Είναι γεγονός ότι αρκετά φάρμακα (η κορτιζόνη, ορισμένα αντικαταθλιπτικά, αντισυλληπτικά και αντιδιαβητικά), μπορούν να ανοίξουν την όρεξη και να οδηγήσουν σε αύξηση του σωματικού βάρους. Γι αυτό όταν πρόκειται να ακολουθήσεις μια φαρμακευτική αγωγή, να ρωτάς πάντα το γιατρό για τις πιθανές παρενέργειες του φαρμάκου έτσι ώστε να μην βρεθείς προ εκπλήξεων όταν ανεβείς στη ζυγαριά. Επίσης αν ακολουθείς κάποια ορμονοθεραπεία (π.χ για να κάνεις παιδί), τα κιλά σου μπορεί να αυξηθούν για όσο κρατά η θεραπεία και να επανέλθουν στο φυσιολογικό επίπεδο μετά τη λήξη της. Η Ειδικός Γενικής Οικογενειακής Ιατρικής κ. Χρύσα Δήμου, μας επισημαίνει ποια φάρμακα συμβάλουν στην αύξηση του σωματικού βάρους και αν χρειαστεί να τα πάρουμε, πώς θα αποφύγουμε τα επιπλέον κιλά.
Αναγνώρισε τους ενόχους
Η κορτιζόνη
Είναι ένα φάρμακο με πολύπλευρη δράση, όμως μπορεί να προκαλέσει και σοβαρές παρενέργειες, με αποτέλεσμα μερικές φορές, να περιορίζονται τα οφέλη της, ειδικά σε περιπτώσεις που πρέπει να χορηγείται για μήνες ή ακόμα και για χρόνια. Οι παρενέργειες από τη χορήγηση κορτιζόνης μεταξύ άλλων είναι και η κατακράτηση νατρίου (άλατος) και υγρών. Αυτό συνήθως οδηγεί στην αύξηση του βάρους και συχνά στο χαρακτηριστικό οίδημα προσώπου και τη συσσώρευση λίπους στην περιοχή του αυχένα -παρενέργεια που μπορεί ωστόσο να περιοριστεί, με τον αποκλεισμό του αλατιού από τη διατροφή.Το ίδιο ισχύει και για κάποια άλλα αντιφλεγμονώδη φάρμακα (π.χ πρεδνιζόνη), που χορηγούνται για τη μείωση μιας φλεγμονώδους κατάστασης, τα οποία προκαλούν επίσης κατακράτηση νατρίου.
Τα αντικαταθλιπτικά
Είναι φάρμακα τα οποία μειώνουν το βασικό μεταβολικό ρυθμό, ενώ οδηγούν σε αυξημένη επιθυμία για υδατάνθρακες (ψωμί, ζυμαρικά, πατάτες, ρύζι, όσπρια, γλυκά). Τα φάρμακα αυτά στην αρχή, όταν δηλαδή ξεκινήσει η χορήγησή τους για τη θεραπεία της κατάθλιψης, μπορεί να προκαλέσουν απώλεια βάρους, αλλά μακροπρόθεσμα -μέσα σε έξι μήνες θεραπείας- προσθέτουν κιλά, καθώς αυξάνουν το αίσθημα της πείνας σε συνδυασμό με την έντονη επιθυμία για κατανάλωση τροφών πλούσιων σε υδατάνθρακες.
Τα αντισυλληπτικά (αιθυλ-οιστραδιόλη)
Eνα παράγωγο των οιστρογόνων που χρησιμοποιείται σε ορισμένα αντισυλληπτικά χάπια, μπορεί να προσθέσει μερικά κιλά στο σωματικό βάρος, κυρίως γιατί, ανοίγει την όρεξη και κατακρατεί υγρά. Εάν λοιπόν, παρατηρήσεις ότι αυξάνεται το βάρος σου από τότε που άρχισες αγωγή με κάποιο αντισυλληπτικό χάπι, δεν έχεις παρά να ζητήσετε από το γυναικολόγο σου να αλλάξει το χάπι. Με την αλλαγή του, είναι πιθανόν να επανέλθεις στα κιλά σου. Το ίδιο θα συμβεί και αν διακόψεις τη χρήση του.
Τα αντιδιαβητικά (ινσουλίνη, σουλφονυλουρίες)
Είναι από τα ευρέως διαδεδομένα φάρμακα και προσφέρουν σημαντική βοήθεια στην ρύθμιση του διαβήτη, πολλές φορές όμως αυξάνουν το βάρος στους διαβητικούς ασθενείς που τα χρησιμοποιούν. Και βέβαια, σε αυτή την περίπτωση τον λόγο έχει ο ειδικός ιατρός, που θα καθορίσει ένα διατροφικό πρόγραμμα και όχι μόνο, για την αντιμετώπιση του προβλήματος.
Πώς θα προλάβεις τα επιπλέον κιλά
Αν κάνεις θεραπεία με κάποιο από αυτού του τύπου τα φάρμακα, κατά τη διάρκεια της φαρμακευτικής αγωγής:
- Ελάττωσε γενικά τη ζάχαρη και το αλάτι.
- Απόφυγε τα έτοιμα φαγητά τύπου φαστ-φουντ., που είναι πλούσια σε λίπος, αλάτι και ζάχαρη.
- Να τρως πολλά και μικρά γεύματα. Με αυτό τον τρόπο θα ενεργοποιήσεις το μεταβολισμό σου με αποτέλεσμα ο οργανισμός να «καίει» περισσότερες θερμίδες.
- Προτίμησε τροφές φτωχές σε λίπος και πλούσιες σε φυτικές ίνες όπως το ψωμί ολικής άλεσης, τα δημητριακά με τη μικρότερη δυνατή επεξεργασία, οι σαλάτες, τα φρούτα. (Οι φυτικές ίνες επιβραδύνουν τη διέλευση των τροφών από το στομάχι και έτσι χορταίνουμε, καταναλώνοντας λιγότερες θερμίδες. Λύνουν επίσης τυχόν πρόβλημα δυσκοιλιότητας, το οποίο συμβάλει στην παχυσαρκία).
- Άρχισε να γυμνάζεσαι για μεγαλύτερη κατανάλωση θερμίδων. Κι αν είναι δύσκολο να μπεις σε κάποιο πρόγραμμα τότε κόψε τη συνήθεια να παίρνεις το ασανσέρ και προτίμησε τις σκάλες. Μια ώρα περπάτημα την ημέρα είναι επίσης πολύ καλή άσκηση.
Να θυμάσαι
- Αν δεν καταφέρεις να αποφύγεις την αύξηση του βάρους λόγω της φαρμακευτικής αγωγής στην οποία υποβάλλεσαι, μην απογοητεύεσαι. Μετά το τέλος της θεραπείας, σταδιακά, θα επανέλθεις στα κιλά σου.
- Η αντίδραση κάθε ατόμου στα διάφορα φάρμακα είναι διαφορετική και υπάρχει άμεση συσχέτιση με τη δοσολογία του φαρμάκου, καθώς και με τη χρονική διάρκεια της θεραπείας.
- Οι ορμόνες που παράγονται λίγο πριν την περίοδο συχνά οδηγούν σε κατακράτηση υγρών, η οποία έχει ως αποτέλεσμα μια αύξηση του βάρους της τάξεως των 2-3 κιλών. Το φαινόμενο συνήθως επιτείνεται αν αντιμετωπίζεις και διαταραχές του κύκλου.
- Στην περίπτωση που έχεις υποθυρεοειδισμό, μπορεί να διαπιστώσεις ότι στο σωματικό σου βάρος προστέθηκαν μερικά κιλά (2-3) παραπάνω, χωρίς να έχεις αλλάξει κάτι στις διατροφικές σου συνήθειες. Τα επιπλέον αυτά κιλά, δεν προέρχονται από λίπος, αλλά προστίθενται λόγω των υγρών που συσσωρεύονται στο διάμεσο ιστό.
ΑΠΟ ΤΗ ΡΙΤΑ ΒΕΛΩΝΗ
Πρώτη δημοσίευση: Περιοδικό Αρμονία, τεύχος 82
Update: Μάρτιος 2016.
