Αν το Playtime είναι το αριστούργημα του Ζακ Τατί, Ο Θείος Μου, πέρα από προάγγελος της ταινίας αυτής, αποτελεί αναμφισβήτητα την πιο αστεία στιγμή σε ολόκληρη τη φιλμογραφία του Γάλλου σκηνοθέτη.

Με τη χαρακτηριστική καμπαρτίνα, την αιώνια πίπα και το ασύμβατα ανάλαφρο βάδισμα, ο κύριος Ιλό μοιάζει με έναν αγαθό γίγαντα ο οποίος αντιμετωπίζει κάθε εμπόδιο με έκπληξη και απορία. Η επιμελημένη αγαρμποσύνη με την οποία ο Τατί / Ιλό σπέρνει την καταστροφή στο άψογα σχεδιασμένο φουτουριστικό, οικιακό περιβάλλον των συγγενών του είναι ένα θαύμα επιτυχημένου συντονισμού οπτικών και ηχητικών γκαγκ. Ο Θείος Μου είναι, με άλλα λόγια, ο ορισμός του σωστού -κινηματογραφικού - timing.

Οσο αυθόρμητη μοιάζει ωστόσο η αλληλουχία κωμικών καταστάσεων, τόσο βεβαιώνεται κανείς για την ιδιοφυϊα και τον περφεξιονισμό αυτού που κινεί τα νήματα. Σχεδόν χωρίς καθόλου λόγια, αλλά με αλάνθαστο ένστικτο, ο Τατί χορογραφεί τη σωματική κωμωδία όπως δεν κατάφερε κανείς μετά από αυτόν, απαλλάσσοντάς την ολοκληρωτικά από τους χονδροειδείς περιορισμούς που επιβάλλει συχνά το είδος αυτό για να προκαλέσει το γέλιο. Οσο για την αξιολάτρευτη περσόνα-alter ego του, αυτή εξυψώνεται πέρα από τις πρακτικές ανάγκες και δυσκολίες ενός ψυχρού και ωφελιμιστικού κόσμου και, ως κωμική φιγούρα, στέκεται αντάξια δίπλα σε έναν Σαρλό ή έναν Μπάστερ Κίτον.

Μέσα από τις περιπέτειες του κυρίου Ιλό και την αδυναμία προσαρμοστικότητάς του, ο Τατί επιβεβαιώνει ξεκαρδιστικά αυτό που ήδη γνωρίζουμε: ο κόσμος μας είναι -συχνά άσκοπα- σύνθετος και παράλογος. Η αντιμετώπισή του, όπως κάνουν τα μικρά παιδιά, με γνήσια απορία και αφοπλιστική αφέλεια, είναι ίσως, τελικά, ο μοναδικός αγνός τρόπος επιβίωσης.

Θανάσης Πατσαβός