Ελληνικό καλοκαίρι, συνώνυμο του γαλάζιου της θάλασσας, του αιγαιοπελαγίτικου λευκού και κυρίως του χρυσαφένιου ήλιου. Ποια δεν ανυπομονεί να αφεθεί στη ζεστασιά του και να αποκτήσει την τόσο ποθητή μπρούντζινη απόχρωση; Από την άλλη, όμως, οι επιστήμονες κρούουν τον κώδωνα του κίνδυνου: η έκθεσή μας στην ηλιακή ακτινοβολία κρύβει πολλούς κινδύνους για την υγεία μας. Πώς μπορούμε να προφυλαχθούμε;
Γιατί κινδυνεύουμε από την ηλιακή ακτινοβολία;
Η ηλιακή ακτινοβολία που φτάνει στη γη είναι κατά 39% ορατή, 54% υπέρυθρη και 7% υπεριώδης. Η υπεριώδης ακτινοβολία είναι αόρατη στο γυμνό μάτι και μπορεί να προκαλέσει σοβαρά προβλήματα στον άνθρωπο. Διακρίνεται σε UVA και UVB. Η UVB είναι υπεύθυνη για τα ηλιακά εγκαύματα, ενώ η δράση της UVA είναι πιο ύπουλη, καθώς οι επιπτώσεις της αργούν να φανούν και μακροπρόθεσμα μπορεί να προκαλέσει φωτογήρανση, μελάνωμα ή κάποια άλλη μορφή καρκίνου του δέρματος.
Όταν μιλά η επιστήμη
Η σημασία της φωτοπροστασίας απασχόλησε τους επιστήμονες στο 1ο Δερματολογικό Forum που διοργανώθηκε πρόσφατα στο Παρίσι από την Pierre Fabre και την παρουσία επιστημόνων από όλο τον κόσμο. Ο καθηγητής δερματολογίας Harvey Lui του Παν/μίου British Columbia στον Καναδά πρότεινε μια πιο «γιν και γιανγκ» προσέγγιση στο θέμα του ήλιου, καθώς τόνισε ότι πρέπει να συνυπολογίσουμε τις καλές και τις κακές δράσεις του ήλιου πριν από την έκθεσή μας και στη συνέχεια να κινηθούμε με σωφροσύνη. Όπως είπε χαρακτηριστικά, «η ενέργεια του ήλιου είναι απαραίτητη για τη διατήρηση της ζωής στη γη, εντούτοις είναι υπεύθυνη για τη φωτογήρανση και τον καρκίνο του δέρματος. Σήμερα γνωρίζουμε ότι τα αντηλιακά μπορούν να μας προφυλάξουν όχι μόνο από τα ηλιακά εγκαύματα και τον καρκίνο του δέρματος αλλά και από τη φωτογήρανση. Κι αυτό γιατί δρουν σαν φίλτρα που εμποδίζουν την UV ακτινοβολία να φτάσει στο δέρμα και να το βλάψει. Το ορατό φως, συγκρινόμενο με την υπεριώδη ακτινοβολία, εθεωρείτο μέχρι πρόσφατα ασφαλές. Υπάρχουν όμως ενδείξεις ότι στην πραγματικότητα το ορατό φως επιδρά βιολογικά με το δέρμα, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά το χρωματισμό του δέρματος, και προκαλεί καρκινογένεση και φωτογήρανση. Γι’ αυτόν το λόγο θα πρέπει να παίρνουμε πρόσθετα μέτρα προστασίας, προκειμένου να προφυλαχθούμε από τον ήλιο».
Ποια είναι η σωστή χρήση των αντηλιακών;
Με τους Γερμανούς ειδικούς να έχουν ξεκινήσει την ενημέρωση για την ηλιακή ακτινοβολία και τη σωστή έκθεση στον ήλιο ήδη από το νηπιαγωγείο, προβάλλει το εξής ερώτημα: πώς θα μπορέσουμε να εξασφαλίσουμε την αναγκαία ποσότητα βιταμίνης D που χρειαζόμαστε; Κι αυτό γιατί, όπως μας ενημέρωσε ο καθηγητής δερματολογίας Eggert Stockfleth, για τη σύνθεση της εν λόγω βιταμίνης από τον οργανισμό είναι απαραίτητη η παρουσία της ηλιακής ακτινοβολίας. Οι ειδικοί λοιπόν ασχολήθηκαν με το θέμα και ερεύνησαν κατά πόσον τα αντηλιακά μπορεί να επηρεάσουν την παραγωγή βιταμίνης D στη διάρκεια των θερινών διακοπών. «Κατά τη διάρκεια της έρευνας χρησιμοποιήσαμε τη σωστή ποσότητα αντηλιακού (δηλαδή 2 mg/cm2), προκειμένου να αποφευχθούν τα εγκαύματα», είπε ο καθηγητής Anthony R. Young του Παν/μίου King's College London. «Με την επιστροφή των τουριστών από τις διακοπές τους διαπιστώσαμε ότι τα επίπεδα της βιταμίνης D στον οργανισμό τους ήταν εξαιρετικά βελτιωμένα». Το συμπέρασμα όλων αυτών; Για την αποτελεσματική προστασία μας από τον ήλιο σημαντικό ρόλο παίζουν η σωστή ποσότητα και η καλή εφαρμογή του αντηλιακού. «Αποδείξαμε ότι τα αντηλιακά μπορούν να μειώσουν τις καταστροφές που προκαλεί η ηλιακή ακτινοβολία στο DNA και τις επιπτώσεις της στην πρόκληση καρκίνου του δέρματος. Αυτή η μείωση όμως εξαρτάται από την ποσότητα του αντηλιακού που χρησιμοποιείται», τόνισε ο Pr Young, προσδιορίζοντας την ποσότητα σε 2 mg/cm2. Ο καθηγητής ανέφερε, μάλιστα, ότι οι περισσότεροι χρησιμοποιούμε μικρότερη ποσότητα –μόλις 0,75 mg/cm2–, με την οποία και πάλι είμαστε προστατευμένοι, όμως δεν είναι η ιδανική. Η προτεινόμενη ποσότητα αντιστοιχεί σε 30 ml (μέγεθος περίπου μιας μπάλας του γκολφ ή 6 κουταλάκια του γλυκού) για ένα γυμνό, μόνο με μπικίνι σώμα και στο 1/3 από ένα κουταλάκι του τσαγιού για το πρόσωπο.
ΑΠΟ ΤΗ ΛΕΤΙΤΣΙΑ ΜΟΥΣΤΑΚΗ
Πρώτη δημοσίευση: Περιοδικό Αρμονία, τεύχος 170
Επικαιροποίηση: Αύγουστος 2015.
