Από τη Σύλβια Μαζλούμη-Μαρσέλλου

Η τοποθέτηση ξύλινου δαπέδου σε εσωτερικούς χώρους αποτελεί μια δημοφιλή επιλογή που προσδίδει παράλληλα μια αίσθηση ζεστασιάς και πολυτέλειας. Η γοητεία του ξύλου στο πέρασμα των χρόνων είναι αδιαμφισβήτητη. Ας μην ξεχνάμε όμως πως αποτελεί έναν ζωντανό οργανισμό, ο οποίος απαιτεί αυξημένη φροντίδα και σωστή συντήρηση. Τα τεχνικά κριτήρια επιλογής του σχετίζονται κυρίως με την αντοχή του ξύλου στη φθορά, η οποία μετριέται σε κλίμακα Μοnnin και σε αντιστοιχία κατά Brinell, σύμφωνα με τις προδιαγραφές της ΕΕ.

Η ξυλεία, ανάλογα με το είδος του δέντρου προέλευσής της, κατατάσσεται σε τρεις κατηγορίες: τη σκληρή, που προέρχεται από όλα τα πλατύφυλλα δέντρα (δρυς, καρυδιά κτλ.) και διακρίνεται για την αντοχή της στην υγρασία, την ημίσκληρη (πεύκο, έλατο) και τη μαλακή που προέρχεται από κωνοφόρα (σημύδα, λεύκα κτλ.). Επίσης, η ποιοτική διαβάθμιση της ξυλείας προσδιορίζεται βάσει των ελαττωμάτων που παρουσιάζει - κυρίως τους ρόζους. Ετσι, στην κατηγορία Ι κατατάσσονται τα ξύλα άριστης ποιότητας χωρίς ρόζους, στη ΙΙ τα καλής ποιότητας με λίγους ορατούς ρόζους και στην ΙΙΙ τα ξύλα με εμφανή ελαττώματα, που είναι κατάλληλα μόνο για βοηθητικούς χώρους και για την υποδομή της τοποθέτησης (καδρονάρισμα - ψευδοδάπεδο). Τα ξύλα που χρησιμοποιούνται για επιστρώσεις κατοικιών πρέπει να είναι υγιή, χωρίς ρωγμές και ρόζους, ενώ σημαντικός παράγοντας για την επιλογή τους αποτελεί το ευπρόσβλητο ή μη από ξυλομύκητες ή ξυλοφάγα έντομα.

Ανατομία του κορμού των ξύλων

Σε μια εγκάρσια τομή ενός κορμού διακρίνονται τα εξής τμήματα:

α. Η εντεριώνη (ψίχα): το αξονικό τμήμα του κορμού, μικρής διαμέτρου. Αποτελείται από ειδικής μορφής κύτταρα.

β. Η καρδιά: το κεντρικό τμήμα του ξύλου. Περιλαμβάνει την ψίχα και τους πλέον κοντινούς δακτυλίους ανάπτυξης που αποτελούνται από νεκρά κύτταρα.

γ. Το εγκάρδιο (καρδιόξυλο): το πλήρες ξύλο, με σκουρότερο χρώμα από τα υπόλοιπα τμήματα, το οποίο παρουσιάζει μεγάλη αντοχή στο χρόνο.

δ. Ο φλοιός: διακρίνεται στον εσωτερικό και τον ξερόφλοιο.

ε. Το σομφό (σομφόξυλο): αφορά την ακραία περιοχή του κορμού και περιλαμβάνει τις τελευταίες σχηματισθείσες στρώσεις ανάπτυξης, όπου διατηρούνται ακόμη και ζωντανά κύτταρα.

στ. Το κάμβιο: βρίσκεται ανάμεσα στο φλοιό και το σομφόξυλο, όπου πολλαπλασιάζονται τα κύτταρα που παράγουν ξύλο (καμβική ζώνη).

Τα συνηθέστερα είδη ξυλείας για δάπεδα είναι τα εξής:

Δρυς: παρουσιάζει μεγάλη μηχανική αντοχή. Τα χρώματά της ποικίλουν και κυμαίνονται από το ανοιχτό κίτρινο έως το καστανό.

Καστανιά: η μηχανική της αντοχή είναι μικρότερη από της δρυός, παρουσιάζει όμως μεγαλύτερη σταθερότητα στις διαστάσεις. Χρωματικά, το καρδιόξυλο έχει καστανή απόχρωση, ενώ το σομφόξυλο έχει ανοιχτό καστανό χρώμα.

Ερυθρελάτη: έχει επικρατήσει η ονομασία της ως Σουηδική. Η μηχανική της αντοχή είναι μεσαίου επιπέδου και το χρώμα της είναι άσπρο προς στιλπνό καστανοκίτρινο.

Τροπικά ξύλα: προέρχονται κυρίως από την Αφρική, τη Βραζιλία ή την Ιάβα. Τοποθετούνται συνήθως σε χώρους με έντονη χρήση λόγω της μεγάλης πυκνότητας και σκληρότητάς τους.

Wenge: προέρχεται από το Καμερούν και έχει συνήθως χρώμα σκουροκίτρινο με μαύρα νερά.

Iroko: προέρχεται από την Ακτή Ελεφαντοστού και το Καμερούν. Το χρώμα του είναι καφεκόκκινο, ενώ ανάλογα με την περιοχή συναντιέται και σε άλλες αποχρώσεις.

Angelique: χώρες προέλευσής του είναι η βόρεια Βραζιλία, η Γαλλική Γουιάνα και το Σουρινάμ.

Wacapou: προέρχεται από τη Γουιάνα και έχει σκούρο καφέ χρώμα με ανοιχτόχρωμες ραβδώσεις.

Η καναδική σφένδαμος: δεν είναι τροπικό ξύλο, αλλά λόγω της μεγάλης σκληρότητας και των υψηλών ποιοτικών χαρακτηριστικών της κατα-τάσσεται στην κατηγορία αυτή.

Σχέδια παρκέτων

Το σχέδιο του παρκέ, δηλαδή η διάταξη που θα έχουν τα ξύλα στο πάτωμα και το επαναλαμβανόμενο μοτίβο που θα δημιουργούν, παίζει μεγάλο ρόλο στην τελική εικόνα του δωματίου. Επειδή στην αγορά διατίθενται πολλά σχέδια, πριν επιλέξετε μελετήστε προσεκτικά τα δειγματολόγια των εταιρειών και ζητήστε τη συμβουλή ειδικών.

Τύποι ξύλινων επιστρώσεων

· Ολόσωμες μασίφ σανίδες

Αποτελούνται εξ ολοκλήρου από το ίδιο ξύλο και είναι κατάλληλες για πολλές χρήσεις. Το πλάτος τους κυμαίνεται από 65-70 χιλ., το μήκος τους από 30-100 εκ. και το πάχος τους από 8-23 χιλ.

· Μωσαϊκά παρκέ

Είναι πλάκες από μικρές σανίδες που έχουν συναρμολογηθεί και κολληθεί στο εργοστάσιο. Οι διαστάσεις των μικρών σανίδων είναι 24x120 χιλ. ή 23x160 χιλ. με πάχος 8 χιλ.

· Σύνθετα ξύλινα δάπεδα

Αποτελούνται από δύο ή τρεις στρώσεις διαφορετικού ξύλου στη βάση, με τελική επίστρωση του επιθυμητού ξύλου που το χαρακτηρίζει ως προς την εμφάνιση και το κόστος. Οι ενδιάμεσες στρώσεις αποτελούνται από μαλακό ξύλο ή ινοσανίδα που έχουν κολληθεί σε όλη την επιφάνειά τους.

Τα πιο συνηθισμένα σχέδια

Ελεύθερο. Οι σανίδες τοποθετούνται τυχαία, χωρίς συγκεκριμένη σειρά.

Αnglais. Η άκρη κάθε σανίδας τοποθετείται παράλληλα και στη μέση της διπλανής της.

Καρέ. Αποτελείται συνήθως από πέντε παράλληλες σανίδες, δημιουργώντας την εντύπωση τετραγώνων, κολλημένων κάθετα στα διπλανά τους.

Σκαλάκι. Η άκρη κάθε σανίδας τοποθετείται παράλληλα και στο 1/3 της διπλανής της.

Ψαροκόκαλο. Οι σανίδες τοποθετούνται κάθετα μεταξύ τους, έτσι ώστε να δημιουργούν σχήμα ψαροκόκαλου.