Είναι βέβαιο και τεκμηριωμένο ότι το στρες μάς επηρεάζει τόσο στιγμιαία όσο και χρόνια και ότι σωματοποιείται με συγκεκριμένα συμπτώματα αλλά και νοσήματα (π.χ. καρδιαγγειακά, πεπτικά, ψυχικά).
Παρ’ όλα αυτά οι επιστήμονες τονίζουν ότι υπάρχουν δύο είδη στρες. Το δημιουργικό, που είναι χρήσιμο, και το αρνητικό στρες, που μας κάνει κακό.
Επειδή λοιπόν (ειδικά τώρα με την κρίση) έχεις επιπλέον λόγους να αγχώνεσαι, μάθε πότε το στρες γίνεται απειλή για την υγεία και την ψυχική ισορροπία (μη ελεγχόμενο χρόνιο στρες) αλλά και ποιοι είναι οι πιο αποτελεσματικοί τρόποι να το διαχειριστείς και τελικά να το πολεμήσεις...
1. Αναγνώρισε τα σημάδια
Το πρώτο και βασικό βήμα είναι να αναγνωρίσουμε τα σημάδια με τα οποία εκδηλώνουμε το άγχος μας. Π.χ. γινόμαστε επιθετικοί; Νευρικοί; Τρέχουμε πανικόβλητοι; Ή μήπως αυτή η συμπεριφορά έχει γίνει συνήθεια και τη θεωρούμε απόλυτα φυσιολογική; «Aν συμβαίνει και σε εσένα κάτι παρόμοιο –επισημαίνει ο Tobby Haslam-Hopwood, ψυχολόγος στη Menninger Clinic στο Χιούστον–, τότε ο μόνος τρόπος για να καταλάβεις ότι πάσχεις από στρες είναι τα πρώτα οργανικά σημάδια, που συνήθως εκδηλώνονται με ταχυπαλμίες, πίεση ή κάποια ασθένεια, προειδοποιώντας σε ότι ήρθε η ώρα να χαλαρώσεις και βέβαια να σκεφτείς πιο θετικά».
2. Άφησε πίσω τον θυμό
Σύμφωνα με πρόσφατες επιστημονικές μελέτες, στα πρόθυρα ψυχολογικής κατάρρευσης βρίσκονται δεκάδες χιλιάδες Έλληνες εργαζόμενοι, καθώς πλήττονται από το Σύνδρομο Επαγγελματικής Εξουθένωσης («Burn Out»). «Έτσι ακόμη και το στρες που μπορεί να προέλθει από συνηθισμένες καταστάσεις της καθημερινότητας –όπως το μποτιλιάρισμα, η ουρά στα ταμεία, ο φόρτος εργασίας και πολύ περισσότερο το άγχος που πηγάζει από την αγωνία της επιβίωσης– διαλύουν τα θετικά συναισθήματα, προκαλώντας συνήθως θυμό και επιθετικότητα», λένε οι ειδικοί. Είναι λοιπόν γεγονός πως με όλα αυτά δεν είναι εύκολο να σκεφτείς θετικά, ωστόσο οφείλεις τουλάχιστον να το προσπαθήσεις. Με ποιο τρόπο; Μα με την ανθρώπινη επικοινωνία. Όπως υποστηρίζουν οι ερευνητές από τη Σχολή Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Πλίμουθ της Μεγάλης Βρετανίας: «Μια καλή συζήτηση εκτονώνει την αρνητική διάθεση, ενώ μια σκέψη για κάτι ευχάριστο αφήνει και αυτή το χημικό της αποτύπωμα στον οργανισμό. Ακόμα, μην ξεχνάς ότι μόλις 10 δευτερόλεπτα στην αγκαλιά ενός αγαπημένου προσώπου μειώνουν την αρτηριακή πίεση και τα επίπεδα της κορτιζόλης, μίας από τις ορμόνες του στρες στο αίμα».
3. Πάρε βαθιές ανάσες
Συχνά το άγχος σε κάνει να αναπνέεις επιφανειακά και γρήγορα. Όμως, σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη ερευνητών του Πανεπιστημίου Σαουθάμπτον, με μια απλή άσκηση μπορείς να βελτιώσεις την αναπνοή σου, αποβάλλοντας ταυτόχρονα και την ένταση. Ξαπλώνεις ανάσκελα με τα χέρια στο πλάι, τα πόδια λίγο ανοιχτά και τα μάτια κλειστά, εισπνέοντας και εκπνέοντας αργά από τη μύτη για 10-20 λεπτά. Θυμήσου ότι το μυαλό σου πρέπει να συγκεντρωμένο μόνο στην αναπνοή, σε τίποτε άλλο.
4. Περπάτησε στη φύση
Είναι ένας εναλλακτικός ή συμπληρωματικός τρόπος για να καταπολεμηθεί το στρες. Έρευνα του ιδρύματος «Mind», που ασχολείται με τη νοητική υγεία και τις στρεσογόνες επιπτώσεις της, εξέτασε μέλη των κατά τόπους ομάδων του ύστερα από μια βόλτα σε πάρκο και σε εμπορικό κέντρο. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι μετά τη βόλτα στο πάρκο το 71% των συμμετεχόντων ανέφερε μειωμένα επίπεδα κατάθλιψης και το 90% τόνωση της αυτοεκτίμησής του. Αντίθετα η βόλτα στα καταστήματα επηρέασε αρνητικά ένα ποσοστό από αυτούς. Άλλες έρευνες επίσης έδειξαν πως οι εργαζόμενοι έχουν λιγότερο άγχος και αποδίδουν περισσότερο εάν ο χώρος στον οποίο εργάζονται έχει θέα στη φύση.
5. Δώσε προτεραιότητα στο νυχτερινό ύπνο
Σε όλους έχει συμβεί σε πιεστικές περιόδους να δυσκολευόμαστε να αποκοιμηθούμε, να ξυπνάμε κατά τη διάρκεια της νύχτας ή πολύ νωρίς το πρωί. Αν αντιμετωπίζεις παρόμοια συμπτώματα, οι ειδικοί συστήνουν να έχεις τακτικές ώρες ύπνου, αποφεύγοντας τα άσκοπα ξενύχτια, τα οποία επιδεινώνουν την κατάσταση.
6. Μην ξεχνάς και τη «σιέστα»
Τις αντι-στρες ιδιότητες ενός σύντομου μεσημεριανού ύπνου, της λεγόμενης σιέστας, επιβεβαιώνουν πολλές έρευνες στην Ευρώπη και την Αμερική. Μια σιέστα 10-30 λεπτών, λοιπόν, μπορεί όχι μόνο να σε ξεκουράσει αλλά και να αποφορτίσει τον οργανισμό από την πίεση και την ένταση.
Για να πολεμήσεις το στρες αποτελεσματικά...
Πες ακόμα «ναι»
- Στο συχνότερο γέλιο, που μετατρέπει την ένταση σε χαλάρωση.
- Σε κάθε μορφή γυμναστικής που συμβάλλει στην αντιμετώπιση του άγχους. (Οι ειδικοί προτείνουν αερόβια άσκηση, τρέξιμο, γρήγορο περπάτημα, ποδηλασία ή κολύμβηση).
- Στην αξιολόγηση και στο σωστό προγραμματισμό των καθημερινών σου υποχρεώσεων. (Κατάγραψε τις δουλειές σου και πόσο χρόνο θα πρέπει να αφιερώσεις και αξιολόγησέ τες από την πιο επείγουσα. Έτσι θα έχεις ένα πλάνο το οποίο θα σε διευκολύνει).
- Στην αλλαγή του τρόπου που σκέφτεσαι (π.χ. αντικατάστησε σκέψεις του τύπου «τι θα κάνω αν απολυθώ», από άλλες, πιο ευχάριστες και αισιόδοξες, προσπαθώντας να εστιάσεις στα θετικά της κάθε κατάστασης).
- Στο κόψιμο του τσιγάρου. Αν το είχες κόψει και το ξανάρχισες νομίζοντας ότι θα βοηθήσει να χαλαρώσεις, μάθε ότι η νικοτίνη τελικά προκαλεί την ενεργοποίηση ακόμα περισσότερων συμπτωμάτων στρες.
- Στη βόλτα με το σκύλο. Το δικό σου ή των φίλων σου. Σύμφωνα με έρευνα του State University της Νέας Υόρκης στο Μπάφαλο, το να βγάζεις βόλτα ένα κατοικίδιο ή να το έχεις μέσα στο σπίτι είναι περισσότερο αγχολυτικό από το να κάνεις συντροφιά με ένα απαιτητικό άτομο.
ΑΠΟ ΤΗ ΡΙΤΑ ΒΕΛΩΝΗ
Πρώτη δημοσίευση: Περιοδικό Αρμονία, τεύχος 159
Update: Απρίλιος 2016.
