Συμπληρώνονται ογδόντα χρόνια από τη μικρασιατική Καταστροφή, που καθόρισε με τρόπο τραγικό την ιστορία του νεότερου ελληνισμού. Το πολιτιστικό ίδρυμα της Τραπέζης Κύπρου και ο εκδοτικός οίκος Έφεσος αποφάσισαν την έκδοση ενός αφιερωματικού λευκώματος ως ελάχιστο φόρο τιμής στον μικρασιατικό κόσμο, σε όσους χάθηκαν, αλλά και όσους ξεριζώθηκαν από τη γενέθλια γη.
Η Σμύρνη μια πόλη κοσμοπολίτικη, αλλά με μια πολυπληθή και ακμάζουσα ελληνική κοινότητα, παρουσιάζεται συμβολικά ως εκπρόσωπος ολόκληρου του ελληνισμού της Μικράς Ασίας, του οποίου, άλλωστε, αποτέλεσε τρόπον τινά τη μητρόπολη.
Το πρωτότυπο εικαστικό υλικό του βιβλίου αποτελείται, κυρίως, από επιστολικά δελτάρια, αλλά και από ανέκδοτες φωτογραφίες σημαντικών ιστορικών αρχείων. Οι κάρτες, που δημοσιεύονται, επιλέχθηκαν από ένα πλουσιότατο αρχείο του γνωστού Ελληνα συλλέκτη κ. Σπύρου Μανουσάκη και για πρώτη, ίσως, φορά βλέπουν το φως της δημοσιότητας συγκεντρωμένες σε μια ενότητα.
Ο αναγνώστης μπορεί να βρει συμπληρωμένη, σχεδόν, την εικόνα της ιωνικής πρωτεύουσας, καθώς οι περισσότερες από τις διαθέσιμες ψηφίδες παρουσιάζονται στις σελίδες του έργου. Ακόμα, όμως, παρουσιάζεται και η σύγχρονη Σμύρνη με φωτογραφίες του σήμερα, ειδικά για την έκδοση αυτή.
Τα βιβλίο αποτελεί ουσιαστικά μια έκδοση τέχνης, η οποία υλοποιήθηκε με τη χρήση της τελευταίας τεχνολογίας αναπαραγωγής του φωτογραφικού υλικού, ενώ η συνεργασία με το Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών εξασφάλισε το επιθυμητό επίπεδο ποιότητας των κειμένων και προσέδωσε στο έργο επιστημονική ταυτότητα.

Το πολιτιστικό ίδρυμα της Τραπέζης Κύπρου συμμετέχει στην έκδοση του βιβλίου, όχι μόνο λόγω των στενών σχέσεων που διατηρούσε η πρωτεύουσα της Ιωνίας με την Κύπρο, αλλά και γιατί αντιλαμβάνεται τον ελληνισμό ως μία αδιάσπαστη ενότητα. Άλλωστε, η μοίρα της ελληνικής Μικράς Ασίας και της μαρτυρικής μεγαλονήσου παρουσιάζει προφανείς αναλογίες.
Εντέλει, παραδίδεται ένα υψηλής καλλιτεχνικής στάθμης στο αναγνωστικό κοινό με την ελπίδα, ότι έχουν επιτευχθεί οι στόχοι, που τέθηκαν όταν αποφασίστηκε η έκδοσή του: να τιμηθεί η ελληνική Σμύρνη και οι μικρασιάτες Ελληνες.

Το έργο προσφέρεται σε χειροποίητη, καλαίσθητη κασετίνα, μαζί με τον μεγεθυντικό φακό, ο οποίος δίνει τη δυνατότητα στους αναγνώστες του Εργου, οι οποίοι έζησαν τα γεγονότα να ανασύρουν μνήμες, που τους ακολουθούν για δεκαετίες, ενώ οι νεότεροι θα έχουν την ευκαιρία να εντοπίσουν αόρατες μικρολεπτομέρειες, οι οποίες συνθέτουν την ιστορική μνήμη.
Συνοδεύεται επίσης, από ένα CD με μικρασιατικά ακούσματα.
Το έργο κυκλοφορεί δίγλωσσο (ελληνικά-αγγλικά).

Εκδόσεις Εφεσος
Τίτλος: Σμύρνη, η Μητρόπολη του Μικρασιατικού Ελληνισμού
Σελ: 320