Η ιδέα των προκατασκευασμένων κτιρίων, που χρονολογείται από το 19ο αιώνα, δημιουργήθηκε από την ανάγκη για ταχύτερη και οικονομικότερη κατασκευή. Στη Διεθνή Εκθεση του 1854 στο Παρίσι παρουσιάζονται προκατασκευασμένες, ξύλινες κατοικίες που αποσυναρμολογούνται μετά το τέλος της και μεταφέρονται στο Σίδνεϊ της Αυστραλίας, όπου και συναρμολογούνται στην οριστική τους θέση. Στο τέλος του 19ου αιώνα εμφανίζονται στις ΗΠΑ πολλά παραδείγματα τόσο στην κατασκευή όσο και σε ευφυείς επινοήσεις για προκατασκευασμένες, ξύλινες κατασκευές. Μεγάλη ώθηση στην ανάπτυξη της σύγχρονης προκατασκευής στον ευρύτερο ευρωπαϊκό χώρο έδωσαν οι ανάγκες για γρήγορη ανέγερση μεγάλου αριθμού κατοικιών τα χρόνια που ακολούθησαν το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Από τις αρχές της δεκαετίας του ’70, παράλληλα με την ανάπτυξη νέων τεχνολογιών, η ερευνητική δραστηριότητα στον τομέα της προκατασκευής επεκτείνεται και στους τομείς της οργάνωσης, της τυποποίησης και της μεθοδολογίας.
Σύμφωνα με τη γενική λογική της προκατασκευής διαχωρίζονται χρονικά και τοπικά η φάση της παραγωγής των στοιχείων ενός κτιρίου από τη φάση της συναρμολόγησής τους στην τελική τους θέση. Ετσι, η έννοια της προκατασκευής καλύπτει «ένα πακέτο» που περιλαμβάνει σύνολα κατασκευαστικών στοιχείων, αρχές σχεδιασμού έργων και κανόνες συσχετισμού και σύνδεσης των στοιχείων μεταξύ τους. Τα πλεονεκτήματα έναντι των συμβατικών μεθόδων δόμησης είναι αρκετά:
—Η ταχύτερη παράδοση ενός έργου (χωρίς φθορά ή καθυστέρηση), που συνεπάγεται τη μείωση του κόστους έως και 50%.
—Η σταθερή και ελεγχόμενη ποιότητα των προϊόντων.
—Το σταθερό κόστος.
—Η αντισεισμική κατασκευή.
—Ο υψηλός δείκτης θερμοηχομόνωσης.
—Η εφαρμογή νέων υλικών υψηλής ποιότητας και αντοχής με εγγύηση.
Αλλα χαρακτηριστικά (που μπορεί να αναφερθούν ως μειονεκτήματα) είναι η απαίτηση για εξειδικευμένο τεχνικό προσωπικό ή οι δεσμεύσεις για την αρχιτεκτονική σύνθεση.
Η προκατασκευή στην Ελλάδα
Η προκατασκευή στην Ελλάδα γίνεται διαρκώς εντονότερη τόσο στον τομέα των κτιριακών κατασκευών (βιομηχανικά κτίρια, σχολεία, κατοικίες, γραφεία), όσο και στην κατασκευή γεφυρών, οδοποιίας κτλ. Το 1993 ιδρύεται ο Σ.Ε.ΒΙ. Π.Σ. που αποτελείται από εταιρείες που διαθέτουν κατάλληλα εξοπλισμένους χώρους για την παραγωγή προκατασκευασμένων στοιχείων από οπλισμένο ή προεντεταμένο σκυρόδεμα.
Σημαντική είναι, επίσης, και η δραστηριότητα στον τομέα της εργοταξιακής προκατασκευής από εταιρείες που διαθέτουν τον κατάλληλο εξοπλισμό. Παράλληλα, η εφαρμογή απλών και σύνθετων δομικών στοιχείων που παράγονται βιομηχανικά, επεκτείνεται σε συμβατικά έργα τόσο ως αποτέλεσμα της ανόδου των ποιοτικών απαιτήσεων όσο και ως επακόλουθο της τεχνολογίας και των τάσεων της σύγχρονης διεθνούς αρχιτεκτονικής.
Τύποι προκατασκευασμένων
Τα προκατασκευασμένα σπίτια διακρίνονται σε διάφορους τύπους ανάλογα με τα υλικά κατασκευής. Η βαριά κατασκευή περιλαμβάνει προκατασκευασμένα κτίρια από μπετόν, ενώ η ελαφριά από ξύλο ή μέταλλο.
Προκατασκευασμένα από μπετόν: Ενα προκατασκευασμένο κτίριο από μπετόν είναι οικονομικότερο από μια συμβατική κατασκευή και χαρακτηρίζεται από αντοχή, αντισεισμικότητα, θερμομόνωση, ηχομόνωση, υγρομόνωση, πυρασφάλεια και ευελιξία στο συνδυασμό των δομικών υλικών. Η συγκεκριμένη μέθοδος κατασκευής επιτρέπει τη δημιουργία κάθε επιθυμητού σχεδίου κατοικίας.
Προκατασκευασμένα από ξύλο: Επιλέγοντας ως βασικό υλικό το ξύλο, το σπίτι σας θα είναι πλήρως φυσικό, με μεγάλη αντοχή στο χρόνο και εξαιρετική θερμομόνωση. Τα προϊόντα είναι οικολογικά, πιστοποιημένα και το κόστος κατασκευής όπως και ο χρόνος παράδοσης είναι προκαθορισμένα.
Φινλανδικού τύπου: Τα σπίτια από κορμούς δέντρων είναι κατασκευασμένα από υψηλής ποιότητας ξυλεία, χωρίς τη χρήση τεχνικών και χημικών υλικών επιβλαβών για τον άνθρωπο. Ο σχεδιασμός τους είναι εντυπωσιακός, ενώ ο τρόπος κατασκευής τους τα καθιστά απολύτως αντισεισμικά, θερμομονωτικά και ασφαλή σε περίπτωση πυρκαγιάς. Αυτού του τύπου τα υλικά φτάνουν προστατευμένα σε ειδικά σφραγισμένα πακέτα στον τόπο ανέγερσης της κατοικίας.
Μεταλλικά: Οι κατασκευές αυτές βασίζονται στο συνδυασμό μεταλλικού σκελετού και οπλισμένου σκυροδέματος που εξασφαλίζει μέγιστες αντοχές. Οι επενδύσεις με διάφορα υλικά ή το ταίριασμα αυτών, όπως πέτρα, τσιμεντοσανίδα, ξύλο κτλ., εντάσσουν το κτίσμα σε κάθε υπάρχον περιβάλλον.
