Στο φαύλο κύκλο των παθήσεων του πολιτισμού, αυτών δηλαδή που οφείλονται κυρίως στον τρόπο ζωής του σύγχρονου ανθρώπου, η υπέρταση, το σύνδρομο χρόνιας κόπωσης, η παχυσαρκία, η αγχώδης διαταραχή, ο διαβήτης, το ευερέθιστο έντερο κερδίζουν σταθερά έδαφος, παρουσιάζοντας παγκοσμίως και στην Ελλάδα ραγδαία αύξηση. Ωστόσο, μερικές αλλαγές στις ανθυγιεινές συνήθειες σίγουρα θα μπορούσαν να σώσουν εκατομμύρια ανθρώπους που απειλούνται από τις συγκεκριμένες παθήσεις.

Η υπέρταση : το κυνήγι της καριέρας ανεβάζει την πίεση

Υπολογίζεται ότι 600 εκατομμύρια άνθρωποι πάσχουν από υψηλή αρτηριακή πίεση στον ανεπτυγμένο κόσμο. Στη χώρα μας από υπέρταση πάσχουν περίπου 2,8 εκατομμύρια Έλληνες (δηλαδή σχεδόν 4 στους 10), ενώ 20.000 άτομα χάνουν κάθε χρόνο τη ζωή τους από εγκεφαλικά αγγειακά επεισόδια, τα οποία σχετίζονται με την υψηλή αρτηριακή πίεση. Τα παραπάνω συμπεράσματα προκύπτουν από την επιδημιολογική μελέτη ΑΤΤΙΚΗ, που διεξήχθη από την Α Καρδιολογική Κλινική της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Τις περισσότερες φορές η υπέρταση δεν έχει κανένα σύμπτωμα και ανακαλύπτεται τυχαία, όταν ο ασθενής για κάποιο λόγο μετρήσει την πίεσή του.

Οι συνήθεις ύποπτοι: η κακή διατροφή, το στρες, το κάπνισμα, η έλλειψη άσκησης, η παχυσαρκία, το κυνήγι της καριέρας και γενικά ο σύγχρονος τρόπος ζωής φαίνεται να παίζουν σημαντικό ρόλο στην αύξηση της αρτηριακής πίεσης.

Τι να κάνεις: σύμφωνα με τον κ. Αντώνη Ζαμπέλα, αναπληρωτή καθηγητή Διατροφής του Ανθρώπου στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών και μέλος Δ.Σ. Ευρωπαϊκής Εταιρείας Αθηροσκλήρωσης: «βασικοί σύμμαχοι στη μάχη κατά της υπέρτασης είναι τα φρούτα και τα λαχανικά, γιατί εκτός από τις φυτικές ίνες και τις πολύτιμες βιταμίνες τους περιέχουν και μεγάλες ποσότητες καλίου, το οποίο θεωρείται μοναδικό στην καταπολέμηση της υψηλής αρτηριακής πίεσης. Επίσης, όλοι οι υπερτασικοί θα πρέπει να περιορίσουν από το καθημερινό διαιτολόγιο το αλάτι (είναι από τους πλέον επιβαρυντικούς παράγοντες, ιδίως σε άτομα με γενετική προδιάθεση) καθώς επίσης τον καφέ και το αλκοόλ».

Άλλα μέτρα που ρίχνουν την πίεση:

1. Τακτικός έλεγχος της αρτηριακής πίεσης (ειδικά αν συνυπάρχουν ένας ή περισσότεροι παράγοντες κινδύνου, όπως ηλικία μεγαλύτερη των 60 ετών, υπερβολικό βάρος, κάπνισμα ή καθιστική ζωή).

2. Διακοπή του καπνίσματος (είναι το σπουδαιότερο βήμα για να ρυθμιστεί και να μειωθεί η πίεση).

3. Συστηματική άσκηση (μπορεί να προλάβει την εμφάνιση υπέρτασης ή να μειώσει την αρτηριακή πίεση, αν είναι ήδη πολύ υψηλή).

4. Ελάττωση του βάρους (κατά μέσο όρο, η μείωσή του κατά δέκα κιλά σχετίζεται με μείωση της συστολικής αρτηριακής πίεσης κατά 5-10 mmHg).

Σύνδρομο χρόνιας κόπωσης: όλα περνάνε από τα χέρια σου...

Έρευνα στη γειτονική Ιταλία έδειξε ότι ένας στους πέντε ανθρώπους εμφανίζει συμπτώματα του συνδρόμου, που περιγράφονται ως ανεξήγητη ατονία, υπνηλία και αδυναμία συγκέντρωσης... Κι όλα αυτά χωρίς να υπάρχει απαραίτητα οργανικό πρόβλημα. Αφορά κυρίως τους εργαζόμενους σε στρεσογόνα επαγγέλματα, ενώ αρκετές επιδημιολογικές μελέτες έχουν δείξει ότι το σύνδρομο παρουσιάζεται στις γυναίκες 3-4 φορές συχνότερα απ ό,τι στους άντρες. Για την Ελλάδα δεν υπάρχουν αντίστοιχα στοιχεία, αν και εκτιμάται ότι κι εδώ το ποσοστό είναι μεγάλο.

Οι συνήθεις ύποπτοι: οι επιστήμονες, μελετώντας ομάδες ατόμων με σύνδρομο χρόνιας κόπωσης, παρατήρησαν τα εξής: Οι περισσότεροι είναι τελειομανείς, εργασιομανείς και στοχεύουν σε υψηλά επαγγελματικά στάνταρντ. Επιπλέον, δίνουν μεγάλη σημασία στη γνώμη των άλλων για το άτομό τους και βρίσκονται σε μια συνεχή πάλη για να ανταποκριθούν στις προσωπικές και κοινωνικές απαιτήσεις, καταπιέζοντας τα βαθύτερα συναισθήματά τους.

Τι να κάνεις: σύμφωνα με το δρ Στίβεν Πάλμερ, ομότιμο καθηγητή Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο του Σίτι, στο Λονδίνο: «Εάν ο γιατρός υποπτεύεται ότι ο ασθενής του πάσχει από σύνδρομο χρόνιας κόπωσης, θα πρέπει να αποκλείσει άλλες καταστάσεις που η συμπτωματολογία τους είναι παρόμοια με το σύνδρομο αυτό. Την ύπαρξη, π.χ, κάποιας ασθένειας που προκαλεί κόπωση (όπως είναι η αναιμία, η κατάθλιψη, η παχυσαρκία, ο αλκοολισμός, τα μεταβολικά νοσήματα κ.ά.). Η διάγνωση συνήθως γίνεται με τη μέθοδο του αποκλεισμού, δηλαδή εφόσον αποκλειστούν όλα τα πιθανά νοσήματα, τότε διαπιστώνεται το σύνδρομο της χρόνιας κόπωσης».

Άλλα μέτρα που βοηθούν:

Παχυσαρκία: λανθασμένη συμπεριφορά όχι μόνο στο τραπέζι

Σε ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα υγείας του δυτικού κόσμου εξελίσσεται τα τελευταία χρόνια η παχυσαρκία, αφού πάνω από 300 εκατομμύρια άνθρωποι αντιμετωπίζουν σοβαρό πρόβλημα με το βάρος τους. Περίπου το 27% των αντρών και το 38% των γυναικών στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι παχύσαρκοι. Όσο για τη χώρα μας, όλες οι επιστημονικές μελέτες κάνουν λόγο για «επιδημία» παχυσαρκίας, όχι μόνο στους ενηλίκους, αλλά και στους εφήβους και τα παιδιά.

Οι συνήθεις ύποπτοι: η έλλειψη σωματικής δραστηριότητας, η τηλεόραση και οι υπολογιστές (έχουν μειώσει πολύ το χρόνο άσκησης), η κακή διατροφή (πλούσια σε ζωικά λίπη και φτωχή σε φυτικές τροφές), το στρες και η κατάθλιψη αλλά και ο συνδυασμός όλων των παραπάνω είναι οι σημαντικότερες αιτίες για την εξάπλωση της παχυσαρκίας.

Τι να κάνεις: όπως επισημαίνει o δρ Ι. Ιωαννίδης, παθολόγος διαβητολόγος, υπεύθυνος Ιατρείου Διαβήτη και Παχυσαρκίας στο Κωνσταντοπούλειο Νοσοκομείο Ν. Ιωνίας: «Οι ισορροπημένες δίαιτες σε συνδυασμό με άσκηση και θεραπεία, αλλά κυρίως η αλλαγή της διαιτητικής συμπεριφοράς έχουν τα καλύτερα αποτελέσματα. Πιο συγκεκριμένα: σε ό,τι αφορά τη δίαιτα, ακόμα κι αν ένα άτομο αντιμετωπίζει σοβαρό πρόβλημα παχυσαρκίας και ο στόχος του είναι να χάσει πολλά κιλά, σε καμία περίπτωση δεν θα πρέπει να ακολουθήσει δίαιτες κάτω των 900-1.000 θερμίδων, γιατί τότε είναι πρακτικά ανέφικτο να προσλάβει όλα τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά από τις τροφές και έτσι θα βάλει σε κίνδυνο την υγεία του. Η δίαιτα, για να έχει θετικό αποτέλεσμα, δεν θα πρέπει να οδηγεί τον οργανισμό αλλά και τις αντοχές σε οριακές καταστάσεις και φυσικά πρέπει να περιλαμβάνει τρόφιμα από όλες τις ομάδες (λαχανικά, φρούτα, δημητριακά, γαλακτοκομικά, κρέατα)».

Άλλα μέτρα που βοηθούν:

1. Η φαρμακευτική αντιμετώπιση της παχυσαρκίας αποτελεί σήμερα σημαντικό μέρος της αποτελεσματικής θεραπείας της, όταν βέβαια οι κλασικές μέθοδοι για την απώλεια κιλών έχουν αποτύχει.

2. Τα φάρμακα που βοηθούν στην καταπολέμηση της παχυσαρκίας χρησιμοποιούνται σε συνδυασμό με διαιτητική αγωγή, άσκηση και βέβαια πάντα με την καθοδήγηση του γιατρού.

Αγχώδης διαταραχή: μήπως η καθημερινότητα σου βάζει δύσκολα;

Τελευταία, σε Ευρώπη και Αμερική έχουν διπλασιαστεί τα κρούσματα της Γενικευμένης Αγχώδους Διαταραχής. Μιας κατάστασης που συνδέεται με το συνεχές άγχος και την αδυναμία διαχείρισης των απαιτήσεων της καθημερινότητας λόγω των οικονομικών προβλημάτων. Στη χώρα μας ταλαιπωρεί 1 στους 5 Έλληνες και προσβάλλει εξίσου τα δύο φύλα, με μεγαλύτερη συχνότητα τις γυναίκες. Περίπου το 10% των ασθενών επισκέπτονται το γιατρό παραπονούμενοι για ψυχοσωματικά συμπτώματα, όπως ένταση, ανησυχία, ημικρανία, ενώ πολύ μεγαλύτερο είναι το ποσοστό που αντιμετωπίζει το πρόβλημα, αλλά δεν καταφεύγει σε ειδικό.

Οι συνήθεις ύποπτοι: «σε πρώτο πλάνο βρίσκονται τα επαγγελματικά ή οικονομικά προβλήματα, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι η σύγχρονη ζωή δεν προκαλεί και πολλές ακόμα ανησυχίες, στις οποίες δεν αντιδρούμε όλοι με τον ίδιο τρόπο. Το πρώτο λοιπόν που πρέπει να κάνουμε είναι να αναγνωρίσουμε τον εχθρό, την απειλή από εκεί θα καταστρώσουμε το σχέδιο για να τον πολεμήσουμε», επισημαίνει ο Τρέβορ Τέρνερ, βρετανός ψυχίατρος.

Τι να κάνεις: η επίσκεψη σε έναν ειδικό και η συμβουλή του για την καταπολέμηση του ανεξέλεγκτου άγχους είναι το πρώτο και σημαντικό βήμα. Τα είδη θεραπείας για την αγχώδη διαταραχή είναι η φαρμακοθεραπεία και η ψυχοθεραπεία.

Άλλα μέτρα που βοηθούν:

Διαβήτης: το τίμημα του... γλυκοαίματου

Σύμφωνα με τα στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, 246.000.000 άνθρωποι παγκοσμίως πάσχουν από τη νόσο. Στην Ελλάδα ο σακχαρώδης διαβήτης πλήττει σήμερα περισσότερο από το 7-8% του γενικού πληθυσμού. Αυτό σημαίνει ότι περίπου 700.000-800.000 συμπατριώτες μας ζουν με την πάθηση (30.000 είναι παιδιά και νέοι κάτω των 30 ετών). Εάν στα νούμερα αυτά συνυπολογιστεί περίπου ένα 5% ατόμων που δεν γνωρίζουν ότι έχουν διαβήτη, τότε το πρόβλημα λαμβάνει επιδημικές διαστάσεις.

Οι συνήθεις ύποπτοι: οι επιδημιολογικές μελέτες συνδέουν άμεσα το διαβήτη με την παχυσαρκία, την κακή διατροφή και την έλλειψη σωματικής δραστηριότητας.

Τι να κάνεις: όπως επισημαίνει ο κ. Χρ. Ζούπας, επιστημονικά υπεύθυνος Διαβητολογικού Κέντρου, Νοσ. «Υγεία»: «Από τη στιγμή που θα διαγνωστεί ο διαβήτης θα πρέπει να αντιμετωπιστεί με χορήγηση ινσουλίνης (ο τύπου 1) ή φαρμακευτική αγωγή (ο τύπου 2), εφαρμογή κατάλληλου διαιτολογίου και σωστή εκπαίδευση γύρω από τη νόσο. Η καλή ρύθμιση (συχνή παρακολούθηση των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα και η διατήρησή τους σε φυσιολογικά επίπεδα) οδηγεί σε καλή ποιότητα ζωής, χωρίς νοσηλείες για οξείες επιπλοκές (υπογλυκαιμία, διαβητικό κώμα)».

Άλλα μέτρα που βοηθούν: το καθημερινό περπάτημα για 30 λεπτά, η αποφυγή γλυκισμάτων, λιπαρών και αναψυκτικών, η εφαρμογή της μεσογειακής δίαιτας (όσπρια, λαχανικά, φρούτα, ελαιόλαδο), ο προληπτικός έλεγχος, ιδίως σε ανθρώπους με επιβαρυμένο οικογενειακό ιστορικό ή παχύσαρκους.

Ευερέθιστο έντερο: μάλλον τα θέλεις όλα στην εντέλεια

Το «σύνδρομο του ευερέθιστου εντέρου» ή σπαστική κολίτιδα ταλαιπωρεί το 1/4 του γενικού πληθυσμού, ενώ συνήθως «προτιμά» τα αγχώδη και τελειομανή άτομα, και ιδιαίτερα τις νέες γυναίκες. Πρόκειται για διαταραχή της κινητικότητας του παχέος εντέρου, που άλλοτε συσπάται έντονα (προκαλώντας διάρροια) κι άλλοτε αδρανεί (προκαλώντας δυσκοιλιότητα). Συχνά υπάρχουν και εναλλαγές διάρροιας με δυσκοιλιότητα ή εμφανίζονται κατά διαστήματα (κυρίως μετά τα γεύματα) πόνοι στην κοιλιά και σπασμοί κατά μήκος του εντέρου.

Οι συνήθεις ύποπτοι: η κατανάλωση του επονομαζόμενου junk food, το άγχος, το κάπνισμα, η υπερκατανάλωση καφέ ή το αλκοόλ.

Τι να κάνεις: σύμφωνα με τον κ. Ιωάννη Βλαχογιαννάκο, επιμελητή Β Γαστρεντερολογικής Κλινικής Γ.Ν.Α. «Ο Ευαγγελισμός»: «Η σπαστική κολίτιδα, αν και ενοχλητική, είναι μια λειτουργική (και όχι παθολογική) διαταραχή, που δεν εγκυμονεί κινδύνους. Ωστόσο, επειδή τα συμπτώματά της μοιάζουν με αυτά του καρκίνου, το πρώτο που επιβάλλεται είναι ο ιατρικός έλεγχος, για τον αποκλεισμό αυτής της νόσου. Το επόμενο βήμα αφορά τη διατροφή: μικρές αλλαγές στις διατροφικές συνήθειες μπορούν να ανακουφίσουν δραστικά και να ελαχιστοποιήσουν τα συμπτώματα».

Άλλα μέτρα που βοηθούν:

1. Στη φάση της δυσκοιλιότητας καλύτερα να καταναλώνονται τρόφιμα πλούσια σε φυτικές ίνες: π.χ. δημητριακά ολικής αλέσεως, βραστά λαχανικά και άφθονο νερό. Στη φάση της διάρροιας προτιμότερα είναι το ρύζι, τα ζυμαρικά, βρασμένα καρότα και πατάτες.

2. Γενικά να αποφεύγονται τα πολύ λιπαρά φαγητά με καρυκεύματα, το γάλα, τα αεριούχα αναψυκτικά.

3. Βοηθούν επίσης τα μικρά γεύματα και τα προβιοτικά (ζωντανά στελέχη βακτηρίων, που προστίθενται κυρίως στο γιαούρτι).

ΑΠΟ ΤΗ ΡΙΤΑ ΒΕΛΩΝΗ