Το μυστήριο του Νου

26.10.2001
Η συνείδηση βρίσκεται στο πιο θεμελιώδες επίπεδο της ύπαρξής μας. Χάρη σ' αυτή αντιλαμβανόμαστε τον κόσμο, επικοινωνούμε, βιώνουμε τον εαυτό μας, αισθανόμαστε και ερμηνεύουμε όσα συμβαίνουν γύρω μας και μέσα μας. Στη συνείδηση βασίζεται η βούληση, η τέχνη και η επιστήμη, αλλά και η καθημερινή μας συμπεριφορά, οι σχέσεις που δημιουργούμε με τους άλλους, τα όνειρά μας και οι προσδοκίες μας. Τι είναι όμως συνείδηση; Με ποιο τρόπο ένα υλικό αντικείμενο- ο εγκέφαλος- εγείρει την υποκειμενική αντίληψη του κόσμου; Τι συμβαίνει όταν σκεφτόμαστε και αποφασίζουμε κάτι; Πως αυτό μεταφράζεται σε πράξη;
Η συνείδηση βρίσκεται στο πιο θεμελιώδες επίπεδο της ύπαρξής μας. Χάρη σ' αυτή αντιλαμβανόμαστε τον κόσμο, επικοινωνούμε, βιώνουμε τον εαυτό μας, αισθανόμαστε και ερμηνεύουμε όσα συμβαίνουν γύρω μας και μέσα μας. Στη συνείδηση βασίζεται η βούληση, η τέχνη και η επιστήμη, αλλά και η καθημερινή μας συμπεριφορά, οι σχέσεις που δημιουργούμε με τους άλλους, τα όνειρά μας και οι προσδοκίες μας.
Τι είναι όμως συνείδηση; Με ποιο τρόπο ένα υλικό αντικείμενο- ο εγκέφαλος- εγείρει την υποκειμενική αντίληψη του κόσμου; Τι συμβαίνει όταν σκεφτόμαστε και αποφασίζουμε κάτι; Πως αυτό μεταφράζεται σε πράξη;
Το Μυστήριο του Νου αποτελεί ένα γρίφο της φιλοσοφίας και της επιστήμης που παραμένει άλυτος. Ο Γιώργος Ζαρκαδάκης στο παρόν βιβλίο, εκμεταλλευόμενος τα πορίσματα των πιο πρόσφατων ερευνών στη νευροεπιστήμη, τη φυσική, τη θεωρία των συστημάτων και την Τεχνητή Νοημοσύνη, επιχειρεί να απαντήσει σε μερικά βασικά ερωτήματα για την τόσο οικεία- αλλά και τόσο άγνωστη- συνείδηση:
-Πώς ο εγκέφαλος δημιουργεί την υποκειμενική εμπειρία του κόσμου;
-Ποια είναι τα όρια του "νοητικού" και του "υλικού" κόσμου;
-Τι μας κάνει όλους διαφορετικούς;
-Πως μαθαίνουμε, πως θυμόμαστε και γιατί μεταδίδουμε νοήματα με τη γλώσσα;
-Θα κατασκευάσουμε ποτέ ενσυνείδητες μηχανές;
-Ποια σχέση έχουν οι μέλισσες και οι τερμίτες με τα ζόμπι;
-Ποια η σχέση ανάμεσα στις Μαύρες Τρύπες και τους νευρώνες μας;
-Η συνείδηση γεννήθηκε ταυτόχρονα με τη Μεγάλη Εκρηξη;
-Είναι μήπως αυταπάτη ή ελεύθερη βούληση;

"Όταν άρχισα να διαβάζω το βιβλίο του δεν μπόρεσα να το αφήσω μέχρι να το τελειώσω. Είναι καλογραμμένο και προσεκτικά, αποκαλύπτει τις διαφορετικές σχολές "σκέψης" χωρίς να κλίνει υπέρ της μιας ή της άλλης- όπως λένε στο Τέξας "just the facts. Madam!" σημειώνει στον πρόλογο του βιβλίου ο Δημήτρης Νανόπουλος, επικεφαλής του Εργαστηρίου Αστροσωματιδιακής Φυσικής του Κέντρου Προηγμένης Ερευνας του Χιούστον, στο Τέξας και μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, καταλήγοντας:
"Το βιβλίο του Ζαρκαδάκη είναι πλήρως ενημερωμένο, περιέχει πολλά ενδιαφέροντα στοιχεία, ακόμα και για ειδικούς, και ελπίζω ότι θα προκαλέσει αρκετές δημιουργικές; Και παραγωγικές συζητήσεις σε θέματα όπως τι είναι συνείδηση, από πού προέρχεται και αν όντως πρέπει να πιστέψουμε, όπως πιστεύω εγώ, ότι η ορθή εφαρμογή των νόμων της φυσικής είναι απαραίτητη για την κατανόηση της.

Eκδόσεις Ελληνικά Γράμματα
Τίτλος: Το Μυστήριο του Νου: Πώς ο εγκέφαλος εγείρει τη συνείδηση
Συγγραφέας: Γιώργος Ζαρκαδάκης
Πρόλογος: Δημήτρης Νανόπουλος