Ο αριθμός τους εξαιρετικά μεγάλος, όπως ακριβώς και τα οφέλη τους. Ποιες όμως είναι πραγματικά οι βιταμίνες και ποιές οι επιπτώσεις της υπερβολικής κατανάλωσης ή της έλλειψής τους;

Βιταμίνη Α
Είναι απαραίτητη γιατί Παίζει καθοριστικό ρόλο στη σύνθεση και τη ρύθμιση των ορμονών, καθώς και στην ανάπτυξη και τη διαφοροποίηση των ιστών. Ενισχύει την ανάπτυξη των οστών και των δοντιών, αναζωογονεί το δέρμα μας, προλαμβάνει τις ρυτίδες και τέλος, ενδείκνυται για την πρόληψη του καρκίνου.

Ελλειψη και συμπτώματα. Η μακροχρόνια έλλειψη της βιταμίνης Α δεν είναι κάτι το απλό, αφού μπορεί να προκαλέσει σοβαρότατες επιπτώσεις στην υγεία ή εάν δεν αντιμετωπιστεί, να οδηγήσει ακόμα και στο θάνατο.

Επίσης, ιδιαίτερα δύσκολη είναι και η διάγνωση της έλλειψής της, αφού τα συμπτώματά της δεν εμφανίζονται άμεσα.

Οι πιο ήπιες επιπτώσεις είναι η έλλειψη ψευδαργύρου και πρωτεϊνών.

Εάν όμως η έλλειψη της βιταμίνης συνεχιστεί για μεγάλο χρονικό διάστημα, τότε η υγεία μας μπορεί να κινδυνέψει σοβαρά, αφού προκαλείται βλάβη στον αμφιβληστροειδή του ματιού που οδηγεί σε δυσκολία της όρασης στο σκοτάδι, ημεραλωπία, ακόμη και τύφλωση. Επίσης, προκαλείται ξηροφθαλμία, αποσύνθεση των δοντιών, αλλοίωση των οστών, ξηροδερμία, ακμή, προβλήματα στον θυρεοειδή αδένα, αναιμία και τέλος, βλάβη στο νευρικό και μυϊκό σύστημα οδηγώντας ακόμη και σε παράλυση.

Η σωστή δοσολογία... Είναι δύσκολο να καθοριστεί η ακριβής απαιτούμενη ποσότητα σε βιταμίνη Α, αφού παράγεται από δύο άλλες ουσίες που πρέπει να μετατραπούν μέσα στο ίδιο μας το σώμα σε βιταμίνη Α.

Η μέση τιμή πάντως σε ημερήσιες ανάγκες της βιταμίνης Α, οι οποίες εκφράζονται σε ισοδύναμα ρετινόλης, αντιστοιχούν στα 750-800 mg για τις γυναίκες και στα 900-1.000 mg για τους άντρες.

Βιταμίνη D
Η βιταμίνη D είναι μια προβιταμίνη η οποία διαφέρει από τις υπόλοιπες, αφού έχει την εξής ιδιαιτερότητα:

Περιέχει μια ουσία η οποία παράγεται από την εργοστερόλη των φυτών με την επίδραση της υπεριώδους ακτινοβολίας του ήλιου, την εργοκαλσιφερόλη, καθώς και τη χολεκαλσιφερόλη.

Γι αυτόν ακριβώς τον λόγο, η ανεπαρκής έκθεσή μας στον ήλιο, οδηγεί στην έλλειψη της βιταμίνης D.

Ο ρόλος της Η βιταμίνη D ρυθμίζει τα επίπεδα του ασβεστίου στον οργανισμό μας και ενδείκνυται για την αντιμετώπιση της πρόωρης γήρανσης και της τερηδόνας, ενώ η έλλειψή της προκαλεί πολλαπλά προβλήματα υγείας.

Στα παιδιά προκαλεί σοβαρές αλλοιώσεις στο σκελετικό σύστημα, όπως ραχίτιδα και υπασβεστιαιμία, ενώ στους ενήλικες πόνους στα οστά και μυϊκή αδυναμία.

Βιταμίνη Ε - τοκοφερόλη
Η βιταμίνη Ε είναι μία ιδιαίτερη και πολύ σημαντική βιταμίνη, αφού αποτελεί τον βασικό αντιοξειδωτικό παράγοντα του ανθρώπινου οργανισμού.

Οσο για την ονομασία της «τοκοφερόλη», η οποία προέρχεται από τις ελληνικές λέξεις «τόκος» και «φέρω» δεν είναι καθόλου τυχαία, αφού οι επιδράσεις της στον οργανισμό μας συνδέονται με τη γονιμότητα.

Οι πηγές... αναλυτικότερα. Οσον αφορά στα έλαια, η μεγαλύτερη ποσότητα της βιταμίνης Ε συγκεντρώνεται στο σογιέλαιο, στις κρέμες ζαχαροπλαστικής και στα ντρέσινγκ για σαλάτες, καθώς και στο λάδι από τους φύτρους σιταριού. Αρκετή ποσότητα όμως βιταμίνης Ε περιέχουν και το ηλιέλαιο και το καλαμποκέλαιο, ενώ αντίθέτα τα ζωικά λίπη, δεν περιέχουν σχεδόν καθόλου βιταμίνη Ε.

Ακόμη:
Οι γυναίκες που βρίσκονται σε περίοδο εγκυμοσύνης δεν πρέπει να παίρνουν βιταμίνη Α, αλλά ούτε και συμπληρώματα που την περιέχουν, γιατί μπορεί να προκαλέσουν τερατογένεση στο έμβρυο.

Υπερδοσολογία και κίνδυνοι!
Η πρόσληψη της βιταμίνης Α πρέπει να γίνεται με μεγάλη προσοχή, γιατί η υπερβολική κατανάλωσή της μπορεί να προκαλέσει τριχόπτωση, βλάβη στο συκώτι, στα οστά κ.α.

Προσοχή!
Η βιταμίνη Α μπορεί να παρουσιάσει τοξικότητα στην περίπτωση που οι πρωτεϊνες οι οποίες τη δεσμεύουν έχουν διαβραχεί τόσο, ώστε η ελεύθερη βιταμίνη Α να μπορεί να επιτεθεί στα κύτταρα. Η παραπάνω βέβαια επιπλοκή, ευτυχώς δεν μπορεί να δημιουργηθεί από την καθημερινή λήψη της βιταμίνης από τις διάφορες τροφές, παρά μόνο από τη λήψη συμπληρωμάτων.

Οσο για τις ανεπιθύμητες παρενέργειες, αυτές είναι διάρροια, ναυτία, αϋπνία, απώλεια βάρους, εμετός, πόνος στην κοιλιά, κόπωση, πονοκέφαλος και μυϊκή ατονία.

Οι πηγές της βιταμίνης D:
Οι τροφές οι οποίες περιέχουν βιταμίνη D είναι το γάλα,τα λιπαρά ψάρια, ο κρόκος του αβγού, η μαργαρίνη, κάποια είδη δημητριακών και φυσικά το γνωστό μουρουνέλαιο.

Οι πηγές της Ε:
Η βιταμίνη Ε υπάρχει στα δημητριακά, στα καρύδια, στο λάδι ελιάς, το ηλιέλαιο,το σογιέλαιο, το σιτέλαιο, το καλαμποκέλαιο, καθώς επίσης στα φρούτα και στα λαχανικά.