Η δυνατή γυναίκα καπνίστρια έχει αδύναμη καρδιά. Πριν από 20 χρόνια, οι Ελληνες με έμφραγμα ήταν πενταπλάσιοι από τις Ελληνίδες. Σήμερα οι Ελληνίδες εμφραγματίες είναι περίπου ισάριθμες με τους άντρες. Ο μύθος ότι το έμφραγμα είναι ανδρική πάθηση προέρχεται από το γεγονός ότι οι γυναίκες σπάνια εμφανίζουν έμφραγμα πριν από την εμμηνόπαυση. Στα 60, όμως, παρουσιάζουν την ίδια συχνότητα εμφραγμάτων με τους άνδρες.

Τι είναι αυτό που αυξάνει τον κίνδυνο στις γυναίκες μετά τα 50; Πιθανότατα η απόσυρση της ορμονικής προστασίας που προσέφεραν ώς τότε τα οιστρογόνα. Οι ορμόνες των ωοθηκών λειτουργούν ως ασπίδα στη δημιουργία και επικόλληση της αρτηριοσκληρυντικής πλάκας στα αγγεία της καρδιάς. Κύρια αιτία προσκόλλησης της αρτηριοσκληρυντικής πλάκας πάνω στην αρτηρία είναι το τσιγάρο. Η πλάκα δημιουργείται από την ένωση χοληστερίνης, αιμοπεταλίων και αλάτων ασβεστίου πάνω στο τοίχωμα.

Το δράμα της καπνίστριας έγκειται στο γεγονός ότι τα γυναικεία στεφανιαία έχουν στενό αυλό, λόγω της συγκεκριμένης γυναικείας διάπλασης. Αυτός είναι ο λόγος του μικρότερου ποσοστού επιτυχίας των επεμβάσεων by pass στις γυναίκες, με τις πιθανότητες αποτυχίας να είναι διπλάσιες. Οι γυναίκες ζητούν καθυστερημένα προληπτικό έλεγχο για καρδιολογικά συμπτώματα, επειδή το ενδιαφέρον τους επικεντρώνεται στον καρκίνο του μαστού.

Ωστόσο ούτε ο καρκίνος του μαστού ούτε ο ανάλογος του προστάτη αποτελούν την πρώτη αιτία απώλειας ζωής. Τα δύο φύλα είναι πολύ ευαίσθητα στις παθήσεις αυτές, επειδή συνδέονται με φυλογενετικά χαρακτηριστικά. Και οι δύο αυτοί καρκίνοι ευνούνται από το τσιγάρο. Πρόσφατη έρευνα (Χάρβαρντ 2008) αποδεικνύει ότι το 30% όλων των καρκίνων οφείλεται στο τσιγάρο. Ταυτόχρονα, το τσιγάρο αυξάνει κατά 35% την πιθανότητα εμφάνισης διαβήτη.

Το τσιγάρο, παρά τον διωγμό 3 αιώνων στην Ευρώπη, εξακολουθεί να έχει επιτυχή, κερδώα καριέρα. Αυτό οφείλεται στην ικανότητά του να ηδονίζει και να αδυνατίζει. Προσόντα που υποτιμούνται από τους αντικαπνιστές. Η νικοτίνη δρα στους υποδοχείς D3 της ντοπαμίνης. Η κοκαΐνη δρα στους υποδοχείς D1 του ίδιου νευροδιεγέρτη. Η νικοτίνη προσφέρει μοναδικό μείγμα ελαφριάς διέγερσης και ήπιας αγχόλυσης.

Η ντοπαμίνη δρα στα «κέντρα ανταμοιβής και ηδονών» του εγκεφάλου, στον ιππόκαμπο. Η περιοχή αυτή είναι η αχίλλειος πτέρνα όλων. Γιατί η ψυχή διατάζει, ενώ ο φλοιός του εγκεφάλου εκτελεί. Τα «κέντρα ανταμοιβής και ηδονών» αξιολογούν το ?πέραν πάσης λογικής? συναίσθημα. Ενώ ένα άλλο μείγμα νευροδιαβιβαστών (λεπτίνη, γρελίνη, αδιπονεκτίνη, πεπτίδιο ΥΥ κ.ά.) ελέγχει την πείνα ή τη βουλιμία των ανθρώπων. Ο εκτελεστικός εγκέφαλος και το βάρος μας υπακούν σε αυτές τις ουσίες που ονομάζονται «ενδοκανναβινοειδή».

Το κάπνισμα 20 τσιγάρων την ημέρα αδυνατίζει κατά 200 θερμίδες, αφού αφιονίζει επιτυχώς τα κέντρα ηδονών και προκαλεί υψηλότερες καύσεις. Οσοι κόβουν το τσιγάρο γίνονται δύσθυμοι και παχύσαρκοι. Το τσιγάρο είναι η επικυριαρχία ενός ανθρωποκτόνου δηλητηρίου που αναζωογονούσε τα κρατικά έσοδα κλέβοντας ζωή από τους πολίτες επί αιώνες.

Dr Στέφανος Kαραγιαννόπουλος,
Kαθηγητής Παθολογίας,
Διευθυντής ΤμήματοςΠροληπτικής Iατρικής στην Kλινική Kυανούς Σταυρός
[email protected]