Τι είναι η ωμοφαγία;
Πρόκειται για μια παραλλαγή της φυτοφαγίας, όπου η πλειοψηφία των τροφών καταναλώνονται ωμές, όπως ακριβώς μας τις προσφέρει η φύση, και οι υπόλοιπες αφού προηγηθεί ελάχιστη επεξεργασία τους, π.χ. μουσκεμένες αντί για βρασμένες ή αποξηραμένες, σε ειδικό αφυγραντή, αντί για ψημένες. Ουσιαστικά, οι ωμοφάγοι αποκλείουν από τη διατροφή τους τα τρόφιμα ζωικής προέλευσης και τα παράγωγά τους και καταναλώνουν μόνο φυτικές τροφές, κυρίως βιολογικής προέλευσης, όπως φρούτα, λαχανικά, ξηρούς καρπούς, σπόρους, ρεβίθια, σόγια, δημητριακά και προϊόντα αυτών, φύτρα, φύκια, ελιές, λάδια ψυχρής έκθλιψης, μέλι κ.ά.
Η θεωρία πίσω από την πράξη
Το υπερβολικό μαγείρεμα μετατρέπει ακόμα και την πιο αγνή τροφή σε τοξική, μετατρέποντας κάποια χημικά μόριά της από ωφέλιμα σε βλαβερά, π.χ. τα ακόρεστα λιπαρά σε κορεσμένα και trans. Σε θερμοκρασίες μαγειρέματος άνω των 50°C καταστρέφονται όλα τα ένζυμα, πολλές βιταμίνες και αρκετά άλλα θρεπτικά στοιχεία απαραίτητα για σωστό μεταβολισμό, απρόσκοπτη παραγωγή ενέργειας, αποκατάσταση βιο- λογικών φθορών και κυτταρική ανάπλαση. Επιπλέον, μέσα στα υπερθερμασμένα φαγητά, ιδίως σε ψητά, τηγανητά αλλά και στα ξαναζεσταμένα, δημιουργούνται χιλιάδες επικίνδυνες γλυκοτοξίνες, οι οποίες προκαλούν σοβαρές δυσλειτουργίες, που μας αρρωσταίνουν και μας γερνάνε πρόωρα. Αντίθετα, όταν οι τροφές καταναλώνονται ωμές, διατηρούν τα πολύτιμα συστατικά τους και μας τα προσφέρουν στην πλέον αφομοιώσιμη, βιοενεργή τους μορφή. Έτσι, αξιοποιούνται πιο άμεσα χωρίς να βαραίνουν τον οργανισμό, χωρίς να απομυζούν τις εφεδρείες του σε ένζυμα και χωρίς να τον αφυδατώνουν.
Οφέλη
Με τη διατροφικά ισορροπημένη ωμοφαγία:
*Έχουμε περισσότερη ζωτική ενέργεια, γιατί ο οργανισμός μας μεταβολίζει πιο ξεκούραστα τις ωμές τροφές, τις αφομοιώνει και τις αξιοποιεί πληρέστερα.
*Αδυνατίζουμε και διατηρούμε το βάρος μας ευκολότερα, γιατί καλύπτουμε τις θρεπτικές μας ανάγκες με λιγότερες συνολικά θερμίδες, χωρίς να πεινάμε και χωρίς να μπλοκάρονται οι μηχανισμοί καύσης λίπους.
*Αρρωσταίνουμε σπανιότερα, γιατί προσλαμβάνουμε περισσότερα αντιοξειδωτικά και φυσικά ενισχυτικά του ανοσοποιητικού συστήματος.
*Καθυστερούμε τη γήρανση και παρατείνουμε τη νεότητά μας, γιατί το σώμα μας αποτοξινώνεται, επισκευάζεται και αναπλάθεται σωστότερα, παίρνοντας όσα χρειάζεται από «ζωντανές» τροφές κι όχι απονεκρωμένες.
Ενδεχόμενοι κίνδυνοι
Διατροφικές ελλείψεις: Οι αυστηρά ωμοφάγοι δεν καταναλώνουν κάποια βασικά τρόφιμα (αβγά, γαλακτοκομικά, κρέας, ψάρια, θαλασσινά) και γι’ αυτό μπορεί να εμφανίσουν μια σειρά θρεπτικών ελλείψεων, εάν δεν είναι πλήρως ενημερωμένοι για το πώς θα εξισορροπούν τη διατροφή τους και πώς θα αναπληρώνουν τις αναγκαίες ουσίες που περιέχονται στα τρόφιμα που αποκλείουν. Για παράδειγμα, με ποιους συνδυασμούς τροφών θα λαμβάνουν πιο πλήρεις πρωτεΐνες και πώς θα καλύπτουν επαρκώς τις ανάγκες τους σε σίδηρο, ασβέστιο, ψευδάργυρο, βιταμίνη Β12 κ.ά.
Παθογόνοι μικροοργανισμοί: Η ωμοφαγία βασίζεται στην κατανάλωση βιολογικών τροφών, ανεπεξέργαστων, άψητων και χωρίς συντηρητικά. Καθώς όμως το μικροβιακό φορτίο των βιολογικών τροφών μπορεί να είναι μεγαλύτερο απ’ ό,τι στις συμβατικές τροφές, διότι δεν χρησιμοποιούνται χημικά ούτε κατά την καλλιέργειά τους ούτε κατά την τυποποίησή τους, και να επαυξάνεται με ταχύτερο ρυθμό λόγω της απουσίας θερμικής επεξεργασίας τους, που σκοτώνει τα μικρόβια, και της αυξημένης φυσικής υγρασίας τους, που ευνοεί την ανάπτυξη μυκήτων («μούχλας»), απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή στην επιλογή των τροφών και σχολαστική τήρηση των κανόνων αποθήκευσης και χειρισμού τους.
Τα απαραίτητα:
Αποχυμωτής
Κόβει, συνθλίβει και αποχυμώνει κάθε είδους φρούτα, λαχανικά, χόρτα, ρίζες, βότανα και μίγματα αυτών, δίνοντας ένα τελικό προϊόν που διατηρεί τα θρεπτικά συστατικά των πρώτων υλών του. Ορισμένοι αποχυμωτές είναι εξοπλισμένοι με εξαρτήματα για την επεξεργασία ξηρών καρπών και σπόρων, για άλεσμα τροφών, ακόμα και για την παρασκευή ζυμαρικών και αρτοποιημάτων.
Αφυγραντής (dehydrator)
Παρότι αποκαλείται «ο φούρνος του ωμοφάγου», δεν ψήνει, αλλά αφυδατώνει και αποξηραίνει αργά τις τροφές σε πολύ χαμηλές θερμοκρασίες, που ρυθμίζονται από το θερμοστάτη του, με αποτέλεσμα αυτές να αποκτούν μια «ψημένη» μορφή, υφή και γεύση, χωρίς όμως να καταστρέφονται τα ένζυμά τους. Σε αυτόν μπορείτε να φτιάξετε ψωμί, φύλλο, πίτσα, κρέπες, ζυμαρικά, ξερά φρούτα και άλλα νόστιμα - απλώς θέλει χρόνο και υπομονή!
Μπλέντερ (multi food processor)
Χρησιμοποιείται σχεδόν για τα πάντα: άλεσμα ξηρών καρπών, μουλιασμένων οσπρίων και σπόρων, πολτοποίηση φρούτων, ανάμιξη υλικών σε συνταγές για smoothies, σούπες, σάλτσες, γλυκά κ.ά. Χρειάζεστε κάποιο ανθεκτικό στη χρήση, με ισχυρό κινητήρα, πολλαπλές λαβίδες, άθραυστο δοχείο αρκετά μεγάλης περιεκτικότητας, καπάκι ασφαλείας και, βέβαια, εύκολο στο καθάρισμα και τη μεταφορά (π.χ. σε διακοπές, ταξίδια, στο γραφείο?).
Οργάνωσε τη διατροφή σου
*Τρώγε καθημερινά ποικιλία τροφών μοιρασμένων σε 3 κύρια γεύματα και 1-2 ενδιάμεσα. Οι τροφές να είναι ωμές ή/και «ψημένες» στον αφυγραντή, σε θερμοκρασία κάτω των 50°C.
*Άύξησε τη βιολογική αξία των φυτικών πρωτεϊνών, συνδυάζοντας μεταξύ τους προϊόντα δημητριακών προερχόμενα από διαφορετικό είδος (π.χ. νιφάδες βρώμης με ρόφημα σόγιας, τόφου με πλιγούρι) και όσπρια ή δημητριακά με ξηρούς καρπούς ή σπόρους ή παράγωγά τους (π.χ. ρεβίθια με ταχίνι, κουσκούς με κολοκυθόσπορους).
* Για να προσλαμβάνεις αρκετό ασβέστιο, κατανάλωσε καθημερινά σκουρόχρωμα λαχανικά (ιδίως μπρόκολο), σουσάμι, ξηρούς καρπούς και εμπλουτισμένα φυτικά ροφήματα (όχι βρασμένα!).
* Νιφάδες βρώμης, σουσάμι, κουκουνάρια, φουντούκια, αμύγδαλα, ελιές, αποξηραμένα φρούτα, σπανάκι και σόγια αποτελούν πηγές σιδήρου. Αν δεν καλύπτεις τις ανάγκες σου σε σίδηρο, θα χρειαστείς συμπλήρωμα διατροφής.
*Εάν δεν εκτίθεσαι επαρκώς στον ήλιο, αύξησε περαιτέρω την κατανάλωση ξηρών καρπών και ελαίων ή κατανάλωσε τρόφιμα εμπλουτισμένα με βιταμίνη D.
*Τρώγε τακτικά λινέλαιο, λιναρόσπορους, καρύδια, κάσιους, μακαντέμια και γλιστρίδες, για να προσλαμβάνεις περισσότερα ω-3 λιπαρά.
*Για επαρκή πρόσληψη βιταμίνης Β12 χρησιμοποίησε εμπλουτισμένα με αυτήν προϊόντα ή/και βρώσιμα φύκια όπως η σπιρουλίνα.
*Πρρόσθεσε σε σαλάτες και άλλα φαγητά φύτρα, τα οποία θα «καλλιεργήσεις» μόνη σου. Χρησιμοποίησε ακατέργαστο, θαλασσινό αλάτι.
Πλεονεκτήματα της αποκλειστικής ωμοφαγίας
*Διατροφή πλούσια σε φυτοθρεπτικά, αντιοξειδωτικά, βιταμίνες, φυτικές ίνες κ.ά.
*Χαμηλή σε κορεσμένα λιπαρά, χωρίς διατροφική χοληστερίνη και ζωικά λίπη.
*Μειωμένη πρόσληψη επικίνδυνων χημικών και τοξινών μέσω των τροφών, υποβοη- θά την αποτοξίνωση.
*Τα περισσότερα γεύματα παρασκευάζονται εύκολα και σε σύντομο χρόνο.
*Προσφέρει ευεξία, αυξάνει την ενεργητικότητα, προκαλεί γρήγορη απώλεια βάρους.
*Βελτιώνει την υφή της επιδερμίδας, δίνει λάμψη στο δέρμα, είναι αντιγηραντική και μακροβιοτική.
*Μειώνει τον κίνδυνο καρδιαγγειακών νοσημάτων και ορισμένων μορφών καρκίνου.
*Το καλύτερο: Απόλυτα προσωπική διατροφή που, παρά τις αρχικές δυσκολίες, μετατρέπεται σιγά σιγά σε «φιλοσοφία» και τρόπο ζωής, με έντονα χαρακτηριστικά αυτογνωσίας, υπευθυνότητας και οικολογικής ευαισθησίας.
Μειονεκτήματα της αποκλειστικής ωμοφαγίας
*Δεν είναι κατάλληλη για όλους (π.χ. αθλητές, εγκύους, υπερηλίκους).
*Αποκλείονται βασικές ομάδες τροφών, δεν καταναλώνονται ζωικά προϊόντα.
*Μεγάλη πρόσληψη υδατανθράκων.
*Αν δεν τρως εξισορροπημένα, μπορεί να δημιουργηθούν ελλείψεις απαραίτητων συστατικών (π.χ. σε σίδηρο) και να προκληθούν δυσλειτουργίες (π.χ. αναιμία).
*Απαιτούνται εμπλουτισμένα προϊόντα (π.χ. με Β12) και ίσως συμπληρώματα διατροφής.
*Ενδεχομένως, αυξημένο μικροβιακό φορτίο.
* Πολύ δύσκολο να εφαρμοστεί μακροχρόνια, χρειάζεται γνώσεις, διατροφική εκπαίδευση και υποστήριξη από ειδικούς.
Το χειρότερο: Τι παραγγέλνεις στο εστιατόριο, τι τρως σε φιλικά τραπέζια και γεύματα εργασίας, πώς ρυθμίζεις το φαγητό της υπόλοιπης οικογένειας, πώς αντιδράς όταν σε θεωρούν «περίεργη» και «εκκεντρική»;
ΣΤΑΥΡΟΣ ΔΕΔΟΥΚΟΣ
