Η Καταλανή Ιζαμπέλ είναι ντοκιμαντερίστρια, σεναριογραφοσ, σκηνοθέτις - δημιουργός και πολίτης του κόσμου. Δύο χρόνια μετά το αριστουργηματικό Η Ζωή Χωρίς Εμένα, επανερχεται με τη συγκλονιστική Μυστική Ζωή Των Λέξεων.
Συνέντευξη στην Ιωάννα Παπαγεωργίου

Για την αφετηρία της ταινίας: «Πέρασα μια εβδομάδα σε μια θαλάσσια πλατφόρμα άντλησης πετρελαίου, 12 χρόνια πριν. Εντυπωσιάστηκα από το πώς άντρες διαφορετικής καταγωγής και θρησκειών αντιμετώπιζαν ο ένας τον άλλον, προσπαθώντας να χτίσουν κώδικες συμπεριφοράς για να συμβιώσουν. Εντυπωσιάστηκα επίσης από το γεγονός ότι όταν βρίσκεσαι σε μια τέτοια πλατφόρμα, αντιλαμβάνεσαι μια καταιγίδα σαν το τέλος του κόσμου. Νιώθεις ότι ο ουρανός θα πέσει στο κεφάλι σου. Τότε αποφάσισα ότι κάποτε έπρεπε να κάνω μια ταινία σε μια τέτοια πλατφόρμα».

Για τη μυστική ζωή των λέξεων: «Νομίζω ότι ο τρόπος που χρησιμοποιούμε τη γλώσσα και τη σιωπή είναι μια έμμονη που έχω από μικρό παιδί. Θυμάμαι πως όταν ήμουν μικρή, κάποιες ημέρες αποφάσιζα ότι δεν θα πω λέξη. Γιατί πάντα με ενδιέφερε να μελετάω το πώς επηρεάζει η σιωπή τους ανθρώπους γύρω μου και το πώς, όταν κάποιος βρίσκεται αντιμέτωπος με τη σιωπή, νιώθει την ανάγκη να μιλά χωρίς να βγάζει νόημα. Επίσης έχω εμμονή με τα μηνύματα. Κάθε είδους μηνύματα. Αυτά που αφήνουμε σε γράμματα, σε κασέτες και σε τηλεφωνητές. Πάντα αναρωτιόμουν τι αίσθηση παίρνουμε ο ένας για τον άλλον μέσα από αυτά».

Για τους «στοιχειωμένους» ανθρώπους: «Εκανα ένα ντοκιμαντέρ για το Canal + με θέμα το I.R.C.T. (International Rehabilitation Counsil For Torture Victims - Διεθνής Οργανισμός Επανένταξης Θυμάτων Βασανισμού) και ήμουν στην Κοπεγχάγη για ένα μήνα, όπου συναντήθηκα με ανθρώπους - θύματα βασανισμού. Μετά με έστειλαν στο Σαράγιεβο για δύο μήνες. Εκεί συνομίλησα με 87 γυναίκες που είχαν βρεθεί σε στρατόπεδα συγκέντρωσης».

Για το ισπανικό σινεμά: «Είμαι ο τελευταίος άνθρωπος που μπορεί να σου μιλήσει για την άνθιση ή μη του ισπανικού σινεμά. Δεν έχω καμία αίσθηση της κινηματογραφικής βιομηχανίας της χώρας μου. Ισως γιατί μένω στη Βαρκελώνη και η καρδιά του σινεμά χτυπά στη Μαδρίτη. Μπορώ όμως να σου πω ότι δεν δυσκολεύτηκα καθόλου να βρω τα χρήματα που χρειαζόμουν για την ταινία. Η Ζωή Χωρίς Εμένα κόστισε δύο εκατομμύρια ευρώ, περίπου, και σημείωσε, αναλογικά, τεράστια εμπορική επιτυχία. Μόνο στην Ιαπωνία εισέπραξε 15 εκατομμύρια ευρώ. Η Μυστική Ζωή Των Λέξεων στοίχισε τρία εκατομμύρια ευρώ, επειδή έπρεπε να χτίσουμε κάποια μέρη του σκηνικού σε στούντιο στη Μαδρίτη, καθώς είχαμε μόνο δέκα ημέρες άδεια να γυρίσουμε σκηνές στην πραγματική πλατφόρμα, στο Μπέλφαστ».

Για το γύρισμα στην πλατφόρμα: «Ηταν επικίνδυνο, γιατί δεν είναι χτισμένη για να εξυπηρετεί τις ανάγκες ενός κινηματογραφικού συνεργείου. Εξάλλου δεν υπάρχουν όρια: μπορεί να βγεις βόλτα το βράδυ και χωρίς να το καταλάβεις να πέσεις στη θάλασσα. Και κάθε επιφάνεια ήταν απίστευτα γλιστερή, γεμάτη πετρέλαιο. Και έκανε τρομερό κρύο. Και φύσαγε τρομερός αέρας, ξαφνικά και από το πουθενά...».

Για τη Σάρα ΠόλεΪ: «Είναι η δεύτερη φορά που συνεργάζομαι με τη Σάρα. Παντρευόμαστε! Είστε οι πρώτοι που το μαθαίνετε (ξεκαρδίζεται). Τι να σας πω, είναι υπέροχη. Εδώ, στο φεστιβάλ της Βενετίας, βλέπεις όλους αυτούς τους ανθρώπους με τα Gucci και τα Prada και αναρωτιέσαι: αφού δεν είναι μοντέλα αλλά ηθοποιοί, γιατί χρειάζονται όλα αυτά τα πανάκριβα ρούχα και αξεσουάρ; Θυμάμαι όταν βρισκόμασταν στο Τορόντο (για το Ζωή Χωρίς Εμένα), σε έναν κήπο, όπου λάμβανε χώρα πλήθος συνεντεύξεων, συναντήθηκε η Σάρα με τη Σκάρλετ Γιοχάνσον. Η Σκάρλετ -η οποία, ο Θεός να την έχει καλά, θεωρώ ότι είναι σπουδαία ηθοποιός- ήταν περιτριγυρισμένη από δύο μακιγιέρ, έναν για κάθε μάγουλο και ούτε ξέρω πόσους στιλίστες και υπεύθυνους δημοσίων σχέσεων. Δίπλα της, η Σάρα καθόταν μόνη, έπινε την μπίρα της και μιλούσε στους δημοσιογράφους. Οπως καταλαβαίνεις, όταν χρειάζεσαι μια ηθοποιό για να ενσαρκώσει μια γυναίκα σαν τη Χάνα της Μυστικής Ζωής, έχεις ανάγκη μια ηθοποιό σαν τη Σάρα. Γιατί δεν ενδιαφέρεται για το πώς τη φωτίζεις, αν φαίνονται οι πόροι του δέρματός της, αν μοιάζει παχιά και αν το τζιν της εφαρμόζει καλά. Την ενδιαφέρει μόνο η ψυχή των ηρωίδων της. Και όταν σε περιτριγυρίζουν τόσοι άνθρωποι που φροντίζουν μόνο την εμφάνισή σου, αργά η γρήγορα η ψυχή στερεύει».

Για τον Τιμ Ρόμπινς: «Το ρόλο της Χάνα τον έγραψα για τη Σάρα, επειδή της το είχα υποσχεθεί, πιστεύοντας ότι είναι καταπληκτική. Οταν τελείωσα το σενάριο, με ρώτησαν ποιον ηθοποιό θέλω για το ρόλο του Τζόζεφ. Αυθόρμητα απάντησα: τον Τιμ Ρόμπινς. Πίστευα ότι δεν υπήρχε καμία πιθανότητα να συνεργαστούμε. Ημουν σίγουρη ότι θα ήταν απασχολημένος με την επόμενη ταινία του Σπίλμπεργκ ή κάποιου άλλου, διάσημου σκηνοθέτη. Ωστόσο του στείλαμε το σενάριο, σκεπτόμενοι ότι δεν είχαμε τίποτα να χάσουμε. Μια εβδομάδα μετά, χτύπησε το τηλέφωνό μου. Ηταν ο ίδιος ο Τιμ. Μου είπε ότι λάτρεψε το σενάριο και τον χαρακτήρα και πως αν τον ήθελα ακόμα για το ρόλο ήταν διατεθειμένος να τον ενσαρκώσει. Εμεινα με το στόμα ανοιχτό, αλλά κατάφερα να απαντήσω ΟΚ. Λίγο αργότερα, τον συνάντησα στο Λονδίνο, όπου βρισκόταν κάνοντας ένα θεατρικό. Συζητήσαμε για τον Τζόζεφ και αυτός ο τύπος δεν είναι μόνο ένας καταπληκτικός, αληθινός ηθοποιός, αλλά και ένας υπέροχος, αληθινός άνθρωπος. Και με ενοχλεί το γεγονός ότι ο Τύπος ασχολείται μόνο με το γεγονός ότι είναι έντονα πολιτικοποιημένος. Φυσικά, είναι πολύ καλά ενημερωμένος, έχει τις απόψεις του και δεν φοβάται να τις καταθέσει. Από την άλλη, όμως, έχει εξαιρετική αίσθηση του χιούμορ και ακούραστη γενναιοδωρία. Θυμάμαι, όταν γυρίζαμε τη σκηνή κατά την οποία η Χάνα εξομολογείται τα πάντα στον Τζόζεφ ήταν η μοναδική φορά που χρησιμοποίησα δύο κάμερες, γιατί ήθελα να αφήσω την ερμηνεία τους να ρέει, να μην τους αποδιοργανώνω με πολλές διακοπές για τα close up. Πέντε λεπτά πριν αρχίσουμε το γύρισμα ο Τιμ ήρθε και μου ζήτησε να στρέψω και τις δύο κάμερες στη Σάρα. Δεν χρειάζεται δικό μου close up. Η σκηνή είναι δική της. Μην ανησυχείς για εμένα μου είπε. Δεν έχω γνωρίσει άλλο ηθοποιό που να απαρνιέται με τέτοια ευκολία τα close up του. Και ήταν εκεί ως ηθοποιός. Δεν επενέβη ποτέ στο γύρισμα ως σκηνοθέτης».

Για το τελευταίο εικοσάλεπτο της Μυστικής Ζωής Των Λέξεων: «Δεν τελείωσα το φιλμ αμέσως μετά την εξομολόγηση της Χάνα, γιατί μου αρέσει πολύ το συγκεκριμένο τραγούδι του Τομ Γουέιτς και ήθελα να το χρησιμοποιήσω. (Γελάει). Νομίζω ότι είναι πολύ σημαντικό να μάθει το κοινό τη σχέση της Χάνα με την Ινγκε (Τζούλι Κρίστι), που εργάζεται στο I.R.C.T., γιατί δεν ήθελα να την αντιληφθούν ως μοναδική περίπτωση, αλλά ως ένα θύμα ανάμεσα σε πολλά άλλα. Επίσης, ένιωθα πολύ έντονα την ανάγκη να ελπίζω ότι η Χάνα και ο Τζόζεφ θα καταφέρουν να συνυπάρξουν. Είμαι ρομαντικός άνθρωπος! Εξάλλου, έχοντας γνωρίσει τόσα θύματα βασανισμών, ήταν σημαντικό για μένα να κάνω κατανοητό το γεγονός πως, όσο ευτυχισμένη κι αν είναι η Χάνα, πάντα θα κουβαλάει τα φαντάσματα του παρελθόντος της. Και εντέλει, ήθελα να δώσω την ευκαιρία στον Τζόζεφ να δηλώσει θα μάθω να κολυμπάω!».