Ας ξεκινήσουμε από τη... θεωρία. Ως «ιατροσόφιον» ή γιατροσόφι χαρακτηρίζεται κάθε πρακτικό/εμπειρικό φάρμακο, π.χ. από βότανο ή τρόφιμο, που χρησιμοποιούμε προκειμένου να αντιμετωπίσουμε μικροπροβλήματα υγείας ή για να ανακουφίσουμε τα συμπτώματά τους, π.χ. τον πόνο, μέχρι να πάμε στο γιατρό. Αν και η αποτελεσματικότητα των περισσότερων εξ αυτών αμφισβητείται από την κλασική ιατρική, υπάρχουν μερικά διαχρονικά γιατροσόφια, προερχόμενα κυρίως από τη λαϊκή παράδοση, με επιστημονικά επιβεβαιωμένη θεραπευτική ισοδυναμία, εξακριβωμένο τρόπο δράσης και υψηλό επίπεδο ασφάλειας. Εμείς σου παρουσιάζουμε τα πλέον αποτελεσματικά και συγχρόνως ασφαλή. Εάν δοκιμάσεις κάποιο, τα μεν βότανα που θα χρησιμοποιήσεις πρέπει να είναι συσκευασμένα και γνωστής προέλευσης, τα δε τρόφιμα προτιμότερο βιολογικής καλλιέργειας...
ΚΡΥΟΛΟΓΗΜΑ & ΑΛΛΕΡΓΙΕΣ;
Κάλλιο προλαμβάνειν παρά θεραπεύειν...
Κρυολόγημα, γρίπη ή άλλη ίωση; Γλειφιτζούρι!
Πώς: Βάζεις στο στόμα σου ένα γλειφιτζούρι και το απολαμβάνεις τε όπως όταν ήσουν παιδι –δεν είναι αστείο, πιάνει!
Γιατί: Το γλειφιτζούρι προκαλεί σιελόρροια και συνεχή κατάποση, με αποτέλεσμα ιοί και μικρόβια να οδηγούνται ταχύτερα στο στομάχι, όπου και φονεύονται ευκολότερα.
Επιπρόσθετες βοήθειες: Μείγμα από χαμομήλι και τίλιο σε ίσες ποσότητες, κοτόσουπα, κρεμμυδόσουπα, χυμός λεμονιού, καραμέλα.
Μπούκωμα μύτης και συνάχι; Αλατόνερο!
Πώς: Βράζεις 1 φλιτζάνι νερό για 2-3 λεπτά. Αφού χλιάνει, διαλύεις σε αυτό ½ κουταλάκι θαλασσινό αλάτι. Ενσταλάζεις το αλατόνερο μέσα στα ρουθούνια σου, χρησιμοποιώντας σταγονόμετρο ή σύριγγα φαρμακείου, 2-3 φορές ημερησίως.
Γιατί: Το αλατόνερο προκαλεί αντισηψία, μειώνει τα μικρόβια, διαλύει τη βλέννα και απελευθερώνει την αναπνοή. Βοηθά επίσης σε περιπτώσεις ιγμορίτιδας.
Εναλλακτική λύση: Βράζεις σε αρκετό νερό λίγο ευκάλυπτο. Προστατεύεις το πρόσωπό σου με πετσέτα και εισπνέεις τους υδρατμούς από την κατσαρόλα.
Αλλεργικά συμπτώματα; Κόκκινο τσάι!
Πώς: Πιες 1-3 φλιτζάνια κόκκινο τσάι (rooibos) ημερησίως.
Γιατί: Το συγκεκριμένο τσάι είναι πολύ πλούσιο σε αντιοξειδωτικά που ενισχύουν το ανοσοποιητικό, ενώ δεν περιέχει καθόλου καφεΐνη.
Επιπρόσθετη βοήθεια: Αυξημένη κατανάλωση κρεμμυδιών, συχνές ρινικές πλύσεις με αλατόνερο.
Αναπνευστικά προβλήματα; Λιναρόσπορος!
Πώς: Ρίχνεις μέσα σε νερό που βράζει 2 κουταλάκια λιναρόσπορο καφέ χρώματος, τον αφήνεις για 15 λεπτά και σουρώνεις. Πίνεις το ρόφημα 1-2 φορές ημερησίως.
Γιατί: Η λιναμαρίνη, συστατικό του λιναρόσπορου, ηρεμεί το αναπνευστικό.
Απόχρεμψη; Ανανάς!
Πώς: Πίνεις κάθε 2 ώρες 1-2 κουταλάκια χυμό από φρέσκο, ώριμο ανανά.
Γιατί: Η βρωμελίνη, ένζυμο του ανανά, έχει αντιοιδηματική, αντιφλεγμονώδη και αποσυμφορητική δράση.
Εναλλακτικές λύσεις: Αφέψημα από ξερούς χουρμάδες ή γαργάρες με αλατόνερο.
ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΜΕ ΤΟ ΓΑΣΤΡΕΝΤΕΡΙΚΟ ΣΟΥ;
Η λύση κρύβεται στην... κουζίνα σου!
Αιμορροΐδες; Μαϊντανός!
Πώς: Πολτοποιείς 1 χούφτα μαϊντανό στο μπλέντερ. Βάζεις τον πολτό μέσα σε μια καθαρή γάζα και κάνεις με αυτήν τοπικό κατάπλασμα στην πονεμένη περιοχή.
Γιατί: Ο μαϊντανός περιορίζει την υπερβολική διαστολή των αγγείων τοπικά και δρα καταπραϋντικά.
Εναλλακτική λύση: Τοπικό μπάνιο με χαμομήλι.
Διάρροια; Ρυζόνερο!
Πώς: Βράζεις 1 φλιτζάνι άσπρο ρύζι σε 4 φλιτζάνια νερό. Σουρώνεις το ζωμό και προσθέτεις σταγόνες φρέσκου λεμονιού. Το πίνεις 2-3 φορές ημερησίως.
Γιατί: Το ρυζόνερο είναι μαλακτικό, καταπραϋντικό και βοηθάει στη σταθεροποίηση του εντέρου και στην ενυδάτωση του οργανισμού. Το λεμόνι έχει αντιδιαρροϊκές ιδιότητες.
Εναλλακτική λύση: 1 κουταλάκι ελληνικός καφές πάνω στον οποίο έχεις στάξει 2-3 σταγόνες φρέσκου λεμονιού (ανακατεύεις καλά).
Δυσκοιλιότητα; Χυμός μήλου!
Πώς: Αποχυμώνεις 1-2 κόκκινα μήλα μαζί με τη φλούδα τους. Πίνεις το χυμό με άδειο στομάχι, πριν από το νυχτερινό ύπνο.
Γιατί: Το μήλο περιέχει πηκτίνη και σορβιτόλη, ουσίες που δρουν σαν ήπια υπακτικά.
Εναλλακτικές λύσεις: 1 κουταλάκι ωμό ελαιόλαδο πριν από τον ύπνο. Αμέσως μετά την πρωινή έγερση ½-1 ποτήρι χυμός δαμάσκηνου.
Αεροφαγία, ρέψιμο και πρηξίματα; Κόλιανδρος!
Πώς: Βράζεις σε 1 φλιτζάνι νερό 1 κουταλάκι σπόρους κόλιανδρου, το σουρώνεις έπειτα από 10 λεπτά και το πίνεις στο τέλος του γεύματος.
Γιατί: Το κόλιανδρο είναι χωνευτικό και βοηθά στην απομάκρυνση των αερίων από το γαστρεντερικό.
Έλκος στομάχου; Δίκταμο!
Πώς: Βάζεις 2 κουταλάκια δίκταμο σε 1 φλιτζάνι βραστό νερό, το αφήνεις για 10 λεπτά, το σουρώνεις και το πίνεις 1-2 φορές ημερησίως.
Γιατί: Το δίκταμο έχει αντιμικροβιακές, αντισηπτικές, αντισπασμωδικές και επουλωτικές ιδιότητες.
Εναλλακτική λύση: Μαστίχα Χίου – καταπολεμά το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού, μειώνει τη στομαχική φλεγμονή.
ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΕΣ ΑΝΗΣΥΧΙΕΣ;
Είσαι γυναίκα, έχεις ιδιαίτερες ανάγκες…
Κατακράτηση υγρών; Κοτσάνια κερασιών!
Πώς: Κονιορτοποιείς σε μπλέντερ 1 χούφτα αποξηραμένων κοτσανιών από κεράσια. Τα ρίχνεις σε κατσαρόλα με 1 λίτρο νερό, σκεπάζεις, αφήνεις να βράσουν για 30 λεπτά και σουρώνεις. Πίνεις 1 φλιτζάνι πρωί και απόγευμα, ανάμεσα στα γεύματα, για 10-15 μέρες.
Γιατί: Το αφέψημα αυτό είναι διουρητικό, ωφελεί το ουροποιητικό, ανακουφίζει από κυστίτιδες, βοηθά σε εμπύρετες καταστάσεις.
Εναλλακτικές λύσεις: Μεγαλύτερη κατανάλωση σπαραγγιών (ωμά, βραστά ή ως αφέψημα) ή πικραλίδας.
Ουρολοίμωξη; Μαγειρική σόδα!
Πώς: Με τα πρώτα συμπτώματα διαλύεις ½ κουταλάκι μαγειρική σόδα σε 1 ποτήρι νερό και το πίνεις 1-2 φορές ημερησίως.
Γιατί: Η σόδα αλλάζει το pH των ούρων και καθιστά πιο αλκαλικό το περιβάλλον της ουροδόχου κύστης, κάτι που παρεμποδίζει το γρήγορο πολλαπλασιασμό των βακτηριδίων και μειώνει τα συμπτώματα καύσου στην περιοχή.
Εναλλακτικές λύσεις: Χυμός κράνμπερι 2 φορές ημερησίως. Βοηθούν επίσης ο χυμός λεμονιού, το αφέψημα από ξηρό θυμάρι και η σούπα από νεροκάρδαμο.
Πρήξιμο περιόδου; Φασκόμηλο!
Πώς: 3-4 φλιτζάνια φασκόμηλο ημερησίως.
Γιατί: Το φασκόμηλο δρα χαλαρωτικά, ανακουφίζει από τους πόνους και βοηθά να αποβληθούν τα κατακρατούμενα υγρά.
Εναλλακτικές λύσεις: Αφέψημα από χαμομήλι ή από αποξηραμένες ρίζες τσουκνίδας.
Επιπρόσθετη βοήθεια: Κομπρέσες στην κοιλιά, ζεστές ή κρύες, αναλόγως τι σας ανακουφίζει περισσότερο.
ΚΟΣΜΕΤΟΛΟΓΙΚΑ & ΦΥΣΙΚΑ
Το δέρμα είναι ο καθρέπτης της ορμονικής μας κατάστασης…
Ακμή; Ντομάτα!
Πώς: Καθαρίζεις καλά το πρόσωπό σου. Πλένεις καλά μια ώριμη ντομάτα, την κόβεις σε λεπτές φέτες και την απλώνεις στο πρόσωπο για 10-15 λεπτά. Κατόπιν, πλένεσαι με φυσικό σαπούνι ουδέτερου pH και σκουπίζεσαι καλά.
Γιατί: Η ντομάτα έχει αντισηπτική και επουλωτική δράση, αποτρέπει τις επιμολύνσεις και καταπραΰνει τον ερεθισμό του δέρματος.
Επιχείλιος έρπης ή έκζεμα; Καρότο!
Πώς: Τρίβεις στον τρίφτη 1 καρότο, το βάζεις σε γάζα και το τοποθετείς ως κατάπλασμα στο σημείο που σε ενοχλεί.
Γιατί: Το καρότο μειώνει τη φαγούρα, δρα ανακουφιστικά και μπορεί να επιταχύνει την επούλωση του δέρματος.
Εναλλακτικές λύσεις: Κατάπλασμα με κεφίρ ή χυμό πατάτας.
Λειχήνες; Πατάτα!
Πώς: Κόβεις 1 φέτα ωμής πατάτας και τρίβεις μαλακά τις λειχήνες με αυτήν. Επανάλαβε 2-3 φορές ημερησίως.
Γιατί: Η πατάτα είναι πλούσια σε άμυλο, συστατικό με καταπραϋντική και μαλακτική επίδραση πάνω στο δέρμα.
Κυτταρίτιδα; Λεμονόχορτο!
Πώς: Ρίχνεις μία πρέζα λεμονόχορτο (λουίζα) σε βρασμένο νερό για 5-10 λεπτά και σουρώνεις. Πίνεις 2 φλιτζάνια ημερησίως για 1 μήνα.
Γιατί: Το λεμονόχορτο βοηθά στην αποβολή των περιττών υγρών.
Εναλλακτικές λύσεις: Σημύδα ή αφέψημα κριθαριού.
Νύχια εύθραυστα και ευαίσθητα; Ελαιόλαδο και λεμόνι!
Πώς: «Μουσκεύεις» τα νύχια σου για 10 λεπτά καθημερινά σε μείγμα με ίση αναλογία ελαιολάδου και χυμού λεμονιού. Κατόπιν τους κάνεις μασάζ με το ίδιο μείγμα.
Γιατί: Ελαιόλαδο και λεμόνι έχουν αντιοξειδωτικές και ενυδατικές ιδιότητες, θρέφουν και προστατεύουν.
Θεραπεία νυκτός: Αλείφεις τα νύχια και τις παλάμες με ελαιόλαδο, φοράς γάντια μιας χρήσης και πέφτεις για ύπνο.
Σκληροδερμία αγκώνων ή γονάτων; Μέλι, λάδι και λεμόνι!
Πώς: Αναμειγνύεις 1 κουταλάκι μέλι με 1 κουταλάκι ελαιόλαδο και 15 σταγόνες χυμό λεμονιού και με το μείγμα αυτό τρίβεις τα ξηρά σημεία της επιδερμίδας. Το αφήνεις για 10 λεπτά και κατόπιν ξεπλένεις με άφθονο χλιαρό νερό.
Γιατί: Ο συγκεκριμένος συνδυασμός έχει μαλακτικές και αντισηπτικές ιδιότητες.
Αδύναμα μαλλιά ή τριχόπτωση; Φασκόμηλο!
Πώς: Βράζεις 2 κουταλάκια φασκόμηλο, το σουρώνεις και το αφήνεις να κρυώσει. Με το υγρό περνάς τα μαλλιά σου έπειτα από κάθε λούσιμο.
Γιατί: Το φασκόμηλο έχει τονωτική και αντιοξειδωτική δράση, ενώ αυξάνει και την κυκλοφορία του αίματος τοπικά.
Εναλλακτική λύση: Κούρα είτε με ελαιόλαδο είτε με μέλι διαλυμένο σε νερό.
Πιτυρίδα; Τσουκνίδα!
Πώς: Βράζεις λίγη τσουκνίδα σε 1 λίτρο νερό. Αφήνεις να κρυώσει και σουρώνεις. Λούζεις τα μαλλιά σου και κατόπιν τα ξεπλένεις με το υγρό κάνοντας ελαφρύ μασάζ στο τριχωτό της κεφαλής. Ωφελεί και στην τριχόπτωση.
Γιατί: Αυξάνει την κυκλοφορία του αίματος, υποβοηθά την επίτευξη και διατήρηση ενός πιο ευνοϊκού pH και ενισχύει τη φυσιολογική αποκόλληση των νεκρών κυττάρων της επιδερμίδας.
Εναλλακτικές λύσεις: Απαλό μασάζ των μαλλιών πριν από το λούσιμο με λίγο ελαιόλαδο ή με μείγμα ελαιολάδου και δεντρολίβανου ή με ξίδι ή εντριβή με έλαιο καρύδας.
ΝΕΥΡΑ & ΑΓΧΟΣ;
Το πολύ άγχος βλάπτει το νου, το λίγο ίσως ωφελεί…
Αδυναμία συγκέντρωσης; Λεμόνι!
Πώς: Κόβεις στα δύο 1 ζουμερό λεμόνι και το μυρίζεις παίρνοντας βαθιές εισπνοές για 2-3 λεπτά.
Γιατί: Η μυρωδιά του λεμονιού διεγείρει τον ιππόκαμπο, περιοχή του εγκεφάλου που ελέγχει την ικανότητα συγκέντρωσης.
Αϋπνία; Μπανάνα και βρόμη!
Πώς: Φάε περίπου μία ώρα πριν από τον ύπνο 1 μπανάνα και 1 μπολάκι νιφάδες βρόμης χυλωμένες σε νερό.
Γιατί: Λόγω των υδατανθράκων και της φυσικής μελατονίνης που περιέχουν ο συνδυασμός τους είναι υπναγωγός.
Επιπρόσθετη βοήθεια: Λίγο πριν πέσεις για ύπνο, πιες 1 φλιτζάνι ζεστό γάλα με μέλι, ή τίλιο, ή χαμομήλι.
Πονοκέφαλος ή ημικρανία; Ξίδι!
Πώς: Κάνεις κομπρέσα με ξίδι και την ακουμπάς στο μέτωπό σου. Ξαπλώνεις σε ήσυχο και σκοτεινό μέρος και ανανεώνεις την κομπρέσα συχνά.
Γιατί: Το γνήσιο ξίδι έχει μεγάλη περιεκτικότητα σε οξικό οξύ, ουσία που μειώνει την υπεραιμία και τον πόνο.
Εναλλακτικές λύσεις: Τοποθετείς πάνω στους κροτάφους σου φέτες ωμής πατάτας για 10-15 λεπτά ή κάνεις κομπρέσα με κρύο νερό και αιθέριο έλαιο λεβάντας ή μέντας.
* Οι παρεχόμενες πληροφορίες δεν υποκαθιστούν την ιατρική συμβουλή. Τα αναφερόμενα γιατροσόφια βασίζονται σε συνήθη βότανα και τρόφιμα. Παρ’ όλα αυτά η χρήση τους θα πρέπει να γίνεται με ιδιαίτερη προσοχή.
Πρώτη δημοσίευση: Περιοδικό Αρμονία τεύχος 138.
Update: Ιανουάριος 2017.
