Ποια είναι όμως η ακριβής λειτουργία των βιταμινών στον ανθρώπινο οργανισμό και ποια η σωστή και απαραίτητη δοσολογία τους; Γιατί για να έχουμε τα επιθυμητά αποτελέσματα πρέπει και να διαθέτουμε και την ανάλογη γνώση. Γι αυτό το λόγο και εμείς και σε αυτό το τεύχος συνεχίζουμε την πολύτιμη ανάλυσή μας με τη μεγάλη κατηγορία των βιταμινών Β.

Βιταμίνες Β
Ανήκουν στην κατηγορία των υδατοδιαλυτών βιταμινών και το όνομά τους προήλθε από τις ετικέτες των δοκιμαστικών σωλήνων, όπου πρωτοανακαλύφθηκαν. Μάλιστα, επειδή ο δοκιμαστικός σωλήνας που περιείχε τις βιταμίνες Β είχε περισσότερες από μία βιταμίνες, δόθηκαν οι αναλυτικές ονομασίες Β 1, Β 2, Β3, κ.τλ. Και οι οχτώ βιταμίνες Β πάντως, ανεξάρτητα από τις ιδιαιτερότητές τους, παίζουν καθοριστικό ρόλο στο να βοηθούν τα ένζυμα στο μεταβολισμό των υδατανθράκων, των λιπών και των πρωτεϊνών, καθώς και στο σχηματισμό του DNA και των νέων κυττάρων.

Βιταμίνη Β1 ή θειαμίνη
Πρόκειται για μία πολύ σημαντική βιταμίνη, γιατί αποτελεί μέρος του ΤΡΡ, ένα συνένζυμο απαραίτητο για τον μεταβολισμό της ενέργειας στον ανθρώπινο οργανισμό. Ακόμη, βοηθά στην ανάπτυξη, αλλά και τη σωστή λειτουργία της καρδιάς και του νευρικού συστήματος, αυξάνει την πνευματική δραστηριότητα και καθορίζει την όρεξη και τη φυσιολογική διανοητική κατάσταση.

Η έλλειψή της Μπορεί να προκαλέσει αδυναμία, πνευματική σύγχυση, καρδιακή αρρυθμία ή ανεπάρκεια, δυσκολίες στο βάδισμα, ακόμη και παράλυση.

Η απαραίτητη δοσολογία Η ημερήσια δόση της θειαμίνης κυμαίνεται στο 1,2 mg για τους άντρες, στο 1,1 mg για τις γυναίκες και στο 1,4 mg για τις γυναίκες που βρίσκονται σε περίοδο εγκυμοσύνης, ενώ μία ισορροπημένη διατροφή πρέπει να παρέχει μεγάλες ποσότητες θειαμίνης, στον ανθρώπινο οργανισμό.

Βέβαια, τα άτομα που το μεγαλύτερο μέρος της ενέργειάς τους προέρχεται από τη ζάχαρη ή το αλκοόλ πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικά, γιατί συνήθως παρουσιάσουν πολύ εύκολα έλλειψη της θειαμίνης.

Τoξικότητα. Σε περίπτωση υπερκατανάλωσης, η θειαμίνη μπορεί να επηρεάσει το νευρικό σύστημα και να προκαλέσει πονοκεφάλους, αδυναμία, αϋπνία και ταχυκαρδία.

Βιταμίνη Β2 ή ριβοφλαβίνη
Είναι απαραίτητη γιατί... βοηθά τα ένζυμα να απελευθερώσουν την ενέργεια από τα διατροφικά συστατικά. Αναλυτικότερα, η βιταμίνη Β2 βελτιώνει τον μεταβολισμό, συμβάλλει στην ανάπτυξη και την αναπαραγωγή, ενισχύει την όραση, καταπραϋνει τα οιδήματα στο στόμα, στα χείλη, στη γλώσσα και παίζει δραστικό ρόλο στη δημιουργία του υγιούς δέρματος, των νυχιών και των μαλλιών.

Η έλλειψή της: Προκαλεί διάφορες δερματικές παθήσεις όπως εξανθήματα, σκασίματα και κοκκίνισμα κοντά στις γωνίες των ματιών και των χειλιών, καθώς επίσης και υπερευαισθησία στο φως.

Η απαραίτητη δοσολογία: Η ημερήσια δόση της ριβοφλαβίνης είναι 1,3 mg για τους άντρες, 1,1 mg για τις γυναίκες, 1,4 για τις γυναίκες που βρίσκονται σε περίοδο εγκυμοσύνης και 1,6 mg, για τις γυναίκες που θηλάζουν, ενώ σε πολύ μεγάλες δόσεις μπορεί να γίνει τοξική.

Συμβουλή
Σε περιόδους άγχους ή κατά τη διάρκεια ασθενειών και εγχειρήσεων, ο ανθρώπινος οργανισμός μας έχει ανάγκη μεγαλύτερες ποσότητες βιταμίνης Β1, για να ανακτήσει την απαραίτητη ισορροπία του.

Οι πηγές της βιταμίνης Β1:
Η βιταμίνη Β1 είναι διαδεδομένη τόσο στις φυτικές όσο και στις ζωικές τροφές.

Συγκεκριμένα, τη θειαμίνη τη βρίσκουμε στα όσπρια, τα δημητριακά, τα λαχανικά, το συκώτι, τα καρύδια, τις πατάτες, το αλεύρι ολικής άλεσης, το μαύρο ρύζι και το γάλα.

Ακόμη, πολύ καλή πηγή θειαμίνης είναι το χοιρινό, οι ηλιόσποροι, τα φασόλια, το πεπόνι, τα όστρακα, τα κρεμμύδια, η μαγιά μπίρας, ο βασιλικός πολτός, το αλεύρι βρώμης και τα φύτρα του σιταριού.

Επίσης, η ασθένεια «μπέρι-μπέρι», η οποία ανακαλύφτηκε πρώτα στην Απω Ανατολή όταν διαδόθηκε ευρέως η συνήθεια του εξευγενισμένου ρυζιού, απομακρύνοντας τα πλούσια σε θειαμίνη φλούδια του, μπορεί να προκληθεί από τη μακρόχρονη έλλειψη της θειαμίνης και να οδηγήσει σε βλάβη του νευρικού συστήματος, καθώς και στην αχρηστία των μυών.

Οι πηγές της βιταμίνης Β2:
Και η βιταμίνη Β2 είναι πολύ διαδεδομένη τόσο στις ζωικές όσο και στις φυτικές τροφές. Ετσι, πλούσιες πηγές ριβοφλαβίνης είναι το κρέας και το συκώτι, το γάλα και γενικότερα τα γαλακτοκομικά προϊόντα, τα αβγά, ο βασιλικός πολτός, τα όσπρια, τα δημητριακά, η μαγιά μπίρας, σουσάμι, το μπρόκολο, τα σπαράγγια, το σπανάκι και τα περισσότερα πράσινα λαχανικά.

Να θυμόμαστε ότι:
Επειδή η βιταμίνη Β2 είναι ιδιαίτερα ευαίσθητη στο φως και στον ήλιο με αποτέλεσμα να καταστρέφεται εύκολα, τροφές ευαίσθητες, όπως για παράδειγμα το γάλα, πρέπει να διατηρούνται σε σκοτεινό και δροσερό μέρος και να μην εκτείθονται στον ήλιο.

lΤόσο τα παιδιά όσο και οι γυναίκες που βρίσκονται σε περίοδο εγκυμοσύνης πρέπει να λαμβάνουν μεγαλύτερη ποσότητα ριβοφλαβίνης, γιατί είναι αναγκαία για τη σωστή ανάπτυξη.

Σε αντίθεση με το φως και την ηλιακή ακτινοβολία που καταστρέφουν τη ριβοφλαβίνη, η θέρμανση δεν την αλλοιώνει, με αποτέλεσμα να μην καταστρέφεται κατά τη διάρκεια του μαγειρέματος.

Ακόμη, η ριβοφλαβίνη χρησιμοποιείται και ως πρόσθετο τροφίμων, το «Ε101».