Πρόκειται για σύγχρονη διαγνωστική μέθοδο μεγάλης ακριβείας, εντελώς ακίνδυνη και ανώδυνη, η οποία μέσα σε 7 λεπτά, ανιχνεύει και τις παραμικρές απώλειες οστικής μάζας. Η μέτρηση οστικής πυκνότητας (Bone Mineral Density: BMD) είναι η μόνη εξέταση που δείχνει με σαφήνεια την παρούσα κατάσταση των οστών και ειδικότερα τον κίνδυνο εμφάνισης οστεοπορωτικών καταγμάτων.
Πώς γίνεται;
Η μέτρηση της οστικής πυκνότητας γίνεται σε συγκεκριμένες περιοχές του σκελετού: την οσφυική μοίρα της σπονδυλικής στήλης, το ισχίο και τον καρπό. Στις περιοχές δηλαδή του σώματος που υπάρχει αυξημένος κίνδυνος για πρόκληση οστεοπορωτικών καταγμάτων. Σε σπάνιες περιπτώσεις η μέτρηση, μπορεί να γίνει και σε ολόκληρο το σκελετό. Στην πράξη, ο εξεταζόμενος ξαπλωμένος σε ένα ειδικό τραπέζι, υποβάλλεται σε ένα είδος ακτινογραφίας. Η ποσότητα ωστόσο ακτινοβολίας που δέχεται είναι πολύ μικρή. Eπίσης για την συγκεκριμένη εξέταση δεν απαιτείται κάποια ειδική προετοιμασία, ούτε έχουν αναφερθεί αντενδείξεις.
Πότε γίνεται;
O γιατρός συνήθως προτείνει μέτρηση οστικής πυκνότητας, λαμβάνοντας υπόψη το ιστορικό του εξεταζόμενου. Αν αποδειχτεί ότι υπάρχει πρόβλημα (το αποτέλεσμα της μέτρησης δείξει οστεοπενία ή οστεοπόρωση) η εξέταση πρέπει να επαναλαμβάνεται σε τακτά χρονικά διαστήματα (περίπου κάθε χρόνο). Αλλωστε μετά από διάγνωση οστεοπόρωσης, η συγκεκριμένη εξέταση βοηθά και στον έλεγχο της αποτελεσματικότητας της θεραπείας, αφού άλλα φάρμακα δρουν μόνο σε οστεοπόρωση της οσφυικής μοίρας της σπονδυλικής στήλης και άλλα και στη σπονδυλική στήλη και στην περιοχή του ισχίου (λεκάνη).
Είναι ιδιαίτερα χρήσιμη:
- Σε όλες τις γυναίκες που βρίσκονται σε ηλικία εμμηνόπαυσης, έχουν πρώιμη εμμηνόπαυση ή έχουν υποβληθεί σε υστερεκτομή πριν από τα 45 τους χρόνια.
- Σε άτομα που ακολουθούν φαρμακευτική αγωγή με κορτιζόνη, στεροειδή αντιεπιληπτικά κ.α
- Σε άτομα που καπνίζουν , καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες αλκοόλ και κάνουν καθιστική ζωή.
- Σε άτομα που έχουν υποστεί ήδη ένα κάταγμα ή έχουν οικογενειακό ιστορικό οστεοπόρωσης
Αυτό το ήξερες;
Τα οστά είναι ζωντανοί ιστοί που συνεχώς ανανεώνονται. Τα παλιά οστά φεύγουν και τα αντικαθιστούν νέα. Στη διαδικασία αυτή τον κύριο ρόλο παίζουν ορισμένα κύτταρα, που αποκαλούνται οστεοκλάστες και οστεοβλάστες. Οι οστεοκλάστες και οι οστεοβλάστες είναι συνεπώς υπεύθυνοι για την ανακατασκευή του οστού και για τη ρύθμιση των επιπέδων του ασβεστίου στο αίμα. Καθημερινά λοιπόν, ο οργανισμός μας καταστρέφει ένα μικρό μέρος -το πιο γερασμένο -από τον σκελετό μας, και καθημερινά το αναπλάθει και το αντικαθιστά με καινούριο οστό. Μέχρι την ηλικία των 25 ετών κάθε μέρα ο οργανισμός δημιουργεί λίγη παραπάνω ποσότητα οστού, τη λεγόμενη οστική μάζα. Αυτή η ολοκλήρωση, που ιατρικά ονομάζεται κορυφαία οστική μάζα (στους άνδρες είναι μεγαλύτερη από ότι στις γυναίκες), διατηρείται μερικά χρόνια και μετά αρχίζει σταδιακά, η οστική απώλεια και στα δυο φύλα, οπότε αρχίζει και το πρόβλημα της οστεοπόρωσης.
Ευχαριστούμε για την συνεργασία το Ελληνικό Ινστιτούτο Οστεοπόρωσης (ΕΛ.Ι.ΟΣ.) και την Ελληνική Εταιρία Μελέτης Μεταβολισμού των Οστών.
ΑΠΟ ΤΗ ΡΙΤΑ ΒΕΛΩΝΗ
Πρώτη δημοσίευση: Περιοδικό Αρμονία, τεύχος 79
Update: Απρίλιος 2016.
