Τα υλικά επίστρωσης δαπέδων, όπως το μάρμαρο και οι γρανίτες, πρέπει να ανταποκρίνονται σε συγκεκριμένες απαιτήσεις σχετικές με την αντοχή, τη λειτουργικότητα, τη δυνατότητα συντήρησης και κυρίως τη συμπεριφορά τους στην πάροδο του χρόνου.

ΜΑΡΜΑΡΟ
Από τα πιο πολυτελή και ανθεκτικά στη χρήση και το χρόνο φυσικά υλικά, αποτελεί μια διαχρονική λύση τόσο για εξωτερικούς όσο και για εσωτερικούς χώρους. Μάρμαρο -η λέξη ετυμολογείται από την αρχαιοελληνική μάρμαρος, δηλαδή «λαμπερός λίθος»- ονομάζεται το σκληρό, κρυσταλλικό, ασβεστούχο πέτρωμα λευκού ή άλλου χρώματος, το οποίο χρησιμοποιείται από την αρχαιότητα στη γλυπτική, την κατασκευή μνημείων ή ως διακοσμητικό υλικό στις οικοδομικές εργασίες. Στη χώρα μας, που είναι πλούσια σε κοιτάσματα μαρμάρων, αποτελεί υλικό προσιτό ακόμη και για κατασκευές χαμηλού σχετικά προϋπολογισμού. Το μόνο που απαιτείται είναι η σωστή επιλογή ανάλογα με τη χρήση και η κατάλληλη εφαρμογή από ειδικευμένο τεχνίτη.

Βασικά χαρακτηριστικά & ποικιλίες
Τα χαρακτηριστικά που πρέπει να πληροί σχετίζονται με το βάρος, τα όρια αντοχής σε κάμψη και τριβή και το συντελεστή υδατοαπορρόφησης, ενώ βασικά κριτήρια της ποιότητάς του αφορούν το χρώμα, τα «νερά» και την υφή του. Οι διαφορετικές ποικιλίες μαρμάρων είναι προϊόν μιας αργής διαδικασίας γεωλογικού σχηματισμού και διαφέρουν ως προς το χρώμα, τη σύσταση, την οξείδωση και τη χημική σύνθεση. Το καθαρό μάρμαρο είναι λευκό και σπανίζει στις μέρες μας.

Διάσημοι εκπρόσωποί του είναι τα μάρμαρα της Πάρου, της Πεντέλης και το ιταλικό της Καράρας. Η άψογη εμφάνισή τους οφείλεται στη διαφάνειά τους, καθώς και στην ιδιότητά τους να αντανακλούν το φως. Γκριζωπή απόχρωση έχουν τα μάρμαρα της Τήνου και του Υμηττού, ενώ υπάρχουν και τα πράσινα της Τήνου και της Σκύρου, τα μαύρα του Ταϋγέτου και τα χαρακτηριστικά κόκκινα της νότιας Μάνης.

Τα μάρμαρα που προορίζονται για επίστρωση ή επένδυση επιφανειών δεν πρέπει να παρουσιάζουν ελαττώματα στη μορφή, την απόχρωση και την υφή της μάζας τους, καθώς επίσης δε θα πρέπει να ξεβάφουν από την ηλιακή ακτινοβολία. Βασικός παράγοντας για ένα επιτυχημένο στρώσιμο δαπέδου με μάρμαρο παίζει ο τρόπος κατασκευής του υποστρώματος, όπου θα τοποθετηθούν οι πλάκες, καθώς και η αρμολόγηση. Το υπόστρωμα πρέπει να είναι ομοιογενές και ισόπαχο, ενώ οι αρμοί να συμπληρωθούν σωστά με το κατάλληλο υλικό.

Επιστρώσεις δαπέδων με μάρμαρο
Τα δάπεδα μικρής κυκλοφορίας, όπως των κατοικιών, επιστρώνονται με μαρμαρόπλακες από συμπαγή υλικά, ανοιχτόχρωμους ασβεστόλιθους και ασβεστολιθικές πλάκες με διακοσμητική επιφάνεια. Στα μεσαίας κυκλοφορίας δάπεδα (τράπεζες, δημόσια κτίρια κ.ά.) όπως και στα μεγάλης κυκλοφορίας (π.χ. αεροδρόμια) τοποθετούνται ανοιχτόχρωμα συμπαγή μάρμαρα μεγάλης αντοχής, ενώ τα δάπεδα εμπορικών κτιρίων μπορούν να επιστρωθούν με μαρμαρόπλακες από σκληρά και συμπαγή μάρμαρα. Σημαντικό ρόλο στο τελικό αισθητικό και ποιοτικό αποτέλεσμα μιας επίστρωσης δαπέδου με μάρμαρο παίζουν ο τρόπος τοποθέτησης, η σωστή εργασία που θα γίνει στο εργοτάξιο και η συντήρησή του.

Κανόνες & στάδια τοποθέτησης
Η κατεργασία, η τοποθέτηση και το φινίρισμα του μαρμάρου αποτελούν εργασίες που απαιτούν γνώση, προσοχή και υπευθυνότητα.
Οι συντελεστές που θα καθορίσουν το τελικό αποτέλεσμα της τοποθέτησης είναι τρεις: το υπόβαθρο, το μέσο στερέωσης και οι αρμοί. Το υπόβαθρο πρέπει να είναι γερό, ομαλό, επίπεδο και να έχει την απαραίτητη αντοχή, ώστε να παραλαμβάνει με ασφάλεια τα φορτία της επίστρωσης. Αν τοποθετηθούν πλάκες σε σαθρό υπόβαθρο, προκαλούνται ρηγματώσεις ή ξεκολλούν. Επίσης, πρέπει να έχει πάχος μεγαλύτερο από 3 εκ., να καθαρίζεται πολύ προσεκτικά από υπολείμματα τσιμέντου, γύψου, σκόνης κ.ά. και να καταβρέχεται πριν από την τελική τοποθέτηση.

Το μέσο στερέωσης μπορεί να είναι κόλλα ή τσιμεντοκονίαμα. Ειδικά όταν χρησιμοποιούνται κόλλες, το υπόστρωμα πρέπει να έχει στεγνώσει εντελώς. Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δίνεται στην περίπτωση που υπάρχει και ενδοδαπέδια θέρμανση, επειδή το μάρμαρο και τα υλικά επικόλλησης και αρμολόγησης καταπονούνται ιδιαίτερα από την υψηλή θερμοκρασία και η συμπεριφορά τους διαφοροποιείται. Στις ορθομαρμαρώσεις χρησιμοποιούνται εναλλακτικά ειδικά μεταλλικά εξαρτήματα. Οι αρμοί μεταξύ των μαρμαροπλακών πρέπει να έχουν πλάτος το λιγότερο 5 χιλ., ώστε να είναι δυνατή η διαστολή των πλακών χωρίς τον κίνδυνο να ξεκολλήσουν από το υπόστρωμα. Η σταθερότητα των δαπεδοστρώσεων εξαρτάται από το καλό σφράγισμα των αρμών.

Τελική επεξεργασία
Το γυάλισμα του μαρμάρου έχει σαν σκοπό να κάνει την επιφάνεια του δαπέδου ανθεκτική και στιλπνή. Το μάρμαρο πρέπει να μένει καθαρό, όσο δεν είναι γυαλισμένο. Λεκέδες που μπορεί να γίνουν πριν από την επεξεργασία, δεν είναι δυνατό να καθαριστούν μετά.Το τρίψιμο πρέπει να γίνεται πάντα με νερό. Αυτό το είδος γυαλίσματος ονομάζεται νερόλουστρο και μόνο έτσι το μάρμαρο θα γυαλιστεί σωστά και θα διατηρήσει τη λάμψη του. Σήμερα στην αγορά διατίθενται και προγυαλισμένοι τύποι.

Καθαρισμός και συντήρηση
Για την καλή διατήρηση των μαρμάρων πρέπει να προσέχετε τα καθαριστικά που χρησιμοποιείτε (χημικά απορρυπαντικά και καυστικά διαλύματα πρέπει να αποφεύγονται), όπως και το να μη λερώνονται με υγρά (λάδια κ.ά.). Περιοδικά απαιτείται καθαρισμός της επιφάνειας με ζεστό νερό, με μικρή ποσότητα οινοπνεύματος ή καθαριστικού με ουδέτερο pH. Τέλος, πρέπει να θυμάστε ότι τα μάρμαρα χαράζονται εύκολα.

ΓΡΑΝΙΤΗΣ
Γρανίτης χαρακτηρίζεται κάθε φυσικό συμπαγές πέτρωμα το οποίο επιδέχεται λείανση, χρησιμοποιείται ως δομικό ή διακοσμητικό υλικό και αποτελείται από ορυκτά με μεγάλη σκληρότητα. Συγκριτικά με τα μάρμαρα, οι γρανίτες παρουσιάζουν μεγαλύτερες αντοχές στην υγρασία, την τριβή και τον παγετό, ενώ το χρώμα τους εξαρτάται από την περιεκτικότητα και τη διάταξη των ορυκτών συστατικών τους. Υπάρχουν πολλά είδη, τα οποία διαφέρουν σημαντικά ως προς τις ιδιότητες και την εμφάνιση. Μπορεί να έχουν ομοιογενές, συνήθως γκριζοπράσινο χρώμα ή να είναι πολύχρωμοι, θυμίζοντας στην εμφάνιση μωσαϊκό. Οι γρανίτες που χρησιμοποιούνται για επιστρώσεις δαπέδων και επενδύσεις δομικών στοιχείων πρέπει να είναι υγιείς και ομοιόμορφοι, χωρίς ρωγμές και με συγκεκριμένες τεχνικές προδιαγραφές.

Επεξεργασίες
Γυάλισμα: Με τον τρόπο αυτό δημιουργείται μια εντυπωσιακή επιφάνεια που θυμίζει καθρέφτη. Οι γρανίτες γυαλίζουν δυσκολότερα από το μάρμαρο, όμως το αποτέλεσμα είναι εντυπωσιακό.
Λείανση: Το αποτέλεσμα της συγκεκριμένης εργασίας είναι μια ομοιόμορφη, απαλή επιφάνεια χωρίς αντανακλάσεις.
Τριβή: Βασίζεται στην τεχνική της αμμοβολής και δημιουργεί, ανάλογα με το μέγεθος των κόκκων, επιφάνειες με κανονικό ή ακανόνιστο, ήπιο ή έντονο ανάγλυφο.
Σφυρηλάτηση: Εδώ διαμορφώνονται στην επιφάνεια του γρανίτη εσοχές μικρού ή μεγάλου βάθους, σε μικρή ή μεγάλη απόσταση μεταξύ τους.
Θερμική επεξεργασία: Εφαρμόζεται φλόγα υψηλής θερμοκρασίας έτσι ώστε η επιφάνεια του γρανίτη να είναι ελαφρώς τραχιά και να μη γλιστρά.

—Για την επίστρωση των μαρμάρινων πλακών δεν πρέπει να χρησιμοποιείται ασβέστης στο τσιμεντοκονίαμα, καθώς δε σβήνει και κάνει ανεπανόρθωτη ζημιά. Στα λευκά μάρμαρα θα πρέπει να χρησιμοποιείται λευκό τσιμέντο ή άσπρη μαρμαρόσκονη και όχι άμμος.
—Τα συνθετικά μάρμαρα μοιάζουν αρκετά στην υφή και τις αποχρώσεις με τα φυσικά, παρουσιάζουν ωστόσο μεγαλύτερη αντοχή. Η σύνθεσή τους αποτελείται από κομμάτια μαρμάρου ποικίλης κοκκομετρίας και άλλα υλικά, όπως το γυαλί και οι φυσικές ή οι τεχνητές ρητίνες.