Έχει αποδειχτεί ότι ξέρεις να κρατάς τις ισορροπίες στη δουλειά σου και ότι έχεις την ικανότητα να προλαβαίνεις τις δυσάρεστες καταστάσεις. Με τα θέματα όμως της υγείας σου, τι γίνεται; Ξέρεις για παράδειγμα πως θα κρατήσεις εντός των φυσιολογικών ορίων τα επίπεδα της χοληστερίνης σου ή πόση είναι η πίεσή σου, τα τελευταία δυο χρόνια; Και ακόμα, πώς να χειριστείς τα «φτερουγίσματα» της καρδιάς σου, την οστεοπόρωση ή την κληρονομικότητα που σε απειλεί; Δες λοιπόν, αν τελικά οι ευφυείς χειρισμοί στα επαγγελματικά σου, συμβαδίζουν και με τους τρόπους που αντιδράς, όταν αντιμετωπίζεις κάποιο πρόβλημα υγείας.
Διαπιστώνεις ότι η χοληστερίνη σου είναι «τσιμπημένη»
ΠΩΣ ΕΝΕΡΓΕΙΣ;
Η σωστή αντίδραση: Μειώνεις την πρόσληψη κορεσμένων λιπαρών από το καθημερινό σου διαιτολόγιο. Με την προϋπόθεση, βέβαια, ότι η υψηλή χοληστερίνη σας δεν οφείλεται σε κληρονομικούς, παθολογικούς ή άλλους παράγοντες, αλλά επηρεάζεται κυρίως από μια διατροφή πλούσια σε ζωικά λίπη. «Υπάρχουν, πολύ συγκεκριμένες οδηγίες, με πρότυπο τη μεσογειακή διατροφή (λιγότερο κρέας, περισσότερα ψάρια, λαχανικά, φρούτα, όσπρια και δημητριακά), που αν τις ακολουθήσεις, σύντομα θα δεις διαφορά» λέει ο κ Ιωάννης Λεκάκης, πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Λιπιδιολογίας/ Αθηροσκλήρωσης και Καρδιαγγειακής νόσου. Μπορείς ακόμη να προσθέσεις στη διατροφή σου τρόφιμα εμπλουτισμένα με φυτικές στερόλες ή στανόλες τα οποία στο πλαίσιος μια υγιεινή διατροφής και σε συνδιασμό με άσκηση (π.χ 30 λεπτά τρέξιμο ή γρήγορο βάδισμα την ημέρα) συμβάλλουν στην επίτευξη του στόχου σου. Μια ακόμα σωστή κίνηση είναι κάθε χρόνο να ελέγχεις τις τιμές της ολικής χοληστερίνης σου, οι οποίες δεν πρέπει να ξεπερνούν τα 200-225 mg. Αν υπερβαίνουν τα 240 mg και η δίαιτα δεν έχει αποτελέσματα, ίσως ο γιατρός κρίνει αναγκαίο, να ακολουθήσεις κάποια φαρμακευτική αγωγή.
Η λάθος αντίδραση: Να θεωρήσεις τη χοληστερίνη σου δεδομένη και να μην κάνεις καμιά προσπάθεια για να την μειώσεις. Και το χειρότερο, τα κορεσμένα λιπαρά (που αφθονούν σε κόκκινα κρέατα, βούτυρα, παχιά τυριά, επεξεργασμένες τροφές κ.α) να αποτελούν το βασικότερο μέρος της διατροφής σου, αυξάνοντας βέβαια την ολική και «κακή» (LDL) χοληστερίνη. Επιπλέον, να αμελείς τον συστηματικό έλεγχο της χοληστερίνης σου και την άσκηση, ενώ το αποκορύφωμα όλων αυτών, είναι να χρησιμοποιείς το αυτοκίνητο και για τις πιο κοντινές αποστάσεις!
Λαχανιάζεις όταν ανεβαίνεις τη σκάλα
ΠΩΣ ΕΝΕΡΓΕΙΣ;
Η σωστή αντίδραση: H πρώτη σου σκέψη είναι ότι η αναπνευστική σου λειτουργία παρουσιάζει σημαντική κάμψη εξ αιτίας κάποιου προβλήματος στους πνεύμονες (μήπως καπνίζεις;). Επισκέπτεσαι λοιπόν το συντομότερο τον γιατρό σου για μια σπιρομέτρηση, ώστε να προλάβεις ή να αποκλείσεις τη Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (Χ.Α.Π), η οποία, δεν αποτελεί μόνο μία νόσο, αλλά μία ομάδα νόσων, στις οποίες περιλαμβάνονται η χρόνια βρογχίτιδα, η ασθματική βρογχίτιδα, και το εμφύσημα. Όλα αυτά προκαλούν βλάβη στις αεροφόρες οδούς και τις κυψελίδες των πνευμόνων. Οι αεραγωγοί στενεύουν, ο αέρας παγιδεύεται στους πνεύμονες και το χειρότερο δεν ανανεώνεται. Αυτό έχει σαν συνέπεια τη δυσκολία στην αναπνοή, κυρίως κατά την διάρκεια σωματικής άσκησης ή στο ανέβασμα μιας ανηφόρας ή μιας σκάλας.
Η λάθος αντίδραση: Να αναβάλεις την επίσκεψή σου στο γιατρό, η οποία είναι σημαντική από το πρώιμο στάδιο της νόσου, γιατί με την κατάλληλη αγωγή και την διακοπή του καπνίσματος, πολλές από τις βλαβερές συνέπειες θα προληφθούν. Επίσης είναι λάθος, αν ενώ έχεις διαγνωστεί με Χ.Α.Π και ακολουθείς κάποια αγωγή, να συνεχίζεις το κάπνισμα. «Στην πραγματικότητα εάν δεν κοπεί το τσιγάρο καμία προσπάθεια δεν θα είναι τόσο αποτελεσματική όσο θα θέλαμε και η νόσος θα προχωρά ολοένα προς το χειρότερο» τονίζει ο κ. Νικόλαος Σιαφάκας, πρόεδρος της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας.
Έχεις οικογενειακό ιστορικό υπέρτασης
ΠΩΣ ΕΝΕΡΓΕΙΣ;
Η σωστή αντίδραση: Μετά τα 30, να μετράς την πίεσή σου τακτά (τουλάχιστον μια φορά το χρόνο), ώστε αν υπάρξει πρόβλημα να το αντιληφθείς εγκαίρως. Επίσης, θα πρέπει να δώσεις ιδιαίτερη προσοχή στη διατροφή σου. Δηλαδή να μειώσεις από το καθημερινό σου διαιτολόγιο το αλάτι και να αυξήσεις τις τροφές που περιέχουν φυτικές ίνες και κάλιο, όπως τα φρούτα τα όσπρια και τα λαχανικά. Ακόμα χρειάζεται να μειώσεις τον καφέ, το αλκοόλ και το τσιγάρο. Και βέβαια να μην ξεχνάς ότι στα υγιή άτομα, η αρτηριακή πίεση θεωρείται η καλύτερη όταν βρίσκεται στα 120/80 mmHg.
Η λάθος αντίδραση: Να μην παρακολουθείς την πίεσή σου, καθώς αρκετές φορές η υπέρταση (από την οποία πάσχει το 25% των ελλήνων άνω των 30 ετών), είναι μια πάθηση σιωπηλή, χωρίς συμπτώματα. Ωστόσο, όπως επισημαίνει ο κ. Α. Μανώλης, υπεύθυνος του Αντιυπερτασικού Ιατρείου του Τζανείου Νοσοκομείου: «Ακόμα και χωρίς συμπτώματα η υπέρταση κάνει το αίμα να ρέει στις αρτηρίες με πίεση μεγαλύτερη από τη φυσιολογική. Αυτή η αυξημένη αιματική ροή στις αρτηρίες, φθείρει τα αγγεία, την καρδιά και τα νεφρά, βάζοντας σε δοκιμασία την υγεία του ατόμου με υπέρταση, το οποίο, αν αγνοεί το πρόβλημα του, σταδιακά, κινδυνεύει από επιπλοκές ,όπως η στεφανιαία νόσος κ.α».
H καρδιά σου «φτερουγίζει»
ΠΩΣ ΕΝΕΡΓΕΙΣ;
Η σωστή αντίδραση: Στο γιατρό ολοταχώς εάν καθημερινά,νιώθεις «φτερουγίσματα» για πάνω από 30 φορές (αισθάνεσαι δηλαδή ότι παρεμβάλλεται ένας έκτακτος κτύπος μεταξύ δυο κανονικών σφύξεων) ή ότι μετά από δυο κανονικές σφύξεις ακολουθεί μια έκτακτη, πρέπει να επισκεφτείς τον καρδιολόγο. Εάν επίσης ξαφνικά εμφανίσεις έντονη ταχυκαρδία η οποία συνοδεύεται με ζάλη, τάση λιποθυμίας και δύσπνοια, θα πρέπει αμέσως να πας στο πλησιέστερο νοσοκομείο, επειδή υπάρχει πάντα ο κίνδυνος, μια αρρυθμία να σχετίζεται με κάποιο σοβαρό καρδιακό πρόβλημα.
Η λάθος αντίδραση: Να κάνεις το γιατρό μόνη σου και να θεωρήσεις ότι οφείλονται σε κούραση, εκνευρισμό, στο καθημερινό σου στρες ή στους καφέδες που πίνεις. «Βέβαια υπάρχουν και οι “αθώες” ταχυκαρδίες που πράγματι οφείλονται σε υπερλειτουργία του συμπαθητικού νευρικού συστήματος. Eμφανίζονται δηλαδή όταν εκνευριστούμε, θυμώσουμε, κουραστούμε ή έχουμε άγχος. Επίσης μετά από υπερκατανάλωση καφέ, ποτού ή τσιγάρων. Όμως κατάλληλος για να καταλήξει σε αυτό το συμπέρασμα είναι μόνο ο γιατρός, αφού έχει προηγηθεί ο καρδιολογικός έλεγχος», τονίζει ο κ Παύλος Τούτουζας, καθηγητής Καρδιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών και διευθυντή του Ελληνικού Ιδρύματος Καρδιολογίας.
Σε απειλεί η οστεοπόρωση
ΠΩΣ ΕΝΕΡΓΕΙΣ;
Η σωστή αντίδραση: Η μέτρηση οστικής πυκνότητας (Bone Mineral Density: BMD) είναι το πρώτο που πρέπει να κάνεις, καθώς η εξέταση αυτή θα δείξει με σαφήνεια την παρούσα κατάσταση των οστών σου και ειδικότερα τον κίνδυνο εμφάνισης οστεοπορωτικών καταγμάτων. Αν αποδειχτεί ότι υπάρχει πρόβλημα (το αποτέλεσμα της μέτρησης δείξει οστεοπενία ή οστεοπόρωση) η εξέταση πρέπει να επαναλαμβάνεται περίπου κάθε χρόνο. Άρχισε επίσης να περπατάς γύρω στα 15-20 λεπτά την ημέρα, να τρως πολλά κίτρινα τυριά και γενικά να «κυνηγάς» τρόφιμα πλούσια σε ασβέστιο. Aν χρειαστεί ο γιατρός θα σου συστήσει και κάποιο σκεύασμα το οποίο μπορεί να σταματήσει την εξέλιξη της νόσου. Kαλό είναι επίσης να μην καπνίζεις και να μην πίνεις πολλούς καφέδες.
Η λάθος αντίδραση: Να διακόψεις τη θεραπεία που σου έχει χορηγηθεί θεωρώντας ότι δεν σε ωφελεί. Όπως επισημαίνει ο κ. Γιώργος Λυρίτης πρόεδρος του Ελληνικού Ινστιτούτου Οστεοπόρωσης (ΕΛ.Ι.ΟΣ.) Αν. Καθηγητής Ορθοπαιδικής του Πανεπιστημίου Αθηνών: «η μη συμμόρφωση στη θεραπεία αυξάνει τον κίνδυνο οστεοπορωτικού κατάγματος».
Έχεις αυξημένες πιθανότητες για καρκίνο του μαστού
ΠΩΣ ΕΝΕΡΓΕΙΣ;
Η σωστή αντίδραση: Να υποβληθλείς σε εξέταση (γενετικό τεστ για τα γονίδια BRCA1 και BRCA2) . «Είναι σημαντικό η γυναίκα με κληρονομικό ιστορικό καρκίνου μαστού να υποβάλλεται από νωρίς σε αυτές τις εξετάσεις» επισημαίνει ο κ Πάρης Κοσμίδης, ογκολόγος –παθολόγος. «Με την εξέταση αυτή θα ενημερωθείς αν έχεις αυτή την προδιάθεση, καθώς σε μερικές οικογένειες ο καρκίνος προκαλείται από μια γενετική μετάλλαξη που γίνεται στα συγκεκριμένα γονίδια. Εάν το τεστ βγει θετικό και αποδειχθεί η προδιάθεση, τότε θα πρέπει να συζητήσεις με τον γιατρό τις διαγνωστικές και θεραπευτικές μεθόδους που θα ακολουθηθούν». Επίσης προληπτικά κάθε μήνα μετά την έμμηνο ρύση καλό είναι να κάνεις αυτοεξέταση μαστών.
Η λάθος αντίδραση: Να αφήνεις να περνάει πολύτιμος χρόνος, παρότι διατρέχεις αυξημένο κίνδυνο λόγω βεβαρημένου οικογενειακού ιστορικού. Και όμως αν με το τεστ διαπιστωθεί προδιάθεση, έχεις τη δυνατότητα να αντιμετωπίσετε το πρόβλημα εγκαίρως, ενώ σε περίπτωση που το τεστ βγει αρνητικό, ο κίνδυνος να νοσήσεις από καρκίνο του μαστού δεν σε απειλεί άμεσα, αλλά περιορίζεται στο δείκτη του γενικού πληθυσμού.
ΑΠΟ ΤΗ ΡΙΤΑ ΒΕΛΩΝΗ
Πρώτη δημοσίευση: Περιοδικό Αρμονία, τεύχος 117
Update: Νοέμβριος 2015.
