Δίπλα στη Μητρόπολη των Αθηνών υπάρχει ένα βυζαντινό εκκλησάκι, η Παναγία Γοργοεπήκοος, που αποτελεί ένα αριστουργηματικό κολλάζ. Ο ναΐσκος αυτός είναι χτισμένος εξ ολοκλήρου από θραύσματα αρχαίων και βυζαντινών ερειπίων, ενώ οι όψεις του κοσμούνται με μαρμάρινες παραστάσεις που προέρχονται από επιτύμβιες στήλες ή μέλη από παλαιότερα κατεστραμμένα κτίσματα. Η πρακτική αυτή συνηθιζόταν ήδη από την αρχαιότητα όπου κάθε καινούριο κτίριο ενσωμάτωνε στην κατασκευή του υλικά από παλαιότερα χαλάσματα. Ζούμε σε μια εποχή που κατακλύζεται από αντικείμενα μιας χρήσης. Πλαστικά ποτήρια, πιάτα, συσκευασίες, συσκευές και ποικίλα αντικείμενα δημιουργούν καθημερινά σωρούς σκουπιδιών. Οι ανακαινίσεις κατοικιών και επαγγελματικών χώρων είναι συνήθως ριζικές. Προηγούνται εκτενείς αποξηλώσεις, γεμίζοντας πολλούς κάδους με μπάζα. Οι παλαιότερες γενιές είχαν μια διαφορετική αντίληψη.
Συχνά επισκεύαζαν και συμπλήρωναν το σπίτι τους με δεύτερης χρήσης υλικά από κατεδαφίσεις. Παλιά, συμπαγή τούβλα, λαξευμένες πέτρες και παλιά κουφώματα αξιοποιούνταν εκ νέου. Αυτή, όμως, η πρακτική έμοιαζε περισσότερο με λύση ανάγκης και όχι με συνειδητή επιλογή. Ευρηματικές «λύσεις ανάγκης» βρίσκουμε στις φτωχογειτονιές της Νότιας Αφρικής και της Ασίας. Εκεί αξιοποιείται κάθε διαθέσιμο υλικό για να κατασκευαστεί ένα στοιχειώδες σπίτι. Παλιά βαρέλια διαλύονται ώστε να χρησιμοποιηθεί η λαμαρίνα τους στη διαμόρφωση των τοίχων ή της στέγης, ενώ τίποτα δε θεωρείται άχρηστο.
Η μοντέρνα τέχνη πειραματίστηκε με τα παλιά υλικά, υποδεικνύοντάς μας ότι αν έχουμε φαντασία μπορούμε να αξιοποιήσουμε κοινότοπα αντικείμενα σε νέες ευρηματικές χρήσεις. Ο Πικάσο συνδύασε μια παλιά σέλα και ένα τιμόνι ποδηλάτου δημιουργώντας ένα γλυπτό που θύμιζε κριάρι με κέρατα. Ο Γιαπωνέζος αρχιτέκτονας Shigeru Ban πειραματίζεται με εφήμερα υλικά που προέρχονται από ανακύκλωση. Χρησιμοποιώντας κυλινδρικούς, χάρτινους σωλήνες διαμέτρου 28 εκ. και ύψους 2,70 μ. κατασκεύασε μια εκκεντρική κατοικία 100 τ.μ. Η κατοικία αυτή έχει τετράγωνη κάτοψη και περιβάλλεται εξωτερικά από υαλοστάσια. Οι χάρτινοι κύλινδροι χρησιμοποιούνται ως κολόνες, τοποθετημένοι σε επαφή μεταξύ τους ώστε να σχηματίζουν έναν ιδιωτικό ημικυκλικό χώρο. Ενα άλλο εφήμερο έργο του υπήρξε το Νομαδικό Μουσείο στη Νέα Υόρκη (2005). Πρόκειται για μια μνημειακή κατασκευή εμβαδού 4.180 τ.μ. και μήκους 205 μ., κατασκευασμένη από παλιά, μεταλλικά κοντέινερ. Η ρυθμική, συμμετρική διάταξη και η δίρριχτη στέγη προσδίδουν στο σύνολο μια νεοκλασική διάσταση.
Στοιχεία της ευρηματικής επαναχρησιμοποίησης των αντικειμένων παρατηρούμε στο παιχνίδι των παιδιών. Η παιδική φαντασία μετατρέπει και αξιοποιεί δημιουργικά τα πάντα. Στην Αφρική κατασκευάζουν αριστουργηματικά παιχνίδια, όπως αυτοκινητάκια από κουτιά αναψυκτικών. Και είναι εξαιρετικά ενδιαφέρουσα η προοπτική του να βλέπουμε συμβατικά αντικείμενα με νέα, ασυνήθιστη μορφή και διαφορετική χρήση.
