ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΡΙΑΝΝΑ ΔΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΥ
Κομψότατος όπως πάντα, με γραβάτα και ασορτί ποσέτ στην τσέπη του σκούρου μπλέιζερ, παρέλαβε την τιμητική πλακέτα που του απένειμε η Ένωση Ελληνίδων για την Οικογένεια και τη Νεότητα Γλυφάδας, Βούλας, Βουλιαγμένης, Βάρης και Ελληνικού. Βρεθήκαμε εκεί και είχαμε την ευκαιρία να συνομιλήσουμε με το διεθνούς φήμης Έλληνα ηθοποιό. Η πρόεδρος της ΕΝΕΟΝ Μάτα Παπαναστασίου τόνισε ιδιαίτερα την προσφορά του Σπύρου Φωκά στο χώρο του διεθνούς και του ελληνικού κινηματογράφου, ενώ ο σκηνοθέτης και καθηγητής σκηνοθεσίας Γιώργος Σκαλενάκης αναφέρθηκε στο «άρωμα» του ιταλικού νεορεαλιστικού κινηματογράφου που μετέφερε στις αθηναϊκές αίθουσες ο καταξιωμένος ηθοποιός, κάτι που θα έπρεπε να του είχαν αναγνωρίσει. Κοντά του εκείνη τη βραδιά βρέθηκε μία από τις γυναίκες της ζωής του, η ηθοποιός και αρχιτέκτονας Γεωργία Ζώη. Το φιλί που του έδωσε στο τέλος της βραδιάς επιβεβαίωσε την αδυναμία της στον Σπύρο Φωκά, τον που κατέχει ξεχωριστή θέση στη ζωή της. Όπως μας εκμυστηρεύτηκε ο ίδιος ο μεγάλος ηθοποιός μας, δεν περίμενε ποτέ να τον τιμήσει κάποιος από την Ελλάδα:
«Όχι βέβαια, δεν το περίμενα. Όποιος πάει πέρα από το Λιανοκλάδι είναι καταραμένος για αυτή τη χώρα. Εγώ τι απαίτηση να έχω, όταν ο τεράστιος Κατράκης βραβεύτηκε 50 χρόνια μετά, και μάλιστα στο Παρίσι, από την Ακαδημία Γραμμάτων και Τεχνών;».
Πιστεύετε ότι έχει αξία η εκ των υστέρων αναγνώριση και τιμή, όπως γίνεται συνήθως;
«Η Ελλάδα... τρώει τα παιδιά της. Είναι μια πίκρα να βλέπεις ότι αυτή η πατρίδα που λατρεύεις τιμάει μόνο τους πεθαμένους! Αργά, πολύ αργά και δίχως νόημα».
Συνεργαστήκατε με ιερά τέρατα του σινεμά, όπως ο Βισκόντι, ο Καμερίνι, ο Μινέλι.
«Ο Βισκόντι ήταν θεϊκός, επιβλητικός και δεν επιβαλλόταν. Φάνταζε σαν αυτοκράτορας, παρόλο που δεν ήταν ψηλός. Κάποτε, στο δεύτερο γύρισμα, με φώναξε για να μου κάνει παρατήρηση, φαντάστηκα, για το παίξιμό μου. Εκείνος μου ζήτησε να μην ανοίγω με τόση φόρα την πόρτα στη σκηνή. Τα έχασα. Μόνο για την πόρτα μου είπε. Για το παίξιμό μου τίποτα; Ο Μάριο Καμερίνι, παρά το γεγονός ότι με κοντράριζε συνέχεια, με σύστησε στον Βισκόντι λέγοντάς του τα καλύτερα. Ο Μινέλι ήταν πολύ γενναιόδωρος άνθρωπος. Κάθε φορά μετά το γύρισμα μου έλεγε: ?Καταπληκτικό, καταπληκτικό?. Και η Λάιζα με αγκάλιαζε και μου έλεγε συνέχεια: ?Είσαι πολύ καλός, Σπύρο?. Κι εγώ ψήλωνα έναν πόντο κάθε φορά!».
Ο σκηνοθέτης Γιώργος Σκαλενάκης σας αποκάλεσε «το πιο κινηματογραφικό πρόσωπο του ελληνικού σινεμά».
«Ναι, αλλά δεν ξέρετε ότι ο Σκαλενάκης έχει μυωπία. (Γέλια.) Είχα την τύχη να συνεργαστώ μαζί του. Έκανε μόνο πέντε ταινίες, όλες τεράστιες επιτυχίες. Ανάμεσα σ’ αυτές ήταν το πρώτο ελληνικό μιούζικαλ, οι ?Διπλοπενιές?. Δική του ήταν και η μοναδική ελληνική ταινία στην οποία έπαιξε η σπουδαία Κατίνα Παξινού και υποκλίνονται μπροστά στην τέχνη του σκηνοθέτες όπως ο Μίλος Φόρμαν».
Σας πίκρανε που, ενώ γυρίσατε στην πατρίδα αφήνοντας πίσω το Χόλιγουντ και τις υπερπαραγωγές, οι άνθρωποι του χώρου σάς γύρισαν την πλάτη;
«Αυτοί έχασαν και όχι εγώ τελικά. Εγώ πάω έξω και δουλεύω, όπως τώρα, στην ταινία ?Ο θάνατος του άστεγου... του Δημήτρη Κολλάτου. Μια συγκλονιστική ταινία που γυρίζεται στη Γαλλία, στο Παρίσι, για την παραβατικότητα των ανήλικων παιδιών. Τα οποία σκοτώνουν τον άστεγο που υποδύομαι με λιθοβολισμό. Μια ρεαλιστική όσο και συμβολική ταινία, με σαφή αναφορά στις μέρες που διανύουμε».
Είστε κοντά στη νεολαία και κάνετε παρέα με νέους. Πιστεύετε ότι θα αποτελέσουν το φως, την ελπίδα για το μέλλον;
«Κάτι πάνε να κάνουν οι νέοι, αλλά δεν έχουν πρότυπα. Εμείς, οι νέοι της δεκαετίας του ‘60, είχαμε έναν Τσε Γκεβάρα, έναν Φιντέλ, έναν Κένεντι, έναν Παπανικολάου, έναν Σεφέρη, έναν Ελύτη, έναν Τσαρούχη. Έπειτα, για να μιλήσω για τον κλάδο των ηθοποιών, θα ήθελα να υπάρχει μια ανώτερη σχολή θεάτρου και κινηματογράφου στο πανεπιστήμιο και να είναι τόσο δύσκολο να μπεις σ’ αυτή όσο είναι και στο Πανεπιστήμιο. Σήμερα υπάρχουν πολλές μικρές σχολές και βγαίνουν χιλιάδες ηθοποιοί. Πού θα πάνε όλοι αυτοί; Αυτοί που κρατάνε τα ηνία δεν νοιάζονται για μας. Όταν λέω ?εμάς?, εννοώ τα νέα παιδιά του χώρου. Κάποτε πρέπει να γεννηθεί ένας ηγέτης, που θα μας πει: ?Καθίστε κάτω και ελάτε να δουλέψουμε?.
Ελπίζω, όχι όμως στη νεολαία της καφετέριας, αλλά σε εκείνη που αγωνίζεται στο πανεπιστήμιο για να γίνει καλύτερη, χρήσιμη».
Ο Σκαλενάκης είπε ότι φέρατε το νεορεαλιστικό τρόπο παιξίματος από τη γειτονική Ιταλία, όταν εδώ οι περισσότεροι ηθοποιοί έπαιζαν με χειρονομίες και κραυγές.
«Υπερβάλλει. Απλώς οι περισσότεροι ηθοποιοί έπαιζαν επηρεασμένοι από το πομπώδες ύφος του θεάτρου».
Αυτή η τιμητική εκδήλωση για πρώτη φορά στην πατρίδα μας σας συγκίνησε, όπως ήταν φυσικό. Περιμένετε κάτι από την πολιτεία;
«Είμαι συγκινημένος, όπως είναι φυσικό, και ευχαριστώ θερμά την πρόεδρο της ΕΝΕΟΝ Μάτα Παπαναστασίου. Από την πολιτεία θα περίμενα μια στήριξη του κλάδου. Πολύ φοβάμαι, όμως, ότι εδώ οι επίσημοι έχουν τους δικούς τους ανθρώπους, βραβεύονται αναμεταξύ τους. Με παρηγορεί, πάντως, που η... θεά Κάλλας ήταν η χοντρή Μαρία εδώ και έξω η θεά του κόσμου. Που η Ειρήνη Παππά δεν έχει κάνει παρά μόνο μία ταινία στην Ελλάδα και της αρνήθηκαν μια παράσταση στους Ολυμπιακούς Αγώνες, ενώ στην Ιταλία λένε το όνομά της με προσοχή. Ο Ξενάκης, ο Μητρόπουλος θριάμβευσαν έξω, εδώ θα αγωνίζονταν ακόμη».
