"Tα ονόματά τους δεν θα βρεθούν στους επισήμους καταλόγους των τρανών προσώπων που γέμισαν τις σελίδες του Εικοσιένα κι ο ερευνητής που νοιάζεται θα μάθει κάτι για τη ζωή και τη δράση τους από ψίχουλα που θα περιμάζεψει στα περιθώρια της Ιστορίας."

Το βιβλίο αυτό έχει μία μικρή ιστορία. Γράφτηκε για πρώτη φορά στα 1939-40, μέσα στη σκλαβιά της Διχτατορίας του Γλύξμπουργκ και του Μεταξά, με το σκοπό να προσφέρει τα μικρά φώτα του στη μελέτη της νεοελληνικής ιστορίας και ξεχωριστά στο μεγαλύτερο σταθμό της, την εθνικολαϊκή Επανάσταση του 1821.

Οι Mορφές του Εικοσιένα εκδίδονται, λογοκριμένες, για πρώτη φορά στη διάρκεια της Κατοχής, πραγματοποιώντας δύο εκδόσεις, με μεγάλη επιτυχία, γιατί όλοι αντελήφθησαν το συσχετισμό που επιχειρούσε ο Γεώργιος Λαμπρινός ανάμεσα στο λαϊκό χαρακτήρα του επαναστατικού αγώνα με το αντιστασιακό κίνημα (1941), το οποίο, από την αρχή, όφειλε να προσλάβει κοινωνικό και πολιτικό χαρακτήρα. Άλλωστε, στον πρόλογο της 3ης έκδοσης (1945), ο συγγραφέας ορίζει με ακρίβεια αυτό τον ιστορικό συσχετισμό, όταν με την έναρξη σχεδόν της γερμανικής κατοχής ξεκινάει ένας νέος απελευθερωτικό αγώνας που οφείλει, ωστόσο, να αντλήσει θετικά συμπεράσματα από τον αντίστοιχο του 1821 και να μην επαναλάβει τα λάθη των λαϊκών ηγετών της Επανάστασης.
Ταυτοχρόνως μοιάζει να ασπάζεται και να επιβεβαιώνει την αντίληψη πως "η Ιστορία είναι πάντα σύγχρονη", μία και ο ιστορικός προσεγγίζει τα γεγονότα με βάση τις σύγχρονες με αυτόν αντιλήψεις περί των ιστορικών φαινομένων, ιστορικών εργαλείων και ιστορικής έρευνας.

Αυτή τη "σύγχρονη" αντίληψη θέτει ως κυρίαρχο στόχο του βιβλίου, που είναι "η αλλαγή της ιστορικής σκηνογραφίας"- η αποκατάσταση δηλαδή, του αληθινού σκηνικού στο πλαίσιο του οποίου προετοιμάστηκε ο επαναστατικό αγώνας του 1821.
Εκδόσεις Καστανιώτη
Τίτλος: Μορφές του Εικοσιένα
Συγγραφέας: Γιώργης Λαμπρινός
Σελίδες: 270
ISBN: 960-03-3265-7