Αυτό ακριβώς συμβαίνει με τις «Παραλλαγές θανάτου» του Γιον Φόσσε, την παράσταση που σκηνοθετεί ο Γιάννης Χουβαρδάς στο θέατρο Πορεία.
Μία παράσταση ψυχρή, παγωμένη από την οποία απουσιάζει παντελώς η αγάπη. Απουσιάζει, αλλά την ίδια στιγμή εξυμνείται, καθώς γίνεται κατανοητό πως χωρίς αυτήν τελικά δεν μπορούμε να υπάρξουμε. Και όλα αυτά σ΄ ένα κείμενο κατά κύριο λόγο ελλειπτικό, επαναληπτικό, σχεδόν ποιητικό, που ωστόσο «ηχεί» εκκωφαντικά με τις σιωπές του.
Χειμωνιάτικο τοπίο. Ένα τετράγωνο κομμάτι πάγου μέσα σε ένα πουθενά... Πάνω σ΄αυτό η Αλκηστις Πουλοπούλου κάνει πατινάζ με τον Θάνατο- Χρήστο Λούλη. Κανένας άλλος δεν μπορεί να ισορροπήσει πάνω σ΄αυτό το κομμάτι. Είναι η ψυχή της, είναι το προσωπικό της καταφύγιο; Δεν γίνεται σαφές. Πάντως οι γονείς της εισέρχονται σ΄αυτό με αδιάβροχα, γαλότσες και κουκούλες και γλιστρούν, αδυνατώντας να έρθουν σε επαφή μαζί της. «Ήταν άλλωστε πάντα ένα κορίτσι μόνο….»
Η αυτοκτονία της κόρης τους, τούς γεννάει βασανιστικά ερωτήματα. Αρνούνται να αποδεχτούν το γεγονός: Γιατί το έκανε; Ποιες οι συνέπειες της πράξης της στον οικογενειακό περίγυρο; Τι είναι ο θάνατος; Τι φέρνει μαζί του; Πόσο μοιάζουν η ζωή και ο θάνατος και πόσο κοντά ή πόσο μακριά βρίσκονται μεταξύ τους;
Το έργο εκτυλίσσεται ως ένα ψυχογράφημα της διαδικασίας που ακολουθούν οι γονείς για να φτάσουν στις απαντήσεις που ψάχνουν εναγωνίως. Αποκορύφωμα; Το τέλος, όπου κόρη και θάνατος σαν ηθοποιοί του βωβού κινηματογράφου επιδίδονται σε ερωτικά παιχνιδάκια στο «λογείο» πάνω από τη σκηνή και η στιγμή που η κοπέλα νοσταλγεί ξαφνικά τη ζωή…
Η σκηνοθεσία του Γιάννη Χουβαρδά τολμηρή, άκρως συμβολική και υποδειγματικά ατμοσφαιρική. Μινιμαλιστική, αλλά ταυτόχρονα και λυρική, βουβή, αλλά ταυτόχρονα και εξαιρετικά ηχηρή, ακίνητη, αλλά και σχεδόν χορευτική…
Οι πρωταγωνιστές της παράστασης έδωσαν εξαιρετικές ερμηνείες. Οι πιο γηραιοί γονείς Λυδία Φωτοπούλου και Νίκος Καραθάνος (ο οποίος υπήρξε συγκλονιστικός τη στιγμή που «έχασε» την κόρη του), οι πιο νέοι Μαρία Πρωτόπαπα και Γιάννος Περλέγκας, ο θάνατος Χρήστος Λούλης (που παρόλο που έδειχνε στην αρχή εγκλωβισμένος σε ρόλο- καρικατούρα, στη συνέχεια αφέθηκε πιο ελεύθερος και μας κέρδισε) και η Αλκηστης Πουλοπούλου στο ρόλο της νεαρής κοπέλας που αυτοκτονεί. Η τελευταία έδωσε την καλύτερη ίσως ερμηνεία της καριέρας της και μας εξέπληξε με την ερμηνευτική της ωριμότητα.
Εν τέλει, οι «Παραλλαγές Θανάτου» είναι μια συνταρακτική αλληγορία για την αγάπη, τη ζωή, τη γέννηση και το θάνατο που καθηλώνει και δίνει πραγματική γροθιά στο στομάχι, καθώς είναι ανελέητα ρεαλιστική και σκληρή.
Η παράσταση, ωστόσο, δεν απευθύνεται στο ευρύ κοινό, αλλά στο μικρότερο, το πιο εκλεκτικό κοινό του παλιού Αμόρε που αρέσκεται σε πειραματισμούς.
Γεωργία Οικονόμου
