Η έμμετρη 'ηρωική κωμωδία' του Εντμόν Ροστάν, «Συρανό ντε Μπερζεράκ», σε σκηνοθεσία Γιάννη Κακλέα, που παρακολουθήσαμε στο θέατρο Παλλάς, πέρασε το βασικό τεστ μιας παραγωγής Συρανό: μας έκανε να γελάσουμε και μας έκανε να δακρύσουμε, βήμα-βήμα στο ίδιο μήκος κύματος με το δράμα των ηρώων.
Στη σκηνή του Παλλάς με Συρανό τον καθηλωτικό Βασίλη Χαραλαμπόπουλο, το πεντάπρακτο έργο σε 15σύλλαβη ομοιοκατάληκτη μετάφραση της Λουίζας Μητσάκου, έγινε υπό τη σκηνοθετική ματιά του Γιάννη Κακλέα ένα υπέλαμπρο μιούζικαλ. Σαράντα οκτώ χαρακτήρες διέπρεψαν μέσα στα σκηνικά του Μανόλη Παντελιδάκη. Μια ολοζώντανη πόλη με στρατιώτες, κυρίες, ηθοποιούς, μεθύστακες, πόρνες, πορτοφολάδες, ένα δάσος, χαρακώματα μάχης, έξοχα χορογραφημένες ξιφομαχίες ... δράση και στιγμές λυρισμού και λαϊκής σοφίας!
Ένα γρήγορο και αιχμηρό, κλασικό παραμύθι, ακόμα επίκαιρο και συγκινητικό, βασισμένο στον ιδιαίτερο χαρακτήρα του Συρανό Ντε Μπερζεράκ, που υπήρξε ιστορικό πρόσωπο, Γάλλος δραματουργός και στρατιωτικός του 1600. Πρόκειται για ένα από τα πιο δημοφιλή έργα του παγκόσμιου δραματολογίου, γραμμένο το 1897 σαν αντίπαλο "ρομαντικό" δέος στα έργα του Ίψεν και του Ζολά. Ο παθιασμένος Συρανό - ένας χαρακτήρας αρχέτυπο - αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για κινηματογραφικές ταινίες, έργα όπερας και μπαλέτου, παιδικά παραμύθια, μουσικές συνθέσεις, κόμικ ακόμα και για έναν... αστεροειδή. Τη... μύτη του δεινού ξιφομάχου ποιητή φόρεσαν κατά καιρούς διάσημοι ηθοποιοί όπως οι: Ζαν Πολ Μπελμοντό, Ζεράρ Ντεπαρτιέ, Ρίτσαρντ Τσάμπερλεν, Κέβιν Κλάιν και επί του ελληνικού θεατρικού εδάφους ο Γιώργος Κιμούλης, ο Μηνάς Χατζησάββας και ο πραγματικά αξέχαστος στον ρόλο αυτό, Νίκος Καραθάνος.
Ο Συρανό Ντε Μπερζεράκ είναι ένας αδιόρθωτος γενναίος ξιφομάχος, με καρδιά ποιητή, που και στρατιά γιγάντων μπορεί να αντιμετωπίσει, πιστός στη φιλία μέχρι θανάτου. Το ίδιο ηρωική είναι και η μύτη του, μια μύτη βράχος, χερσόνησος... ολάκερη ήπειρος. Αυτή είναι η τραγωδία ενός άντρα που εναποθέτει τη μοίρα του στη μύτη του... Ο Συρανό ερωτεύεται την εξαδέλφη του Ρωξάνη, αλλά όταν εκείνη του αποκαλύπτει τον έρωτά της για τον γοητευτικό στρατιωτικό, Κριστιάν Ντε Νεβιλέτ, χάνει κάθε ελπίδα. Ο Συρανό - σίγουρος ότι δεν μπορεί να κερδίσει τη Ρωξάνη με τέτοια... μύτη - βοηθά τον Κριστιάν να κερδίσει την αγάπη της, γράφοντας ποιήματα έρωτα με την υπογραφή του Κριστιάν. Ο Κριστιάν παντρεύεται τη Ρωξάνη, αλλά η αγάπη δεν θριαμβεύει και η ευτυχία ξεγλιστρά από τα χέρια των πρωταγωνιστών αυτού του κρυφού ερωτικού τριγώνου!
Ο Βασίλης Χαραλαμπόπουλος στο ρόλο του ξεχωριστού, πολυτάλαντου, ποιητή Συρανό καταφέρνει να εμβαθύνει στο ρόλο του γοητευτικού ήρωα με το άτρωτο εξωτερικό περίβλημα και την ευαίσθητη καρδιά. Η πληθωρική προσωπικότητα του Σιρανό οφείλει να κατακλύσει τη σκηνή και ο Χαραλαμπόπουλος καταφέρνει - σωματικά και γλωσσικά - να συνθέσει την "παιδικότητα", αλλά και την τραγικότητα του ρόλου. Το έργο απαιτεί μια κυρίαρχη κεντρική περφόρμανς και ο Χαραλαμπόπουλος την προσφέρει απλόχερα, έστω κι αν συχνά είχαμε την εντύπωση ότι η προσθετική του μύτη δυσκόλευε κατά πολύ την άρθρωσή του.
Η Σμαράγδα Καρύδη μάς φάνηκε πολύ "αντράκι" για το ρόλο της "μιμόζας" Ρωξάνης, που αιχμαλωτίζει το ατίθασο πνεύμα του Συρανό, αλλά τελικά ερωτεύεται με τη βοήθεια των στίχων του, τον νεαρό Κριστιάν. Συγκινητική - αλλά δεν μας συνεπήρε όπως θα επιθυμούσαμε - η ερμηνεία της στην τελευταία σκηνή του έργου, όπου αποκαλύπτεται - λίγο πριν το θάνατο - η πραγματική ταυτότητα του "εραστή" της.
Στο ρόλο του όμορφου, αλλά στεγνού Κριστιάν, ο ηθοποιός Όμηρος Πουλάκης νικήθηκε κατά κράτος από την ερμηνεία-σίφουνα του Βασίλη Χαραλαμπόπουλου - ο οποίος μονοπώλησε την ενέργεια στη σκηνή, τις εντυπώσεις και το τελικό χειροκρότημα. Στιβαρός στο ρόλο του ο Νίκος Αρβανίτης ως κόμης Ντε Γκις.
Αν και μας ξένισε αρχικά η παρουσία της Ευανθίας Ρεμπούτσικα, η κίνησή της της με το κατακόκκινο βιολί και την ορχήστρα της είχε οργανικό ρόλο στις αλλαγές των σκηνών, και φυσικά η μουσική της ήταν ό,τι ακριβώς θα ταίριαζε σε αυτό το έργο. Και, τέλος, τι να πούμε για τον Γιάννη Κακλέα - έναν πραγματικό εργάτη του θεάτρου, αφού φέτος σκηνοθετεί πέντε παραστάσεις: «Δαίμονες», «Ψύλλοι στ' αυτιά», «Κουρδιστό Πορτοκάλι», «Ένα ή Κανένα», «Συρανό ντε Μπερζεράκ». Σαρωτικός όπως πάντα, συνέθεσε ένα καλοκουρδισμένο μιούζικαλ, καθοδηγώντας σαν μαέστρος την προσοχή μας από τις μικρές ιδιωτικές σκηνές (πχ την ηρεμία στο μπαλκόνι) στις μεγάλες με πολλά άτομα και σκηνικά (στη μάχη και στην πολύβουη αγορά) και πίσω στις ιδιωτικές.
Να μην ξεχάσουμε ασφαλώς να αναφέρουμε τα φανταστικά κοστούμια της Εύας Νάθενα, ειδικά τις αέρινες τουαλέτες της Ρωξάνης...
Η τελευταία σκηνή είναι η απόδειξη ότι η αγάπη - τελικά - δεν τα νικάει όλα. Η κατάληξη του ήρωα μας αφήνει συγκινημένους, αλλά και θυμωμένους για τη χαμένη ευκαιρία στην ευτυχία. Υπάρχει ηθικό δίδαγμα στο Συρανό; Μάλλον. «Μην αφήνεις τη ματαιοδοξία να σε κρατάει πίσω» ή «Η Αγάπη με την πρώτη ματιά μπορεί να είναι απάτη» ή «τα πράγματα δεν είναι πάντα όπως φαίνονται». Εμείς είδαμε τον Συρανό σαν μια όαση ρομαντισμού και δεν μπορέσαμε παρά να σκεφτούμε πόσο λιγότερη συγκίνηση θα μας προσέφερε τελικά ένα χολιγουντιανό happy end, όπου ο Συρανό θα κέρδιζε τη Ρωξάνη και οι δυο τους θα χάνονταν χέρι-χέρι στο ηλιοβασίλεμα.
Χριστίνα Τσατσαράγκου
[email protected]
