Ο ψυχίατρος-ψυχοθεραπευτή Στάθης Μπαρτζώκας μας εξηγεί τι είναι η επιλόχεια κατάθλιψη, τα συμπτώματά της αλλά και το πώς αντιμετωπίζεται.
Σύμφωνα με την ψυχανάλυση, η συγκεκριμένη μορφή κατάθλιψης οφείλεται στην αλλαγή των ρόλων. Το παιδί γίνεται μητέρα. Η βιολογία, πάλι, δίνει ιδιαίτερη έμφαση στα επίπεδα των ορμονών: Τα οιστρογόνα και η προγεστερόνη αυξάνονται κατά πολύ στην διάρκεια της κύησης, μειώνονται πάρα πολύ μετά την γέννα με αποτέλεσμα να επηρεάζεται η ψυχολογική κατάσταση της νέας μητέρας.
Μεγάλο ρόλο παίζει και το άγχος που προκαλούν οι τεράστιες ευθύνες που αναλαμβάνει η νέα μητέρα απέναντι στο μωρό, καθώς και προηγούμενα καταθλιπτικά επεισόδια αλλά και η γενικότερη εξάντληση από την αϋπνία. Σκέψεις αυτοκτονίας ενδέχεται να περνούν από το μυαλό της νέας μητέρας, ενώ είναι σπάνιες οι σκέψεις να κάνει κακό στο παιδί της. Μετά τον τοκετό μία στις δύο γυναίκες που γέννησαν για πρώτη φορά έχει συναισθηματικές διαταραχές που ονομάζονται mood blues. Ωστόσο, πρέπει να δοθεί προσοχή και να διαχωριστεί η θλίψη, η οποία υποχωρεί λίγες εβδομάδες μετά την κύηση, από την επιλόχειο κατάθλιψη, η οποία μπορεί να εξελιχθεί σε πολύ σοβαρό πρόβλημα.
Συμπτώματα και επιβαρυντικοί παράγοντες
Τα συμπτώματα της επιλόχειου κατάθλιψης είναι τα εύκολα και συνεχή κλάματα, ο εκνευρισμός, η αϋπνία, συναίσθημα έντονης ενοχής και ανεπάρκειας, απώλεια ενδιαφέροντος για το μωρό και αυτοκτονικός ιδεασμός.
Η νέα μητέρα με κατάθλιψη τα βλέπει όλα δύσκολα και αρνητικά, νιώθει ανάξια και συχνά υπάρχει έντονη παραμέληση του εαυτού της. Αισθάνεται ότι δεν έχει κανένα κίνητρο, έχει στερέψει από ενέργεια και την ίδια στιγμή νοιώθει ενοχή που δεν είναι όσο ευτυχισμένη θα έπρεπε. Αν έχει χάσει το πρώτο παιδί, η μητέρα είναι πολύ πιο εύκολο να πάθει επιλόχειο κατάθλιψη. Ανύπαντρες μητέρες, γυναίκες που έχουν πρόβλημα με τον σύντροφο πριν την γέννηση του παιδιού και έλλειψη υποστήριξης από το οικογενειακό περιβάλλον είναι επίσης παράγοντες που μπορεί να οδηγήσουν στην επιλόχειο κατάθλιψη.
Η έλλειψη κατανόησης από τον σύζυγο ενδέχεται να αποσυντονίσει τις νέες μητέρες και να χάσουν το ενδιαφέρον τους για το μωρό.
Αντιμετώπιση
Γυναίκες με αυτή την ασθένεια πρέπει να δίνουν χρόνο και να μην είναι αυστηρές με τον εαυτό τους. Είναι καθοριστικό να συνειδητοποιούν πως σημαντικές αποφάσεις δεν μπορούν να ληφθούν αυτή την περίοδο, ενώ η υποστήριξη από τους φίλους και το οικογενειακό περιβάλλον είναι πολύ χρήσιμη.
Το σημαντικό, βέβαια, είναι να απευθυνθούν σ’ έναν ειδικό, ώστε να αντιμετωπίσουν άμεσα και αποτελεσματικά το πρόβλημά τους. Είναι πολύ πιθανό τα συμπτώματα της επιλόχειας κατάθλιψης να πάψουν μετά από μερικές εβδομάδες . Με τη βοήθεια της ψυχοθεραπείας μπορούμε να αποφύγουμε τα αντικαταθλιπτικά χάπια, αν όμως η επιλόχειος κατάθλιψη συνεχίζεται περισσότερο από 6 εβδομάδες, με συνεχή κλάματα και σκέψεις αυτοκτονίας, τότε πρέπει να χορηγηθεί αντικαταθλιπτική αγωγή με φάρμακα της κατηγορίας SSRI, δηλαδή εκλεκτικοί αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης. Μην ξεχνάμε ότι η κατάθλιψη έχει ισχυρό βιολογικό παράγοντα που σχετίζεται με τους νευροδιαβιβαστές σεροτονίνη και νοραδρεναλίνη.
