Όλοι πλέον γνωρίζουμε ότι η Μαστογραφία αποτελεί το κύριο διαγνωστικό εργαλείο για την έγκαιρη ανίχνευση του καρκίνου του μαστού σε αρχικό στάδιο. Τελευταία, η πρόοδος της τεχνολογίας οδήγησε στην ψηφιακή μαστογραφία, η οποία πλεονεκτεί έναντι της συμβατικής, ενώ η πιο πρόσφατη τεχνολογική εξέλιξη ακούει στο όνομα ψηφιακή μαστογραφία με τομοσύνθεση. Πρόκειται για ακόμη ένα σημαντικό βήμα, που μπορεί να σώσει πολλές ζωές, καθώς το ποσοστό ακρίβειάς της αγγίζει το 99%.
Ο κ. Πέτρος Ξ. Μαλακάσης, ειδικός ακτινοδιαγνώστης μαστού, υπεύθυνος τμήματος ψηφιακής τομοσύνθεσης του διαγνωστικού Κέντρου «Γυναίκας Υγεία» μας μιλά για τη νέα και πολλά υποσχόμενη εξέταση.
Κύριε Μαλακάση, όταν μιλάμε για ψηφιακή μαστογραφία τομοσύνθεσης τι ακριβώς εννοούμε;
Η τομοσύνθεση είναι μία καινούργια τρισδιάστατη (3D) τεχνολογία απεικόνισης μαστού, με υψηλότερη διαγνωστική ακρίβεια στη διάγνωση των παθήσεων του μαστού έναντι της κλασικής μαστογραφίας, καθώς έχει τη δυνατότητα να ξεχωρίζει τους φυσιολογικούς ιστούς από το πρόβλημα, διευκολύνοντας την ανίχνευση των ύποπτων από τα καλοήθη χαρακτηριστικά ακόμα και της πλέον μικρής βλάβης. Με δυο λόγια, θα λέγαμε ότι με την απλή ψηφιακή μαστογραφία είναι σαν να βλέπεις το εξώφυλλο ενός βιβλίου, ενώ στην ψηφιακή τομοσύνθεση διαβάζεις και τις σελίδες αυτού του βιβλίου.
Στην πράξη σε τι πλεονεκτεί η τεχνολογία της τομοσύνθεσης έναντι της κλασικής ψηφιακής μαστογραφίας;
Το μεγάλο πρόβλημα με την κλασική μαστογραφία είναι ότι όταν πιέζεται ο μαστός κατά την εξέταση, τα διάφορα στοιχεία που περιέχει συμπιέζονται το ένα πάνω στο άλλο, με αποτέλεσμα καμιά φορά να διαφύγει, λόγω επικάλυψης, κατά την εξέταση κάποιο στοιχείο πολύ σημαντικό. Με την τεχνολογία της τομοσύνθεσης, όμως, ο μαστός απεικονίζεται με πολλαπλές τομές του ενός χιλιοστού. Αυτό σημαίνει ότι δεν μπορεί να διαφύγει τίποτα. Έτσι, η μαστογραφία καθίσταται μια ακόμα πιο αξιόπιστη εξέταση για τη γυναίκα, ακόμα και αν αυτή έχει πολύ πυκνούς μαστούς. Εδώ πρέπει να τονίσουμε ότι ιδιαίτερα σε πυκνούς μαστούς είναι συχνό το φαινόμενο της ψευδούς αρνητικής διάγνωσης ευρημάτων σε πρώιμο στάδιο, τα οποία διαγνώσκονται αφού έχουν μεγαλώσει σε επόμενη εξέταση. Σε ό,τι αφορά λοιπόν τα ποσοστά ακρίβειας, στην απλή ψηφιακή είναι της τάξεως του 93-94% και στην ψηφιακή με τομοσύνθεση φτάνουν μέχρι και το 99%.
Πότε πρέπει να κάνει την πρώτη μαστογραφία μια γυναίκα;
Σε γυναίκες χωρίς οικογενειακό ιστορικό η πρώτη μαστογραφία ή η μαστογραφία αναφοράς, όπως λέγεται, θα πρέπει να γίνεται μεταξύ 35 και 40 ετών και στη συνέχεια να ακολουθείται ετήσιος συγκριτικός μαστογραφικός επανέλεγχος από τα 40 έως τα 75. Μετά τα 75 η μαστογραφία μπορεί να γίνεται κάθε 2-3 χρόνια. Στις ηλικίες αυτές η ανάπτυξη ενός όγκου που ενδεχομένως θα εμφανιστεί ενδιάμεσα από τους μαστογραφικούς ελέγχους είναι αργή, οπότε δεν είναι απαραίτητη η ετήσια μαστογραφία.
Και εκείνες με βεβαρημένο ιστορικό σε ποια ηλικία πρέπει να ξεκινήσουν τον έλεγχο;
Σε γυναίκες με βεβαρημένο ιστορικό η μαστογραφία πρέπει να γίνεται περίπου 15 χρόνια νωρίτερα από την ηλικία στην οποία εμφανίστηκε ο καρκίνος του μαστού στο μέλος της οικογένειάς της. Εάν δηλαδή η μητέρα παρουσίασε καρκίνο στο μαστό στα 50 της χρόνια, η κόρη καλό είναι να αρχίζει το μαστογραφικό έλεγχο στα 35. Στη συνέχεια, η μαστογραφία πρέπει να επαναλαμβάνεται κάθε χρόνο.
Εκτός από τον καρκίνο, τι άλλο μπορεί να δείξει η μαστογραφία;
Η μαστογραφία δίνει πληροφορίες για ψηλαφητές ή μη ψηλαφητές ανωμαλίες του μαστού, που μπορεί να είναι καλοήθεις ή κακοήθεις. Άρα με τη μαστογραφία, εκτός από καρκινικούς όγκους, μπορούμε να διαπιστώσουμε και την ύπαρξη μικροαποτιτανώσεων (ή ασβεστώσεων) κύστεων, λιπωμάτων και ινοαδενωμάτων.
Τι ισχύει τελικά με την ακτινοβολία που λαμβάνουμε; Είναι επικίνδυνη Ή όχι;
Το ποσό της ακτινοβολίας που δέχεται ο μαστός με τη μαστογραφία είναι εξαιρετικά χαμηλό και δεν εγκυμονεί κινδύνους. Οι γυναίκες που αποφεύγουν τη μαστογραφία από το φόβο ότι η ακτινοβολία της μπορεί να τις βλάψει, πρέπει να γνωρίζουν ότι η ακτινοβολία της μαστογραφίας είναι περίπου τόση όση και η ακτινοβολία που δέχονται όταν κάθονται στον ήλιο μια ηλιόλουστη ημέρα.
Με ποια κριτήρια να επιλέγουμε το κέντρο που θα κάνουμε μαστογραφία;
Τα κριτήρια με τα οποία θα πρέπει να επιλέγεται ένα κέντρο είναι η αξιοπιστία του, η οποία προκύπτει από την τεχνολογία που διαθέτει, τον έμπειρο και εξειδικευμένο ακτινοδιαγνώστη, την ποιότητα των εξετάσεων που διενεργεί και, φυσικά, τη γνώμη αυτών που το επισκέπτονται.
Σε ποια μέρα του κύκλου είναι καλύτερα να γίνεται η μαστογραφία;
Το καλύτερο είναι να γίνεται μεταξύ της 5ης και της 12ης ημέρας μετά την περίοδο. Κάθε γυναίκα πρέπει, προτού κλείσει το ραντεβού της για μαστογραφία, να γνωρίζει ότι απαγορεύεται να υποβάλλεται στην εξέταση αυτή γύρω στη 2η φάση του εμμηνορρυσιακού της κύκλου, δηλαδή 10-15 ημέρες πριν από την επόμενη έμμηνο ρύση. Και ο λόγος είναι ότι επειδή ο μαστός αρχίζει να διογκώνεται μετά την ωορρηξία, μπορεί να έχουμε ψευδή ευρήματα.
ΑΠΟ ΤΗ ΡΙΤΑ ΒΕΛΩΝΗ
