Σε ποιες περιπτώσεις ενδείκνυται η τεχνική της εξωσωματικής χωρίς ορμόνες;

Αυτή η ιδιαίτερα απλή τεχνική απευθύνεται σε υπογόνιμες ασθενείς με αντένδειξη στην ορμονική διέγερση, όπως γυναίκες με ατομικό ιστορικό καρκίνου του μαστού ή προηγούμενο θρομβοεμβολικό επεισόδιο αλλά και σε εκείνες που παρουσιάζουν έντονη αποστροφή στη φαρμακευτική διέγερση. Επιπλέον, μπορεί να εφαρμοστεί σε περιπτώσεις πτωχής ανταπόκρισης των ωοθηκών στην ορμονική διέγερση.

Σε ποιες γυναίκες όμως δεν ταιριάζει;

Στις ασθενείς εκείνες οι οποίες μπορούν να ανταποκριθούν με ικανοποιητικό τρόπο στην ορμονική αγωγή και να παραγάγουν αρκετά ωάρια, καθώς και σε εκείνα τα ζευγάρια τα οποία υποχρεούνται να υποβληθούν σε «χειρουργική» αναζήτηση σπερματοζωαρίων μόνο και μόνο για να αποφευχθεί η επανάληψη μιας σχετικά τραυματικής για τους όρχεις τεχνικής.

Σε τι συνίσταται η τεχνική αυτή;

Ουσιαστικά παρακολουθείται ο φυσικός κύκλος της ασθενούς, αναγνωρίζεται υπερηχογραφικά το «κυρίαρχο» ωοθυλάκιο, δηλαδή εκείνο το οποίο «επελέγη» από τον οργανισμό ως το ικανότερο με βάση τους υποδοχείς οιστρογόνων, και όταν αυτό ωριμάσει (γεγονός που προσδιορίζεται με κριτήριο τις υπερηχογραφικές του διαστάσεις και τις σχετιζόμενες ορμονικές μετρήσεις Ε2 και LH), αποφασίζεται η ωοληψία, η οποία μπορεί να διενεργηθεί με τοπική αναισθησία, με μέθη ή χωρίς καθόλου αναισθησία.

Τι μπορεί να πάει στραβά;

Ένα ωοθυλάκιο μπορεί να είναι γεμάτο με ωάρια ή και άδειο. Η συχνότητα με την οποία μας «απογοητεύει» ξεκινάει από 25% περίπου και αυξάνεται όσο επιτείνεται και η δυσλειτουργία της ωοθήκης – δηλαδή 1 στα 4 ωοθυλάκια είναι άδεια. Από την άλλη πλευρά, ένα ωάριο μπορεί να γονιμοποιηθεί ομαλά ή ανώμαλα ή ευτυχώς σπανιότερα μπορεί να σπάσει πριν από την ωοληψία. Πολλά από αυτά τα ατυχή συμβάντα μπορούν να αποφευχθούν με την εμπειρία του θεράποντος, αλλά κάποια από αυτά παραμένουν σε άμεση συνάρτηση με το «σφρίγος» της υποκείμενης ωοθήκης.

Είναι πανάκεια;

Για τις ασθενείς εκείνες οι οποίες δεν θα μπορούσαν να ανταποκριθούν καλύτερα με την ορμονική διέγερση ή για εκείνες για τις οποίες αποτελεί μονόδρομος αυτή η τεχνική λόγω ιατρικών ή ακόμη και θεωρητικών αντενδείξεων στην ορμονική διέγερση, η εξωσωματική σε φυσικό κύκλο είναι όντως πανάκεια. Για όλες τις υπόλοιπες αποτελεί μια σχετικά ξεκούραστη εναλλακτική, με ικανοποιητικά, πλην όμως χαμηλότερα ποσοστά επιτυχίας.

Αξίζει όμως κανείς να μεταφέρει ένα μόνο έμβρυο από φυσικό κύκλο;

Ασφαλώς και αξίζει σε ηλικίες κάτω από το όριο των 40 ετών, όπου τα βιβλιογραφικά δεδομένα αναφέρουν πολύ ικανοποιητικά ποσοστά επιτυχίας. Σε μεγαλύτερες ηλικίες, όμως, είναι πιο ενδεδειγμένο να κρυοσυντηρεί κανείς τα γονιμοποιημένα ωάρια με τη μέθοδο της υαλοειδοποίησης, η οποία παρουσιάζει ιδιαίτερα ικανοποιητικά ποσοστά επιτυχίας, και να αποφασίζει τη μεταφορά τους όταν συλλεγεί ικανοποιητικός αριθμός εμβρύων. Πρόκειται για τη λεγόμενη τεχνική της «κατάθεσης» εμβρύων (embryo banking).

Ποιες δυνατότητες έχει μια γυναίκα η οποία δεν θέλει να πάρει πολλές ορμόνες, αλλά παράλληλα «φοβάται» το φυσικό κύκλο;

Η σύγχρονη άσκηση της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής εξοπλίζει τον ειδικό με πολλά εργαλεία για την «ευκολότερη» ολοκλήρωση μιας προσπάθειας. Ανάμεσα σε αυτά εξέχουσα θέση κατέχει η κοριφολλιτροπίνη, η οποία ουσιαστικά είναι η πρώτη ανασυνδυασμένη γοναδοτροπίνη μακράς δράσης. Είναι δηλαδή μια συνθετική ορμόνη, η οποία υποκαθιστά 7 μέρες ενέσεων! Το πρωτόκολλο αυτό, το οποίο σε επίπεδο αποτελεσματικότητας δεν έχει σε τίποτε να ζηλέψει από τα υπόλοιπα, θεωρείται το φιλικότερο προς τις ασθενείς και αποτελεί μια πολύ αξιόπιστη επιλογή σε αντίστοιχες περιπτώσεις.

Πρώτη δημοσίευση: Περιοδικό Αρμονία, τεύχος 167

Update: Μάρτιος 2016.