Από τη Σύλβια Μαζλούμη-Μαρσέλλου
Η σκάλα αποτελεί ένα από τα πλέον εντυπωσιακά στοιχεία μιας κατοικίας, ενώ ταυτόχρονα καθορίζει και το αρχιτεκτονικό της ύφος. Βασικός προορισμός της είναι να εγγυάται την ασφαλή κίνηση των ενοίκων καθώς και την ομαλή κατακόρυφη επικοινωνία μεταξύ των εσωτερικών χώρων.
Η μορφή της παρουσιάζει πολλές παραλλαγές: μπορεί να είναι κυκλική, ελλειψοειδής, ευθύγραμμη, να σχηματίζει γωνία ή να συνδυάζει τμήματα διαφορετικών ειδών. Μπορεί επίσης να είναι κλειστή από μία ή δύο πλευρές ή να περιλαμβάνει πλατύσκαλα που τοποθετούνται συνήθως στη στροφή της.
Οι κυκλικές σκάλες απαιτούν λιγότερο διαθέσιμο χώρο, είναι περισσότερο «επιβλητικές», αλλά μερικές φορές δημιουργούν το αίσθημα της μειωμένης ασφάλειας λόγω της γωνίας που σχηματίζουν. Οι ευθύγραμμες είναι απλές, άνετες και λιγότερο περίπλοκες στην κατασκευή, καταλαμβάνουν όμως περισσότερο χώρο. Ο σχεδιασμός τους απαιτεί προσεκτική μελέτη που θα καθορίζει με ακρίβεια τη θέση, τη μορφή και την κλίση τους. Ο αριθμός των σκαλοπατιών εξαρτάται από την υψομετρική διαφορά που πρόκειται να καλύψει η σκάλα, ενώ ο όγκος τους από τις διαστάσεις που έχουν επιλεγεί - οι οποίες καθορίζονται από αντίστοιχους κανονισμούς που διαφοροποιούνται ανάλογα με τις ανάγκες των χρηστών (ηλικιωμένοι, παιδιά, άτομα με ειδικές ανάγκες κτλ). Οι διαστάσεις του ύψους και του πατήματος του σκαλοπατιού πρέπει να διατηρούνται σταθερές σε όλο το μήκος της σκάλας (η μεγαλύτερη απόκλιση είναι 5 χιλιοστά). Για λόγους ασφαλείας καλό είναι οι σκάλες να σχεδιάζονται για δεξιόστροφη ανάβαση.
Εξειδικευμένες εταιρείες κατασκευής σκάλας προσφέρουν στους ενδιαφερόμενους μεγάλη ποικιλία σχεδίων που διατίθενται σε τυποποιημένες διαστάσεις ή επί παραγγελία σε διαστάσεις επιλογής του ενδιαφερόμενου. Τα υλικά που χρησιμοποιούνται για την κατασκευή τους είναι το ξύλο, το γυαλί, το μέταλλο (σίδερο, χάλυβας ή αλουμίνιο). Οι σκάλες από σκυρόδεμα (μπετόν) είναι οι κατεξοχήν στέρεες και μπορεί να επενδυθούν με μάρμαρο, ξύλο ή πλακάκια. Οι ξύλινες σκάλες είναι ανάλαφρες και λιγότερο ογκώδεις, αλλά δίνουν μικρή αίσθηση ασφάλειας. Μια άλλη λύση, ιδιαίτερα αν είστε λάτρεις του μοντέρνου στιλ διακόσμησης, αποτελεί μια μεταλλική σκάλα ή κάποια που συνδυάζει το μέταλλο με το ξύλο.
Κιγκλιδώματα
Τα κιγκλιδώματα και οι χειρολαβές συγκαταλέγονται μεταξύ των σημαντικών στοιχείων σε ό,τι αφορά την ασφάλεια των χρηστών, αποτελώντας ταυτόχρονα και χαρακτηριστικά διακοσμητικά στοιχεία. Βασικό στοιχείο στο σχεδιασμό των κιγ-κλιδωμάτων είναι να μην είναι πολύ αραιά, ενώ οι χειρολαβές πρέπει να είναι κατασκευασμένες από υλικό που δε γλιστράει. Ανάλογα με το ύφος της διακόσμησης, τα κιγκλιδώματα μπορεί να είναι από ξύλο, σίδερο, μπρούντζο, με σχέδια στα δεσίματα και τα σημεία στήριξης, από γυαλί κτλ. Στην περίπτωση που θα χρησιμοποιούν τη σκάλα παιδιά, μπορεί να τοποθετηθεί εκτός από τη βασική χειρολαβή σε ύψος 1 μ. και δεύτερη σε χαμηλότερο ύψος (60 εκ.) για μεγαλύτερη ασφάλεια.
Φωτισμός
Ο φωτισμός της σκάλας πρέπει να είναι ομοιόμορφος και να καλύπτει όλο το μήκος της έτσι ώστε να μη δημιουργούνται σκιές, ενώ οι διακόπτες είναι χρήσιμο να βρίσκονται πριν την αρχή και μετά το τέλος της.
Σχέδια
Τα σχέδια που διατίθενται από τις κατασκευαστικές εταιρείες καλύπτουν μεγάλη ποικιλία μορφών και συνδυασμών υλικών, από τις κλασικές έως τις πιο μοντέρνες. Μεγάλο ενδιαφέρον, από πρακτικής πλευράς, παρουσιάζουν και οι βοηθητικές σκάλες που είναι ιδανικές για αποθήκες οροφής και πατάρια. Οι σκάλες αυτές είναι πτυσσόμενες, με σκελετό από αλουμίνιο ή χάλυβα και καπάκι από MDF και κυκλοφορούν σε τυποποιημένες διαστάσεις ή επί παραγγελία.
