Οι δύο απαραίτητες εξετάσεις ρουτίνας

ΓΕΝΙΚΗ ΑΙΜΑΤΟΣ Ο καθρέπτης του οργανισμού

Είναι ίσως η πιο σημαντική εξέταση, αφού τα ευρήματά της δίνουν πολύτιμες διαγνωστικές πληροφορίες για την κατάσταση και την εικόνα της υγείας του ανθρώπινου οργανισμού. Η εξέταση αυτή μπορεί να βοηθήσει το γιατρό να διαπιστώσει αν έχετε αναιμία (έλλειψη αιμοσφαιρίνης), φυσιολογικά λευκά αιμοσφαίρια (τα οποία πολεμούν τις λοιμώξεις) και φυσιολογικά αιμοπετάλια (τα οποία βοηθούν στην πήξη του αίματος).

Tι άλλο πρέπει να ξέρετε: Η γενική εξέταση αίματος (ερυθρά και λευκά αιμοσφαίρια, αιματοκρίτης κ.λπ.) μπορεί να γίνει οποιαδήποτε ώρα της ημέρας, ανεξαρτήτως αν έχετε φάει ή όχι, επειδή τα αποτελέσματά της δεν επηρεάζονται από την κατανάλωση φαγητού. Εάν εξεταστείτε και για τους ηλεκτρολύτες (κάλιο, νάτριο, ασβέστιο) ή για το σίδηρο, τότε θα πρέπει να είστε νηστικοί, επειδή οι τιμές τους μπορεί να αυξηθούν πρόσκαιρα εξαιτίας του φαγητού. Επίσης, η γενική αίματος μπορεί να επηρεαστεί από ορισμένα φάρμακα.

ΧΟΛΗΣΤΕΡΙΝΗ & ΤΡΙΓΛΥΚΕΡΙΔΙΑ Μαθαίνετε το λιπιδαιμικό σας προφίλ

Για να μάθετε τι τρέχει με τη χοληστερίνη σας, θα κάνετε μια εξέταση που συνήθως περιλαμβάνει LDL, HDL και τριγλυκερίδια. Η LDL δείχνει τη λεγόμενη «κακή» χοληστερίνη, που ουσιαστικά γίνεται «κακή» όταν ξεπερνά την ποσότητα την οποία χρειάζεται ο οργανισμός μας. Η HDL είναι η λεγόμενη «καλή» χοληστερίνη, που δρα προστατευτικά, απομακρύνοντας την «κακή από το τοίχωμα των αγγείων μας.Τα τριγλυκερίδια είναι άλλα λιπίδια που κυκλοφορούν στο αίμα και πρέπει να ελέγχονται, καθώς, όταν αυξηθούν, μπορούν να προκαλέσουν καρδιαγγειακά προβλήματα (σε μικρότερο βαθμό από ό,τι η χοληστερίνη).

Tι άλλο πρέπει να ξέρετε: Οι φυσιολογικές τιμές της HDL «καλής» χοληστερίνης είναι –όπως υπενθυμίζουν οι επιστήμονες– πάνω από 50 mg/dl για τις γυναίκες και πάνω από 40 mg/dl για τους άνδρες, ενώ οι ιδανικέ τιμές της LDL «κακής» χοληστερίνης στο αίμα είναι κάτω από 100 mg/dl. Η τιμή της LDL μεταξύ 100-129 md/dL είναι κοντά στο ιδανικό, ενώ από 130-159 mg/dL είναι οριακά αυξημένη Επίσης, τα επιθυμητά επίπεδα των τριγλυκεριδίων είναι κάτω από 150 mg/dl.

Άσημες, αλλά σημαντικές εξετάσεις

C ΑΝΤΙΔΡΩΣΑ ΠΡΩΤΕΪΝΗ (CRP) Προβλέπει τις καρδιοπάθειες

Τα υψηλά επίπεδά της στο αίμα αποτελούν δείκτη πρόγνωσης των καρδιοπαθειών. Σύμφωνα με τους ειδικούς της Ελληνικής Καρδιολογικής Εταιρείας (Ε.Κ.Ε.) «το 50% των ατόμων που έχουν υποστεί καρδιακό επεισόδιο έχουν αυξημένη CRP, καθώς και το 65% των ατόμων με ασταθή στηθάγχη». Η πιο σημαντική, λοιπόν, χρήση της C αντιδρώσαs πρωτεΐνης (CRP) είναι η ανίχνευση μελλοντικού κινδύνου σε άτομα που φαινομενικά δεν έχουν άλλο παράγοντα κινδύνου για καρδιαγγειακό πρόβλημα.

Tι άλλο πρέπει να ξέρετε: Η C αντιδρώσα πρωτεΐνη είναι ένα πολύπλοκο σύμπλεγμα πρωτεϊνών, που συνθέτει ο οργανισμός μας όταν βρίσκεται αντιμέτωπος με μια σημαντική μόλυνση ή ένα τραύμα. Έτσι, εκτός του ότι αποτελεί ένα σταθερό και εύκολο μέτρο για την αξιολόγηση μιας καρδιακής φλεγμονής, αποδεικνύεται και ιδιαίτερα σημαντική στη διάγνωση, θεραπεία και παρακολούθηση των φλεγμονωδών καταστάσεων που αφορούν επείγοντα χειρουργικά περιστατικά, όπως η οξεία σκωληκοειδίτιδα, η οξεία χολοκυστίτιδα, η παγκρεατίτιδα κ.ά.

ΤΑΧΥΤΗΤΑ ΚΑΘΙΖΗΣΗΣ ΕΡΥΘΡΩΝ (ΤΚΕ) Φανερώνει την ύπαρξη φλεγμονής

Πρόκειται για αιματολογική εξέταση, που μπορεί να διαπιστώσει την ύπαρξη κάποιας φλεγμονής, το μέγεθος της οποίας διαπιστώνεται ανάλογα με την ταχύτητα καθίζησης των ερυθρών αιμοσφαιρίων σε χιλιοστά ανά ώρα. Δηλαδή μετά τη λήψη αίματος και την τοποθέτησή του σε ειδικούς δοκιμαστικούς σωλήνες οι ειδικοί εξετάζουν αν η καθίζηση γίνεται αργά (σ.σ.: τότε οι συνθήκες είναι φυσιολογικές). Αντίθετα, όταν υπάρχει φλεγμονή, παράγονται πρωτεΐνες, οι οποίες ωθούν την καθίζηση των ερυθρών αιμοσφαιρίων με μεγαλύτερη ταχύτητα Στις ασθένειες που αυξάνεται η ΤΚΕ περιλαμβάνονται οι αρθρίτιδες, τα αυτοάνοσα νοσήματα και οι νεοπλασίες του οργανισμού. Σήμερα η ΤΚΕ, σε συνδυασμό με την μέτρηση της C αντιδρώσας πρωτεΐνης (CRP), αποτελεί αξιόπιστη εξέταση για τη διάγνωση, την πορεία εξέλιξης και την παρακολούθηση πολλών νοσημάτων.

5 ΑΚΟΜΗ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ που καλό είναι να ξέρετε

• Αλβουμίνη, Σφαιρίνες: Η αλβουμίνη είναι μια πρωτεΐνη που παράγεται στο συκώτι και έχει την υψηλότερη συγκέντρωση στο αίμα. Αν βρεθεί σε χαμηλές τιμές, μπορεί να υπάρχει διαταραχή απορρόφησης στο πεπτικό σύστημα, ηπατικό νόσημα ή νοσήματα των νεφρών. Οι σφαιρίνες τώρα είναι και αυτές πρωτεΐνες που αποτελούν το κύριο σύστημα μεταφοράς πολλών ουσιών και διαδραματίζουν ενεργό ρόλο στους ανοσολογικούς μηχανισμούς. Η αύξησή τους μπορεί να κρύβει ένα αιματολογικό νόσημα ή μια λοίμωξη που πρέπει να ερευνηθεί.

• Χολερυθρίνη ολική και άμεση, τρανσαμινάσες (SGOT και SGPT), αλκαλική φωσφατάση (ALP) και γ-GT: Οι τιμές που θα προκύψουν από αυτές τις εξετάσεις αποκαλύπτουν σημαντικές πληροφορίες για τη λειτουργία και την κατάσταση του ήπατος. • Κινάση της κρεατίνης (CPK): Πρόκειται για ένζυμο που μπορεί να αυξηθεί όταν πάσχει το μυϊκό σύστημα. Προσοχή: Αυτή η εξέταση δεν πρέπει να γίνεται ύστερα από έντονη γυμναστική ή αν κάνετε ενδομυϊκές ενέσεις, γιατί είναι πιθανό η τιμή του ενζύμου να εμφανίζεται αυξημένη.

• Διερεύνηση των ΤSH, T3, T4: Μια απλή εξέταση αίματος αρκεί για να ελέγξετε τα επίπεδα των ορμονών σας και να δείτε κατά πόσο ο θυρεοειδής σας υπερλειτουργεί, υπολειτουργεί ή λειτουργεί φυσιολογικά. Οι βασικές αιματολογικές εξετάσεις για να μετρήσουμε τα επίπεδα των ορμονών του θυρεοειδούς είναι η μέτρηση της Τ3 (τριιωδοθυρονίνης), της Τ4 (θυροξίνης), της TSH (θυρεοειδοτρόπου ορμόνης) και των αντιθυρεοειδικών αντισωμάτων.

• Ομοκυστεΐνη: Πρόκειται για εξέταση ενός αμινοξέος, το οποίο παράγεται στον οργανισμό και, σύμφωνα με μελέτες, αποτελεί σημαντικό και ανεξάρτητο παράγοντα κινδύνου καρδιαγγειακών νοσημάτων, όπως εμφράγματα, θρομβώσεις και εγκεφαλικά. Πολύ υψηλά επίπεδα ομοκυστεΐνης στο αίμα εμφανίζουν επίσης και τα άτομα με νεφρική ανεπάρκεια αλλά και άλλες παθήσεις, όπως είναι η ελκώδης κολίτιδα.

• Αυξημένο σάκχαρο; Όταν έχετε αυξημένο σάκχαρο, προδιάθεση για διαβήτη ή και διαβήτη ακόμη, σημαίνει ότι στο αίμα σας κυκλοφορεί υπερβολική ποσότητα σακχάρου (γλυκόζης). Αυτό συμβαίνει επειδή υπάρχει κάποιο πρόβλημα με την ινσουλίνη, την ορμόνη που παράγεται από το πάγκρεας και ρυθμίζει την πρόσληψη από τα κύτταρα της απαραίτητης για τη λειτουργία τους γλυκόζης. Η μέτρηση του πρωινού σακχάρου νηστείας: Προϋποθέτει να είστε νηστικοί για 12 ώρες πριν την κάνετε. Η δοκιμασία ανοχής γλυκόζης: Σας παίρνουν αίμα, ενώ είστε νηστικοί τις προηγούμενες 12 ώρες, μετρούν το σάκχαρό σας και στη συνέχεια πίνετε 75 γρ. γλυκόζης διαλυμένα σε ένα ποτήρι νερό. Έπειτα από δύο ώρες σας ξαναπαίρνουν αίμα και γίνεται νέα μέτρηση του σακχάρου σας..

ΑΠΟ ΤΗ ΡΙΤΑ ΒΕΛΩΝΗ Πρώτη δημοσίευση: Περιοδικό Αρμονία, τεύχος 137
Update: Δεκέμβριος 2016