Στη χώρα μας κάθε μέσο κτίριο καλύπτει τις ενεργειακές του ανάγκες με κάποιο λέβητα σε ό,τι αφορά τη θέρμανση και τις υπόλοιπες (συμπεριλαμβανομένης της ψύξης) με ηλεκτρισμό από το δίκτυο της ΔΕΗ. Αν αναλογιστεί κανείς ότι ο ένας στους δύο λέβητες δε συντηρείται σωστά και ότι το 90% περίπου του ηλεκτρισμού στην Ελλάδα παράγεται από ρυπογόνα ορυκτά καύσιμα, όπως ο λιγνίτης και το πετρέλαιο, θα καταλάβει γιατί ο κτιριακός τομέας συμβάλλει τόσο πολύ στην υποβάθμιση του περιβάλλοντος. Ευτυχώς, τα πράγματα στη χώρα μας έχουν αρχίσει να αλλάζουν. Η τεχνολογία έχει κάνει άλματα και έτσι σήμερα υπάρχουν πολλές επιλογές για την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών.

Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και τα συστήματα που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τις απαιτήσεις κάθε νοικοκυριού είναι:

ΗΛΙΑΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ

Ο ήλιος αποτελεί μια καθαρή, ήπια, ανανεώσιμη και προπαντός απεριόριστη πηγή ενέργειας. Δεν ελέγχεται από κανέναν και αποτελεί έναν ανεξάντλητο εγχώριο πόρο που παρέχει ανεξαρτησία και ασφάλεια στην ενεργειακή τροφοδοσία. Οι βασικοί τρόποι με τους οποίους μπορεί κανείς να αξιοποιήσει την ηλιακή ενέργεια είναι οι εξής:

α. Παράγοντας ηλεκτρισμό μέσω των φωτοβολταϊκών συστημάτων.

β. Αξιοποιώντας την για ψύξη, θέρμανση και ζεστό νερό με την εγκατάσταση ηλιοθερμικών συστήματων.

Ηλιοθερμικά συστήματα

Ο Ελληνας καταναλωτής έχει εξοικειωθεί με τους ηλιακούς θερμοσίφωνες για την παραγωγή ζεστού νερού εδώ και 20 χρόνια. Εκείνο, όμως, που αγνοεί είναι την τεχνολογική βελτίωση των συστημάτων αυτών και τις χρήσεις τους που περιλαμβάνουν πλέον τη θέρμανση των χώρων, τον κλιματισμό και την παραγωγή ηλεκτρισμού.

10 λόγοι για να επιλέξετε την ηλιακή ενέργεια

1. Αξιοπιστία: Είναι μια καθ’ όλα ώριμη και δοκιμασμένη τεχνολογία.

2. Αποκέντρωση: Η θερμική ενέργεια παράγεται στα σημεία ζήτησής της. Αποφεύγονται έτσι οι τεράστιες απώλειες μεταφοράς της μέσω του ηλεκτρικού δικτύου.

3. Αυτονομία: Αποτρέπονται οι τεράστιες δαπάνες για εισαγωγή ενέργειας και η ανασφάλεια λόγω εξάρτησης από εισαγόμενους ενεργειακούς πόρους. Η Ελλάδα εισάγει περίπου το 70% της ενέργειας, τη στιγμή που ο ήλιος είναι παντού και δωρεάν.

4. Ανάπτυξη: Η ενίσχυση της εγχώριας αγοράς θα αυξήσει την ποιότητα των ελληνικών προϊόντων προκειμένου να αντιμετωπίσουν το ανταγωνιστικό περιβάλλον των εξαγωγών.

5. Θέσεις εργασίας: Ηδη πάνω από 3.500 άτομα απασχολούνται στη βιομηχανία ηλιοθερμικών συστημάτων στην Ελλάδα. Η περαιτέρω ανάπτυξη της αγοράς συνεπάγεται νέες θέσεις εργασίας σε μια καθαρή τεχνολογία.

6. Ευκολία: Η τοποθέτηση ενός ηλιακού συλλέκτη είναι απλή. Η δε συντήρηση που απαιτεί είναι ελάχιστη.

7. Εξοικονόμηση χρημάτων: Ο ηλιακός θερμο-σίφωνας αποτελεί την πιο εύκολη και συμφέρουσα λύση περικοπής των λογαριασμών ηλεκτρικού ρεύματος. Το μέσο ετήσιο κέρδος για έναν απλό καταναλωτή μπορεί να φτάσει τα 100 ευρώ.

8. Εξοικονόμηση ενέργειας: Οι ηλιακοί θερμοσί-φωνες εξοικονομούν ήδη 1,1 δισεκατομμύρια κιλοβατώρες το χρόνο, όση ενέργεια παράγει δηλαδή ένας συμβατικός σταθμός παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος ισχύος 200 μεγαβάτ.

9. Προστασία περιβάλλοντος: Αποτρέπεται η έκλυση μεγάλων ποσοτήτων ρύπων που επιβαρύνουν το περιβάλλον και τη δημόσια υγεία.

10. Κλιματικές αλλαγές: Αποτρέπεται η κατανάλωση ενέργειας από ορυκτά καύσιμα και κατά συνέπεια οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα που προκαλούν τις παγκόσμιες κλιματικές αλλαγές. Ενας τυπικός ηλιακός θερμοσίφωνας για οικιακή χρήση παράγει ετησίως 840-1.080 κιλοβατώρες, αποφεύγοντας έτσι την έκλυση 1.200 περίπου κιλών διοξειδίου του άνθρακα το χρόνο, όσο δηλαδή θα απορροφούσε 1,5 στρέμμα δάσους.

Φωτοβολταϊκά

Μόλις τα φωτοβολταϊκά εκτεθούν στην ηλιακή ακτινοβολία μετατρέπουν το 5-17% της ενέργειας σε ηλεκτρική. Το πόσο ακριβώς είναι αυτό το ποσοστό εξαρτάται από την τεχνολογία που χρησιμοποιείται. Υπάρχουν π.χ. τα μονοκρυσταλλικά φωτοβολταϊκά, τα πολυκρυσταλλικά και τα άμορφα. Τα τελευταία έχουν χαμηλότερη απόδοση, είναι όμως σχετικά φτηνότερα. Η επιλογή του συστήματος λοιπόν πρέπει να γίνεται σε συνάρτηση με τις ανάγκες, το διαθέσιμο χώρο αλλά και την οικονομική δυνατότητα του χρήστη. Τα φωτοβολταϊκά μπορούν να τοποθετηθούν στον περιβάλλοντα χώρο, τις στέγες (επίπεδες ή κεκλιμένες) αλλά και σε προσόψεις κτιρίων.

Δύο είναι οι τρόποι που μπορεί κανείς να τα χρησιμοποιήσει: ανεξάρτητα από το δίκτυο της ΔΕΗ ή σε συνεργασία με αυτό.

Στη δεύτερη περίπτωση καταναλώνει κανείς ρεύμα από το δίκτυο όταν το φωτοβολταϊκό δεν επαρκεί (π.χ. όταν έχει συννεφιά ή κατά τη διάρκεια της νύχτας) και τροφοδοτεί τη ΔΕΗ με ενέργεια όταν αυτή του περισσεύει.

Σε ορισμένες περιπτώσεις τα φωτοβολταϊκά συστήματα χρησιμοποιούνται για παροχή ηλεκτρικής ενέργειας εφεδρείας. Στην περίπτωση αυτή, το σύστημα είναι μεν συνδεδεμένο με τη ΔΕΗ, αλλά διαθέτει και μπαταρίες για την κάλυψη των αναγκών σε περίπτωση διακοπής του ρεύματος.

Ενα τυπικό φωτοβολταϊκό ισχύος 1 κιλοβάτ παράγει κατά μέσο όρο 1.200-1.500 κιλοβατώρες το χρόνο (ανάλογα με την ηλιοφάνεια της περιοχής) και αποτρέπει κατά μέσο όρο την έκλυση 1.450 κιλών διοξειδίου του άνθρακα, όσο δηλαδή θα απορροφούσαν δύο στρέμματα δάσους.

Εναλλακτικοί τρόποι ενσωμάτωσης στο κτίριο

Τα φωτοβολταϊκά μπορούν να χρησιμοποιηθούν και ως δομικά υλικά (π.χ. κεραμοσκεπές ή υαλοστάσια σε προσόψεις). Κατ’ αυτόν τον τρόπο εξοικονομούνται χρήματα και φυσικοί πόροι. Στην περίπτωση μάλιστα των γυάλινων προσόψεων διατίθενται σήμερα διαφανή φωτοβολταϊκά, με θερμομονωτικές ιδιότητες αντίστοιχες με αυτές των υαλοστασίων χαμηλής εκπεμψιμότητας (low-e), τα οποία επιτυγχάνουν, πέραν της ηλεκτροπαραγωγής, και εξοικονόμηση ενέργειας 15-30% σε σχέση με ένα κτίριο με συμβατικά υαλοστάσια.

ΑΙΟΛΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ

Ο άνεμος αποτελεί μια ανεξάντλητη πηγή ενέργειας, η οποία μάλιστα παρέχεται δωρεάν. Η αιολική ενέργεια ενισχύει την ανεξαρτησία και ασφάλεια, προστατεύοντας ταυτόχρονα τον πλανήτη καθώς αποφεύγονται οι εκπομπές των αερίων που συντελούν στο φαινόμενο του θερμοκηπίου. Αν αντικατασταθεί η ηλεκτρογεννήτρια ενός εξοχικού με μια ανεμογεννήτρια το αποτέλεσμα είναι η αποφυγή έκλυσης περίπου 2 κιλών διοξειδίου του άνθρακα για καθεμία κιλοβατώρα που χρησιμοποιείται.

Οι μικρές ανεμογεννήτριες αποτελούν κατάλληλη και βιώσιμη λύση για περιοχές χωρίς πρόσβαση στο ενεργειακό δίκτυο. Μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε αυτόνομα ή υβριδικά συστήματα για την παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος, ενώ τα μικρά οικιακά και εμπορικά συστήματα μπορούν να συνδεθούν στο δίκτυο τροφοδοτώντας το με επιπλέον ενέργεια και παρέχοντας στον ιδιοκτήτη ένα συμπληρωματικό εισόδημα.

ΒΙΟΜΑΖΑ

Η βιομάζα παλιότερα δεν αποτελούσε την καλύτερη λύση λόγω των χαμηλών αποδόσεων και του μαύρου καπνού. Σήμερα, με την αλματώδη εξέλιξη των σύγχρονων τεχνολογιών, θεωρείται μια αξιόπιστη και ανταγωνιστική επιλογή όχι μόνο σε επίπεδο κατοικίας, αλλά και σε ένα ευρύ φάσμα επιχειρηματικών δραστηριοτήτων.

Εκτός από τα γνωστά καυσόξυλα, η χρήση της βιομάζας γίνεται συνήθως με την καύση θρυμμάτων ξύλου (wood chips) ή συσσωματωμάτων (pellets, μικρά πεπιεσμένα κομμάτια από σκόνη ξύλου ή αγροτικά υποπροϊόντα) σε λέβητες τεχνολογικά εξελιγμένους, με αυτόματη τροφοδοσία καυσίμου και ελεγχόμενη παροχή αέρα και οι οποίοι είναι σε θέση να αποδώσουν πάνω από το 90% της ενέργειας που περιέχεται στο καύσιμο για τη θέρμανση. Το βασικό της πλεονέκτημα -πέραν του ανανεώσιμου χαρακτήρα της- σε σχέση με τα συμβατικά καύσιμα έγκειται στο ότι είναι ουδέτερη ως προς τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, δε συμβάλλει δηλαδή στην αποσταθεροποίηση του κλίματος αφού οι όποιες εκπομπές CO2 από την καύση βιομάζας «ισοσκελίζονται» από τις ισοδύναμες ποσότητες του διοξειδίου του άνθρακα που απορροφήθηκαν από τα φυτά στη διάρκεια της ζωής τους.

Για περισσότερες πληροφορίες απευθυνθείτε στην ιστοσελίδα του Κέντρου Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΚΑΠΕ) www.cres.gr