Γιατί η λαϊκή σοφία αποφάσισε από όλα τα μικρόσωμα ψαράκια να συνδέσει ειδικά τη σαρδέλα με την μετριότητα είναι θέμα προς διερεύνηση. Μπορεί να ήταν η όψη τους όντας στοιβαγμένες και παστωμένες, αδύναμες να διακριθούν σαν μονάδες απ’ το αλατισμένο περιβάλλον. Στην ίδια πάλι λογική, σφιχταγκαλιασμένες να χωρέσουν σε κονσέρβες, η εικόνα τους διόλου άλλαξε τα κριτήρια του συλλογικού ασυνείδητου ώστε να μετακινήσει τους συνειρμούς του. Ακολούθησε η ταύτιση –προφανώς λόγω σχήματος- με τα σιρίτια που δείχνουν τους στρατιωτικούς βαθμούς (πόσες σαρδέλες έχει κάποιος). Κι αυτή όμως πεπερασμένης φιλοδοξίας, ξεκίνησε απ’ τους δεκανείς και τερμάτισε στους αρχιλοχίες, στους αξιωματικούς δεν έφτασε ποτέ, τουναντίον προσανατολίστηκε στους απλούς φαντάρους κι έγινε κύριο στοιχείο των διαλόγων της ίδιας σειράς.
Για αδιευκρίνιστο επίσης λόγο οι σαρδέλες μπήκαν στο ποδόσφαιρο μέσω δημοσιογραφίας: πρώτα με τον ευέξαπτο Νο 7 της Manchester United, τον Μαρσεγιέζο Eric Cantona, ηθοποιό και ποδοσφαιριστή, που τις συνέδεσε με τους ενοχλητικούς δημοσιογράφους λέγοντας ότι «οι γλάροι ακολουθούν τις τράτες επειδή πιστεύουν ότι 8α ρίξουν σαρδέλες στη θάλασσα».
Και μετά ήρθε ο πολύνικος νυν προπονητής της Εθνικής, ο εργατικός και φιλοσοφημένος κ. Φερνάντο Σάντος. Όταν λοιπόν ο Πορτογάλος προπονητής είχε αναλάβει τον δικέφαλο του Βορά, θέλοντας να μιλήσει για την αξία των ποδοσφαιριστών της ομάδας συνέκρινε τις σαρδέλες με τους αστακούς, με αποτέλεσμα η δήλωσή του να δημιουργήσει την ‘ποδοσφαιρική έννοια’ της σαρδέλας για τους «υποθετικά ταλαντούχους αλλά ψυχολογικά παντελώς ανύπαρκτους παίκτες» (δείτε και στο slang.gr). Ο όρος μάλλον επιτυχής, βρήκε απήχηση στο ευρύτερο φίλαθλο συναίσθημα και συνδέεται έκτοτε με το περιορισμένο ταλέντο και το ελλιπές νικητήριο πνεύμα των παικτών στο γήπεδο.
Η όχι και ιδιαίτερα γνωστή ελληνική παροιμία ‘ή οκτώ λογιώ φαΐ ή σαρδέλα μοναχή’ που αναφέρεται σε αντιδιαμετρικές επιλογές και καταστάσεις, ίδια νοηματικά με την έκφραση ‘ή του ύψους ή του βάθους’, είναι η μόνη με περιεχόμενο φαγητού, αλλά κι εδώ εσωστρεφής η σαρδέλα δεν ξεφεύγει απ’ το κάρμα της.
Μ’ αυτά τα περιουσιακά τεκμήρια εννοιών καβατζωμένα στην τρωτή τους ύπαρξη, οι σαρδέλες προφανώς και δεν πρόκειται να σωθούν μ΄ έναν παντεσπανικό τίτλο ή ένα γαλλικό ‘en papillote’, το όνομα που έχει η μαγειρική στο χαρτί (λαδόκολλα – αλουμινόχαρτο κλπ), στο οποίο αναφερθήκαμε την προηγούμενη φορά. Είναι ωστόσο μια προσπάθεια να ειδωθούν τα νόστιμα ψαράκια και αλλιώς, αφού το γευστικό αποτέλεσμα είναι εξαιρετικό.
Η συνταγή είναι τόσο απλή όσο μια ιδέα και γίνεται γρήγορα. Η ρίγανη είναι κλασικό αρωματικό ταίρι της σαρδέλας, η σπιρτόζικη μυρωδιά της φρέσκιας μάλιστα ξεχύνεται στον αέρα όταν ανοίγει το έτοιμο πακέτο στο πιάτο και μοσχοβολάει. Μετρημένα τα υλικά – το ψήσιμο στο χαρτί άλλωστε δεν χρειάζεται πολλά-, αλλά αν θέλετε να παίξετε, μπορείτε να προσθέσετε λίγη μαντζουράνα ή και θυμάρι, κι αν θέλετε χρώμα και μια δροσερή νότα στον ουρανίσκο και στο μάτι, κλείστε μαζί σε κάθε πακέτο 6-7 ντοματίνια, ολόκληρα ή κομμένα στα δυο, ανάλογα με το μέγεθος.
Ατού της συνταγής είναι ότι οι σαρδέλες βγαίνουν ζουμερές, πράγμα που τις αναδεικνύει γευστικά και που δεν συμβαίνει όταν ψήνονται στο φούρνο ή στη σχάρα ή και στο τηγάνι. Τις έκανα πρόσφατα σε πλαίσιο εβδομαδιαίας σχεδόν ψαροφαγίας, ένα απόγευμα που ήθελα να βρεθώ περισσότερο με τη φίλη μας την Μαρία που μας επισκέφθηκε παρά με την γοητεία της κουζίνας. Οι σαρδέλες εκτιμήθηκαν δεόντως από όλες μας, η φίλη μας μάλιστα ενθουσιάστηκε. Οπότε σας μεταφέρω την ελαφριά συνταγή, προτείνοντας να την δοκιμάσετε.
Προετοιμασία: 15 λεπτά και άλλα τόσα το ψήσιμο. Μπορείτε να αφαιρέσετε και το κεντρικό κόκκαλο ειδικά αν οι σαρδέλες είναι κάπως μεγάλες. Για τον τρόπο δείτε και την επίσης ωραία συνταγή μαςσαρδέλες γεμιστές. Σ' αυτή την περίπτωση ο χρόνος θα είναι περισσότερος. Φορέστε πάντως γάντια στο καθάρισμα. θα χρειαστείτε 4 κομμάτια λαδόχαρτου ή αλουμινόχαρτου. Εύκολη και γρήγορη συνταγή.
Υλικά (για 4-5 άτομα)
1 κιλό σαρδέλες
4 πρέζες ρίγανη ξερή και 4 κλαράκια φρέσκια, τα φύλλα
χοντρό αλάτι, πιπέρι
1 κ.σ. ελαιόλαδο ανά πακέτο
2 σκελίδες σκόρδο σε λεπτές φέτες
Προθερμαίνετε το φούρνο στους 240-250 βαθμούς C.
Ετοιμάζετε τις σαρδέλες: Τις καθαρίζετε κόβοντας το κεφάλι ή όχι, ανάλογα με τα γούστα σας και βγάζετε τα εντόσθια τραβώντας τα κατά μήκος του σώματος (είναι πιο ωραίες πάντως αποκεφαλισμένες). Τις πλένετε και τις στεγνώνετε ελαφρά (να μην έχουν νερά).
Τις μοιράζετε σε 4 λαδόκολες και προσθέτετε πάνω τους τα υπόλοιπα υλικά - το ελαιόλαδο από 1 γραμμή.
Κλείνετε σφιχτά τα πακέτα διπλώνοντας τις άκρες και τα δένετε ή για ευκολία σφραγίζετε τα πλαϊνά με συρραπτικό (στη φωτό).
Τα τοποθετείτε σε ταψί και ψήνετε για 15-16 λεπτά, ανάλογα με το μέγεθος των σαρδελών.
Σερβίρισμα: Μεταφέρετε κάθε πακέτο σε δικό του πιάτο και αφήνετε να το ανοίξει ο καθένας μόνος του.
Περισσότερες συνταγές αλά Pandespani μπορείς να βρεις πατώντας εδώ.
