δεν επιδιώκουν να επιβεβαιώσουν τίποτα. Κι αν στις φωτογραφίες του διακρίνει κανείς μια μελαγχολία, αυτό δεν οφείλεται τόσο στο ότι έτσι ήταν οι άνθρωποι που φωτογράφιζε, όσο στις σκέψεις που τον συνόδευαν στα ταξίδια του.
Δηλώνει αυτοδίδακτος, και το μόνο εφόδιο την εποχή που άρχισε να ταξιδεύει ήταν όσα είχε μάθει από τον κινηματογράφο. Τις φωτογραφίες του εντούτοις εμψυχώνουν οι υψηλοί στόχοι της ανθρωπιστικής φωτογραφίας της εποχής εκείνης. Ένα είδος της φωτογραφίας που είναι ανεξάντλητο γιατί γεννιέται μέσα από τη συνάντηση με το απρόβλεπτο. Και κάνει κάτι που μόνο η φωτογραφία μπορεί να κάνει: μεταφέρει τον κόσμο όπου ζούμε σε ένα παράλληλο σύμπαν: ίδιος κόσμος, διαφορετικές σημασίες.
Εύγλωττα στιγμιότυπα της καθημερινής ζωής εδραίωσαν σταδιακά την αντίληψη ότι η φωτογραφία μπορεί να αποκαλύψει αλήθειες, να τις ξετρυπώσει από τις κρυψώνες τους μέσα από την πραγματικότητα. Και ότι ο φωτογράφος έπρεπε να είναι σε διαρκή εγρήγορση για να τις διακρίνει στο κλάσμα του δευτερολέπτου που αναδύονται (να τις συλλάβει πριν εξαφανιστούν και πάλι μέσα στη πραγματικότητα). Οι φωτογραφίες του Πίττα εμπνέονται από αυτές τις αρχές, με τη διαφορά όμως, πως η «αόρατη αλήθεια» που αποκαλύπτουν δεν έχει να κάνει με κάτι κρυμμένο στις σκηνές των δρόμων που φωτογραφίζει, αλλά με την προσωπική ματιά, την ψυχική διάθεση ενός περιπλανώμενου αφηγητή: Τη συμπάθειά του για τον κόσμο.
Βιογραφικό
Ο Κωνσταντίνος Πίττας γεννήθηκε στην Αθήνα όπου τελείωσε το Βαρβάκειο και το Ε. Μ. Πολυτεχνείο. Μετά από μεταπτυχιακές σπουδές στη Γαλλία, επιστρέφει στην Αθήνα για να εργαστεί ως μηχανικός. Σύντομα, το 1984, αρχίζει να φωτογραφίζει στους δρόμους της πόλης, εγκαταλείπει τη δουλειά του και τελειώνει σε ένα χρόνο το πρώτο του φωτογραφικό σχέδιο, το “Αθήνα, 1984”. Το 1985 ξεκίνα το 5χρονο ταξίδι του στις χώρες της Ευρώπης για ένα βιβλίο που θα τις περιλαμβάνει σχεδόν όλες. Το 1989, με την πτώση του Τείχους, εγκαταλείπει το σχέδιο του και τη φωτογραφία και “θάβει” τη δουλειά του για 25 χρόνια. Το 2014 ανακαλύπτει τυχαία σε μια αποθήκη τις παλιές του εικόνες.
Info:
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΠΙΤΤΑΣ
Εικόνες μιας άλλης Ευρώπης
1985-1989
Μουσείο Μπενάκη - Πειραιώς 138
Εγκαίνια: 26 Σεπτεμβρίου 2016, 20:00
Διάρκεια: 29 Σεπτεμβρίου έως 20 Νοεμβρίου 2016
ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΠΕΝΑΚΗ – ΚΤΗΡΙΟ ΟΔΟΥ ΠΕΡΑΙΩΣ I Πειραιώς 138 & Ανδρονίκου I 210 3453111 I Ωράριο Λειτουργίας: Πέμπτη, Κυριακή: 10.00-18.00, Παρασκευή, Σάββατο: 10.00-22.00, Δευτέρα, Τρίτη, Τετάρτη: Κλειστά
Τιμή εισιτηρίου έκθεσης: € 7 I Τιμή μειωμένου εισιτηρίου: €3,5 (επισκεφθείτε την ιστοσελίδα μας για τις σχετικές λεπτομέρειες http://www.benaki.gr/admission) I Τιμή ενιαίου εισιτηρίου: Έκπτωση 20% επί του συνολικού κόστους των εισιτηρίων όλων των εκθέσεων κατά την ημέρα επίσκεψης.
