Δεν φτιάχνονται πλέον τραγούδια όπως παλιά. Και αυτό δεν το λένε μόνο από νοσταλγία οι μουσικοκριτικοί που έζησαν τις μουσικές επαναστάσεις των δεκαετιών του 1960 και του 1970. Μια μελέτη που ανέλυσε τις μεγαλύτερες μουσικές επιτυχίες στις Ηνωμένες Πολιτείες, μεταξύ 1950 και 2022, το επιβεβαίωσε αυτό, χρησιμοποιώντας επιστημονικά στοιχεία.
Οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι οι μελωδίες των πιο δημοφιλών τραγουδιών είναι όλο και πιο απλές και επαναλαμβανόμενες. Ωστόσο, διευκρινίζουν ότι αυτό δεν σημαίνει ότι οι σημερινές μουσικές επιτυχίες είναι χειρότερες ή φτωχότερες μουσικά, αλλά ότι η πολυπλοκότητα και ο πλούτος σε άλλα στοιχεία, εκτός από τη μελωδία, είναι λιγότερο εμφανείς.
Η Μάντελιν Χάμιλτον, επικεφαλής μιας νέας έρευνας που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Scientific Reports», θέλησε να αφιερώσει τη διδακτορική της διατριβή σε αυτό το ζήτημα. Όταν άρχισε να εξερευνά τις μελωδίες και να τις αναλύει, παρατήρησε αρχικά ότι με την πάροδο των ετών ο αριθμός των μουσικών νοτών ανά δευτερόλεπτο αυξανόταν. Και στη συνέχεια ανακάλυψε κάτι που δεν έψαχνε: είδε ότι οι παράμετροι που χρησιμοποιούσε για να μετρήσει την πολυπλοκότητα των μελωδιών είχαν μειωθεί από τη δεκαετία του 1950. Εκείνη τη δεκαετία θριάμβευαν τραγούδια όπως το «Nel blu dipinto di blu» (Volare) του Domenico Modugno, το οποίο βρέθηκε στην κορυφή των charts στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Η Χάμιλτον θέλησε να επιβεβαιώσει την τυχαία ανακάλυψή της και πραγματοποίησε μια πιο εμπεριστατωμένη ανάλυση, μαζί με τον Μάρκους Πιρς, τον επιβλέποντα καθηγητή της στο Πανεπιστήμιο Queen Mary του Λονδίνου.
Οι περισσότερες έρευνες στην επιστήμη των υπολογιστών που εφαρμόστηκαν στη μουσική είχαν γίνει απευθείας από ηχητικές καταγραφές τραγουδιών, γεγονός που περιόριζε τη μελέτη σε πολύ βασικά στοιχεία, όπως ο ρυθμός των τραγουδιών ή το ηχόχρωμα των οργάνων. Η ανάλυση αυτών των χαρακτηριστικών είναι πλέον αρκετά αυτοματοποιημένη και, με τη βοήθεια της Τεχνητής Νοημοσύνης, χρησιμοποιείται από υπηρεσίες streaming -όπως το Spotify, το Tidal ή το Apple Music- για να προτείνει τραγούδια παρόμοια με αυτά που ακούμε.
Προκειμένου να προχωρήσει περαιτέρω και να μελετήσει επιστημονικά κάτι πιο αφηρημένο, όπως οι μελωδίες, η Χάμιλτον έπρεπε να εκτελέσει το σχολαστικό έργο της χειροκίνητης μεταγραφής του φωνητικού μέρους των τραγουδιών. Το έκανε αυτό κατά τη διάρκεια του πρώτου έτους της πανδημίας του Covid-19, που συνέπεσε με το λουκέτο στο Λονδίνο.
Μετά από έξι μήνες, ολοκλήρωσε τελικά την καταγραφή των νοτών και της ρυθμικής δομής των πιο δημοφιλών μελωδιών των τελευταίων επτά δεκαετιών. Ο κατάλογός της περιλαμβάνει τις πέντε μεγαλύτερες επιτυχίες κάθε έτους, σύμφωνα με το αμερικανικό Billboard Hot 100, το οποίο βασίζεται στις πωλήσεις δίσκων, τις αναπαραγωγές από ραδιοφωνικούς σταθμούς και το streaming. Στη συνέχεια τελειοποίησε και επέκτεινε τον κατάλογο, ο οποίος είναι διαθέσιμος στο διαδίκτυο για δημόσια χρήση και καλύπτει πλέον την περίοδο από το 1950 έως το 2022. Περιέχει συνολικά 366 τραγούδια, με τα μελωδικά τους κομμάτια κωδικοποιημένα σε περισσότερα από 1.000 ψηφιακά αρχεία σε μορφή MIDI.
Οι ερευνητές υπέβαλαν όλο αυτό το υλικό σε στατιστική ανάλυση, με αλγορίθμους για την ανίχνευση των σημείων αλλαγής. Κατέληξαν σε οκτώ παραμέτρους που επιτρέπουν την περιγραφή των μελωδιών με δεδομένα. Και μέσω εξελιγμένων υπολογισμών στον υπολογιστή, μπόρεσαν να επιβεβαιώσουν την αρχική τους ανακάλυψη ότι οι μελωδίες έχουν γίνει όλο και πιο απλές τις τελευταίες επτά δεκαετίες. Επιπλέον, οι ερευνητές παρατήρησαν ότι στην εξέλιξη των μελωδιών δεν υπάρχουν κύκλοι στους οποίους οι τάσεις έρχονται και φεύγουν. Αντίθετα, η πτώση της πολυπλοκότητας υπήρξε μια σταθερά.
Στο άρθρο τους, οι ερευνητές επισημαίνουν επίσης ότι υπήρξαν δύο πολύ έντονες πτώσεις της πολυπλοκότητας της μελωδίας γύρω στο 1975 και το 2000. Οι ερευνητές το αποδίδουν αυτό στην επιρροή νέων στυλ, όπως η ντίσκο μουσική και το χιπ χοπ, αντίστοιχα.
Ωστόσο, οι ερευνητές τονίζουν ότι τα επιστημονικά στοιχεία δεν σημαίνουν ότι οι σημερινές μεγάλες επιτυχίες είναι χειρότερες από τις επιτυχίες του παρελθόντος. «Η μείωση της πολυπλοκότητας των μελωδιών μπορεί να σχετίζεται με πτυχές της σύγχρονης δυσπραγίας», αναφέρεται στη μελέτη.
Για παράδειγμα, η μελωδία χαρακτηρίζεται από μικρά διαστήματα τονικότητας και πολλές επαναλήψεις, σύμφωνα με τη μελέτη. Αυτό είναι εμφανές σε τραγούδια όπως το «Bad Guy», της Billie Eilish, το οποίο έφτασε στο Νο. 1 στις ΗΠΑ το 2019. Ωστόσο, οι ερευνητές αναγνωρίζουν ότι έχουν ακόμη πολύ δρόμο μπροστά τους και ότι, ίσως, η Τεχνητή Νοημοσύνη αποτελέσει το «κλειδί» στην έρευνά τους.
Πηγή: Skai.gr
