"Ηρακλής" από το ΚΘΒΕ: το είδαμε

20.08.2002
Θερμά χειροκροτήθηκε ο "Ηρακλής" του Ευριπίδη που παρουσίασε το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος στις 16 και 17 Αυγούστου στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου υπό τη σκηνοθετική καθοδήγηση του διάσημου Αντρέι Σερμπάν. Με αυξημένο ενδιαφέρον παρακολουθήσαμε την παράσταση αυτή, όχι μόνο εξαιτίας των ηχηρών ονομάτων των συντελεστών, αλλά επιπλέον για το λόγο ότι πρόκειται για μια από τις λιγότερο παιγμένες τραγωδίες του Ευριπίδη στην Ελλάδα και συνεπώς ανεξάντλητη ακόμα σε υφολογικές προτάσεις.
Θερμά χειροκροτήθηκε ο "Ηρακλής" του Ευριπίδη που παρουσίασε το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος στις 16 και 17 Αυγούστου στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου υπό τη σκηνοθετική καθοδήγηση του διάσημου Αντρέι Σερμπάν.
Με αυξημένο ενδιαφέρον παρακολουθήσαμε την παράσταση αυτή, όχι μόνο εξαιτίας των ηχηρών ονομάτων των συντελεστών, αλλά επιπλέον για το λόγο ότι πρόκειται για μια από τις λιγότερο παιγμένες τραγωδίες του Ευριπίδη στην Ελλάδα και συνεπώς ανεξάντλητη ακόμα σε υφολογικές προτάσεις.

Τα σκηνικά: Με τις αποχρώσεις του μαύρου, του μεταλλικού γκρίζου και ελάχιστου κόκκινου "έπαιξε" ο Διονύσης Φωτόπουλος, δημιουργώντας ένα ευφάνταστο σκηνικό, χωρίς ωστόσο να εκμεταλλευτεί το φυσικό τοπίο, όπως είδαμε σε άλλες σκηνογραφικές προτάσεις στα φετινά Επιδαύρια.
Στην ορχήστρα, η οποία ήταν στρωμένη με λείο μαύρο δάπεδο, τοποθετήθηκαν συμμετρικά στην αρχή 26 μεταλλικά τραπέζια, τα οποία αποδείχτηκαν εξόχως χρηστικά, καθώς σχημάτιζαν συρόμενα από το χορό διάφορα σχήματα μέσα στο χώρο καθ' όλη τη διάρκεια της παράστασης.
Επάνω σε ένα από τα τραπέζια στήθηκε ο βωμός, όπου καταφεύγουν οι οικείοι του Ηρακλή για να σωθούν από το διωγμό του τυράννου Λύκου: ένα πελώριο μαρμάρινο πέλμα, σαν θραύσμα από γιγαντιαίο άγαλμα, με πολλά αναμμένα γύρω του κεριά.
Στο βάθος το παλάτι του ήρωα συνιστούσε ένας λείος μαύρος τοίχος που σχίστηκε στα δύο, σχηματίζοντας μια πανύψηλη, επιβλητική θύρα. Σε καθένα από τα δυο τμήματα της πύλης, μέσα σε ατμόσφαιρα θριάμβου άμα τη επιστροφή του ήρωα από τον Άδη, τα μέλη του χορού γράφουν με λευκή μπογιά το όνομά του με πηχυαία γράμματα, χωρίζοντας εμφανώς τις συλλαβές ΗΡΑ από την κατάληξη ΚΛΗΣ σε ένα ευνόητο λογοπαίγνιο που υπενθύμιζε απειλητικά την επερχόμενη οργή της θεάς Ήρας.
Επάνω στα λευκά γράμματα οι στρατιώτες του Λύκου ρίχνουν κόκκινο χρώμα, προμηνύοντας το αίμα που θα χυθεί στη συνέχεια. Ενδιαφέρουσα οπτικά βρήκαμε την αναπαράσταση της εμφάνισης του Ηρακλή από τον Κάτω Κόσμο, όπως αναδύθηκε "σπάζοντας" τα μεταλλικά τραπέζια που είχαν γίνει ένα σώμα στο κέντρο της ορχήστρας κι ενώ ο χορός τα χτυπούσε ρυθμικά.

Τα κοστούμια της Ελένης Κιρκινέ, στους ίδιους τόνους (μαύρο, γυαλιστερό γκρίζο, λευκό) συντηρούσαν μια ατμόσφαιρα φόβου. Για άλλη μια φορά φέτος είδαμε τους φρουρούς ενδεδυμένους με στολές που προσομοιάζουν μάλλον σε ... αστυνομικές δυνάμεις καταστολής, ενώ το "πάντρεμα" σύγχρονων ενδυματολογικών προτάσεων και πιο αρχαιοπρεπών στοιχείων έγινε ομαλά, εξαιτίας του λιτού ύφους που χαρακτήριζε όλα τα κοστούμια.
Η πιο χαρακτηριστική σύγχρονη πινελιά ήταν η έξοδος του Ηρακλή από το παλάτι μετά το στυγερό φόνο των παιδιών και της γυναίκας του με εμφάνιση τροφίμου ψυχιατρικής κλινικής και σε αναπηρικό καροτσάκι.

Οι ερμηνείες: Ξεχώρισε κατά τη γνώμη μας ο Αμφιτρύων - Δημήτρης Καμπερίδης για το μέτρο και την εσωτερικευμένη τραγικότητα που απέπνεε η ερμηνεία του.
Η Μεγάρα - Λυδία Φωτοπούλου, με καθαρή εύηχη φωνή, έκανε αισθητή την παρουσία της και απέφυγε ως επί το πλείστον τους οδυρμούς και τις κραυγαλέες εξάρσεις στις σκηνές όπου, ως δυστυχισμένη μάνα, αναγκάζεται να υπακούσει στον τύραννο και να προετοιμάσει τα παιδιά της για το θάνατο.
Ο Στέφανος Κυριακίδης ως Ηρακλής, άλλοτε βροντερός, περήφανος εκδικητής, άλλοτε μαινόμενος κι άλλοτε τραγικός, καταρρακωμένος μέσα στον πόνο και την αισχύνη του για την αποτρόπαιη πράξη του, κινήθηκε με ισορροπία σε αυτές του τις εναλλαγές, προκαλώντας στο φινάλε τον οίκτο των θεατών.
"Υστερικές" φιγούρες βγαλμένες από κάποιο νούμερο του μιούζικ χολ θέλησε ο σκηνοθέτης την Ίριδα και τη Λύσσα (Ελένη Ουζουνίδου και Μαρία Χατζηιωαννίδου αντιστοίχως), οι οποίες μέσα στις αστραφτερές τουαλέτες τους και με λίκνισμα φωτομοντέλων επάνω στην "πασαρέλα" που είχαν διαμορφώσει τα τραπέζια του σκηνικού εξέθεσαν την αποστολή που τους είχε αναθέσει η Ήρα ολίγον ... κωμικά, αποφορτίζοντας κάπως την ατμόσφαιρα, πριν την τραγική κατάληξη.

Αφήσαμε για το τέλος το Χορό, διότι κατά τη γνώμη μας έκλεψε την παράσταση. Είτε απαγγέλλοντας σε ρυθμική συνεκφορά με τη μουσική υπόκρουση της Έλεν Σουέντος, που εκτελέστηκε από μουσικό σχήμα ζωντανά επί σκηνής, είτε ακολουθώντας την έντονη χορογραφία του Κωνσταντίνου Ρήγου, πρόκειται για μια από τις πιο επιτυχημένες και συντονισμένες ομάδες των φετινών παραστάσεων.
Νέοι ηθοποιοί, άνδρες στην πλειοψηφία τους, ανταποκρίθηκαν πολύ καλά τόσο στις κινητικές, όσο και στις μουσικο-φωνητικές απαιτήσεις των χορικών, τα οποία μετέφρασε μαζί με όλο το κείμενο η Μαίρη Γιόση.
Η καλύτερη στιγμή του χορού και ενδεχομένως και όλης της παράστασης ήταν πιστεύουμε η αναπαράσταση των άθλων του Ηρακλή με τη χρησιμοποίηση από τους στιβαρούς ηθοποιούς-μέλη του χορού των μεταλλικών τραπεζιών, επάνω στα οποία κινούνταν σχηματίζοντας ανθρώπινα συμπλέγματα ή τα χτυπούσαν με δυναμική κίνηση.