Απόλυτα πιστό στα best seller κόμικ άλμπουμ της σκηνοθέτιδας και ταυτόχρονα ανέλπιστα ταιριαστό στη μεγάλη οθόνη, το «Περσέπολις» ξεδιπλώνει την αυτοβιογραφική αφήγηση της Σατραπί, προσφέροντας στον θεατή περισσότερα στοιχεία για τη ζωή στο Ιραν απ όλα τα δελτία ειδήσεων του κόσμου. Η τεχνική του animation (όπως και του κόμικ προηγουμένως) δίνει στη Σατραπί τη δυνατότητα να βάλει σε εφαρμογή ένα από τα πιο ισχυρά πολιτικά όπλα: το χιούμορ - με μια ισορροπία που δύσκολα θα μπορούσε να επιτευχθεί σε μια live action εκδοχή των αναμνήσεών της.
Ο χειρισμός της, αν και διαθέτει σε ίσες δόσεις σπαρταριστές και οδυνηρά τραγικές στιγμές, αποφεύγει τους μελοδραματισμούς κάνοντας την ιστορικοπολιτική τοιχογραφία του Ιράν κατά τη διάρκεια τριών σχεδόν δεκαετιών προσιτή στο κοινό. Θα ήταν όμως υποτιμητικό να χαρακτηρίσει κανείς την ταινία της Σατραπί αποκλειστικά πολιτική υπόθεση, παρά το μποϊκοτάζ της ταινίας από τις αρχές του Ιράν.
Το «Περσέπολις» είναι ταυτόχρονα μια αφοπλιστική ιστορία ενηλικίωσης, γυναικείας χειραφέτησης και σύγκρουσης πολιτισμών. Πέρα από τη γλαφυρή αναπαράσταση μιας χώρας με χιλιάδες αντιθέσεις και σχεδόν σουρεαλιστικές απαγορεύσεις (όπως τα καλυμμένα με μπούρκα μοντέλα στη σχολή ζωγραφικής και τη μαύρη αγορά της δυτικής μουσικής, σαν να επρόκειτο για σκληρά ναρκωτικά!), οι πιο ουσιώδεις στιγμές του «Περσέπολις» περικλείονται στην αίσθηση αποξένωσης που νιώθει η μικρή Μαρζί τόσο στην πατρίδα της όσο και στην ευρωπαϊκή γη της επαγγελίας. Η φυγή από τα καταπιεστικά καθεστώτα της χώρας της δεν εξισώνεται αυτόματα με την ευτυχία της, καθιστώντας το φιλμ ένα αέναο ταξίδι αναζήτησης ταυτότητας που παραμένει ανοιχτό ακόμη και μετά το τέλος της ταινίας.
Το λιτό αλλά ευρηματικό, ασπρόμαυρο σχέδιο αξιοποιεί με ευελιξία, από την εξπρεσιονιστική ατμόσφαιρα τρόμου που χαρακτηρίζει τις πολιτικές τραγωδίες μέχρι τις ξεκαρδιστικές σκηνές της σωματικής αλλαγής της έφηβης ηρωίδας, αποκαλύπτοντας έναν αστείρευτο πλούτο διαπολιτισμικών αναφορών στην ποπ κουλτούρα, χωρίς ποτέ αυτές να γίνονται εξυπνακίστικες. Μέσα από το εκρηκτικό αυτό μείγμα προσωπικού και πολιτικού, η Σατραπί αποδεικνύει περίτρανα ότι το κινούμενο σχέδιο έχει πλέον «ενηλικιωθεί».
Θανάσης Πατσαβός
