Από την Αλεξία Καλογεροπούλου

Βασικό σύμπτωμα, όπως προδίδει το όνομά της, είναι η ναυτία, η οποία μπορεί να συνοδεύεται από εμετούς, μπορεί και όχι. Δεν έχει σημασία με ποιο μέσο ταξιδεύετε και μη νομίζετε ότι εμφανίζεται μόνο όταν το ταξίδι είναι δύσκολο. Κάποια πιο ευαίσθητα άτομα μπορεί να παρουσιάσουν συμπτώματα ακόμα και υπό ήπιες συνθήκες (π.χ. δρόμοι χωρίς στροφές, ήρεμη θάλασσα, πτήση χωρίς αναταράξεις).

Οι σπουδαιότεροι λόγοι που την προκαλούν είναι η ευαισθησία του κέντρου του εγκεφάλου που ελέγχει τους μηχανισμούς ναυτίας και εμετών, η ευαισθησία του λαβύρινθου και ψυχολογικοί παράγοντες (συνήθως προκαλείται σε αγχώδη άτομα). Αντιμετωπίζετε με ειδικά φάρμακα, όπως η πασίγνωστη δραμαμίνη, τα οποία πρέπει να λαμβάνονται πριν από το ταξίδι και σύμφωνα με τις οδηγίες του γιατρού. Κάποια επιπλέον μέτρα που μπορείτε να λάβετε για να μην πάθετε ναυτία των ταξιδιωτών είναι:

Πριν από το ταξίδι να φάτε κάτι ελαφρύ και ποτέ να μην ταξιδεύετε με άδειο στομάχι.

Να μην πίνετε οινοπνευματώδη πριν από το ταξίδι ή κατά τη διάρκειά του.

Αν ταξιδεύετε με αεροπλάνο:

• Ζητήστε η θέση σας να βρίσκεται στο ύψος των φτερών του αεροπλάνου, που αποτελεί το πιο σταθερό μέρος του αεροσκάφους.
• Ανοίξτε τον εξαερισμό που βρίσκεται πάνω από το κάθισμά σας για να σας «χτυπάει» φρέσκος αέρας.
• Καλύτερα να κοιτάζετε έξω από το παράθυρο ή να κλείσετε τα μάτια σας και να κοιμηθείτε.

Αν ταξιδεύετε με αυτοκίνητο:

• Ανοίξτε τα παράθυρα για να αναπνέετε φρέσκο και δροσερό αέρα.
• Μη διαβάζετε και μην παίζετε παιχνίδια στο κινητό όταν ταξιδεύετε.
• Να κοιτάζετε έξω από τα παράθυρα και όχι το εσωτερικό του αυτοκινήτου ή την πλάτη των καθισμάτων.
• Κάντε συχνές στάσεις, βγείτε από το αυτοκίνητο, πάρτε βαθιές ανάσες, κοιτάξτε μακριά και τεντώστε το σώμα σας.

Αν ταξιδεύετε με λεωφορείο, προτιμήστε μια θέση ανάμεσα στις μπροστινές και τις πίσω ρόδες, όπου δεν υπάρχουν τόσες κλίσεις και αναταράξεις.

Αν ταξιδεύετε με πλοίο:

• Προτιμήστε μια θέση στο κέντρο του καραβιού, όπου η αστάθεια είναι μικρότερη.
• Καθίστε καλύτερα στο κατάστρωμα, όπου ο αέρας είναι φρέσκος και φροντίστε να κοιτάζετε όσο γίνεται πιο μακριά.
• Μην κάθεστε κοντά στην κουζίνα ή στα φουγάρα του καραβιού, απ όπου έρχονται έντονες οσμές.

Όχι άλλο jet lag

Τα συμπτώματα είναι γνωστά: εξάντληση, πονοκέφαλος, αφυδάτωση (ξηρά μάτια, λαιμός, μύτη, δέρμα), αποπροσανατολισμός, αϋπνία, νευρικότητα, έλλειψη ισορροπίας, άγχος, δυσπεψία. Ό,τι πρέπει δηλαδή για να γίνει η διάθεσή μας χάλια. Ο λόγος που παθαίνουμε jet lag είναι επειδή ταξιδεύοντας με το αεροπλάνο διασχίζουμε σε μικρό χρονικό διάστημα περιοχές με διαφορετικές ωρολογιακές ζώνες, με αποτέλεσμα να μεταβάλλεται απότομα η φυσιολογική εναλλαγή ημέρας και νύχτας και μαζί με αυτήν οι καθημερινές συνήθειες της διατροφής και του ύπνου.

Γι αυτό, άλλωστε, το jet lag είναι πιο έντονο όταν ταξιδεύουμε προς την Ανατολή, ενώ στα ταξίδια με βόρεια ή νότια κατεύθυνση, όπου οι ωρολογιακές ζώνες δεν αλλάζουν, ο βιορυθμός ύπνου - εγρήγορσης δεν επηρεάζεται.

Επιπλέον, οι συνθήκες του ταξιδιού, η παραμονή δηλαδή για πολλή ώρα σε καθιστή θέση και ο ξηρός αέρας του αεροπλάνου που ανακυκλώνεται, κάνουν το πρόβλημα μεγαλύτερο. Δυστυχώς, δεν υπάρχει θεραπεία για το jet lag. Μπορούμε μόνο να μετριάσουμε τα συμπτώματα, ακολουθώντας μερικές χρήσιμες και απλές συμβουλές:

Πριν από το ταξίδι:

Η καλή φυσική κατάσταση ενισχύει τη σωματική αντοχή και προστατεύει από την κόπωση. Καλύτερα, λοιπόν, να έχετε κοιμηθεί αρκετές ώρες τα δύο βράδια πριν από το ταξίδι και να μην έχετε πιει αλκοόλ.

Φορέστε άνετα και αναπαυτικά ρούχα και παπούτσια για το ταξίδι.

Στη διάρκεια της πτήσης:

• Η ρύθμιση του ρολογιού στην ώρα του τόπου προορισμού σας θα βοηθήσει να προσαρμοστείτε ευκολότερα.
• Βγάλτε τα παπούτσια και, αν μπορείτε, τοποθετήστε τα πόδια σας ψηλά.
• Χρησιμοποιήστε ωτοασπίδες, κάλυμμα ματιών, κουβέρτα και οτιδήποτε σας κάνει να νιώθετε άνετα και κοιμηθείτε αμέσως μόλις απογειωθεί το αεροπλάνο.
• Για να αποφύγετε την αφυδάτωση, να πίνετε πολύ νερό (προσέξτε: νερό, όχι τσάι, καφέ, σόδα, χυμό ή αλκοόλ).
• Καλύτερα να φάτε κάτι ελαφρύ και να αποφύγετε τους καφέδες, για να μην αντιμετωπίσετε στομαχικές διαταραχές και αϋπνία.
• Μην παίρνετε υπνωτικά. Όχι μόνο δεν θα βοηθήσουν, αλλά θα κάνουν το jet lag εντονότερο.
• Όσο μπορείτε πιο συχνά τεντωθείτε και σηκωθείτε από τη θέση σας.

Μετά την προσγείωση:

• Την πρώτη μέρα της άφιξής σας ξεκουραστείτε, χαλαρώστε, κοιμηθείτε καλά και γνωρίστε το νέο περιβάλλον.
• Η έκθεση στο φυσικό φως θα κάνει τους βιορυθμούς σας να επανέλθουν γρηγορότερα. Αν ταξιδεύετε ανατολικά, εκτεθείτε στο πρωινό φως, ενώ αν ταξιδεύετε προς τη Δύση, στο απογευματινό.
• Αρχίστε να τρώτε και να κοιμάστε σύμφωνα με το νέο πρόγραμμα όσο γίνεται πιο γρήγορα.
• Η ήπιας μορφής άσκηση (π.χ. περπάτημα, κολύμπι) νωρίς το πρωί και αργά το απόγευμα θα βοηθήσει το εσωτερικό σας ρολόι να συγχρονιστεί ξανά.